Hryðjuverkin 11. september árið 2001 breyttu sannarlega heimsmyndinni og nú 20 árum síðar eru eftirmálar þeirra enn í fréttum. Fyrir utan ástandið í Afganistan eftir að bandaríkjaher yfirgaf landið og Talíbanar tóku völd er líka margt ennþá óuppgert í Bandaríkjunum. Ættingjar fórnarlamba hryðjuverkanna höfðuðu skaðabótamál fyrir 20 árum sem hafa ekki verið útkljáð. Um 150 ættingjar krefjast þess nú að það verði gert fyrst Talíbanar séu mættir aftur til leiks. Í New York á afganska ríkið milljarða dollara sjóð sem fólkið segist eiga kröfu í. En það gera Talíbanar reyndar líka. Það er hægara sagt en gert að nálgast þessa peninga. Það ríkir viðskiptabann milli Bandaríkjanna og Talíbana sem eru flokkuð sem hryðjuverkasamtök og allar afganskar ríkiseignir erlendis eru kyrrsettar. Til þess að opna þennan sjóð þurfa Bandaríkjamenn að viðurkenna Talíbana sem réttmæta ríkisstjórn Afganistans og því fylgja alls kyns pólitískir hnútar. Jóhannes Ólafsson fjallar um málið. Í síðari hluta þáttarins höldum við til Sómalíu. Í þessu gríðrarstóra landi búa þó ekki nema rétt rúmlega 15 milljónir, aðeins færri en í Hollandi. Svipaður íbúafjöldi er þó líklega það eina sem Holland og Sómalía eiga sameiginlegt. Síðustu ár og hafa málefni Sómalíu helst borið á góma í vestrænum fjölmiðlum í tengslum við sjóræningja, en sómaliskir sjóræningjar hafa frá aldamótum tekið erlend skip og sjómenn í gíslingu á Adenflóa og krafist lausnargjalds af þeim. Þessi sjóræningjastarfsemi er aðeins ein birtingarmynd hins gamla orðatiltækis, neyðin kennir naktri konu að spinna. Borgarastyrjöld hefur geysað í landinu - meira og minna - í þrjá áratugi, sem hefur gert það að verkum að hryðjuverkahópar hafa hreiðrað um sig í landinu, fátækt er mikil og fólki allar bjargir bannaðar. Þá er lítil líðræðishefð í landinu, og illa gengur að halda fyrirhugaðar forsetakosnignar. Helen María Ólafsdóttir, sem býr og starfar í Mogadishu, ræðir við okkur um Sómalíu. Heimskviður er fréttaskýringaþáttur sem fjallar á ítarlegan og lifandi hátt um heimsmálin, um allt það sem ekki gerist á Íslandi. Ritstjórar þáttarins eru Guðmundur Björn Þorbjörnsson og Birta Björnsdóttir.
88 | Frystar eignir Afgana og ferðalag Sómalíu til lýðræðis