Fylgjast grannt með skjálftasvæði

Sjálftavirknin við Eyjafjarðarál heldur áfram en lítilsháttar hefur dregið úr virkninni frá því í gærkveldi. Stærstu skjálftarnir umhverfis upptakasvæði 5,6 stiga skjálftans á sunnudagsmorgun hafa verið 3,6 stig og 3,2 stig í gær.

 Seinni part þriðjudags (23. október) færðist hluti virkninnar til austurs og ný þyrping myndaðist um 5 km NNV af Gjögurtá, á svæði þar sem austurhluti Eyjafjarðaráls og Húsavíkur-Flateyjarmisgengið mætast. Stærstu skjálftarnir í þyrpingunni mældust 3,1 stig kl. 23.38 hinn 23. október og 3,2 kl. 22.20 hinn 24. október.

Meðan skjálftarnir vestast í hrinunni einkennast af siggengishreyfingum sem er dæmigert fyrir sigdali eins og Eyjafjarðarál og tengjast gliðnun yfir dalinn eru sniðgengishreyfingar meira áberandi í austari þyrpingunni, samkvæmt upplýsingum frá jarðskjálftasviði Veðurstofunnar.

Möguleiki á stórum skjálfta

Þó að sniðgengishreyfingar séu einkennandi fyrir sprungukerfi eins og Húsavíkur-Flateyjarmisgengið (margir slíkir skjálftar í viku hverri) þá benti þróunin á þriðjudag til þess að hrinan í Eyjafjarðarál hefði áhrif á vesturhluta misgengisins. Þar sem talið er að talsverð spenna hafi safnast upp sérstaklega á vesturhluta Húsavíkur-Flateyjarmisgengisins, er sá  möguleiki fyrir hendi að hrinan komi af stað stórum skjálfta.

Í kjölfarið funduðu Almannavarnir og vísindamenn um stöðuna. Óvissustigið sem sett var á  enduspeglar þann möguleika að hrinur sem þessar geta hleypt af stað stórum skjálftum þar sem há spenna er á misgengjum, eins og raunin er á Húsavíkur-Flateyjarmisgenginu.

Eins og fram hefur komið hefur spenna smám saman verið að aukast á Húsavíkur-Flateyjarmisgenginu. Jarðskorpumælingar (GPS) á síðustu árum benda til þess að nægileg spenna sé til staðar fyrir skjálfta af stærðinni um 6,8 stig en stærstu skjálftar sem vitað er um á Húsavíkur-Flateyjarmisgenginu hafa verið metnir á um 7 stig eins og t.d. 1755 skjálftinn. Þetta mat á spennu er hins vegar mjög gróft og háð forsendum sem ekki eru vel þekktar. Til viðbótar þessu er ekki vitað hversu nálægt brotmörkum mismunandi hlutar misgengisins eru, segir á vef Veðurstofunnar.

„Það er óljóst hvort spennulosunin í hrinunni í Eyjafjarðarál sé nægjanleg til að hleypa af stað stórum skjálftum en í ljósi þess að líklega er há spenna á misgenginu, bæði vestan og austan við Gjögurtá, verður að gera ráð fyrir að öflugar hrinur eins og sú sem hófst um helgina geti hleypt af stað stærri skjálftum.

Sú spennubreyting sem á sér stað í hrinunni er varanleg en það er háð því  hve nálægt ákveðnir hlutar Húsavíkur-Flateyjarmisgengisins eru brotmörkum, hver þróunin verður í framhaldinu. Það er því rétt að gera ráð fyrir stórum skjálftum á svæðinu á næstu árum og áratugum en hafa sérstakan vara á þegar öflugar hrinur sem þessi verða,“ segir á vef Veðurstofunnar.