Morgunblaðið | 11.9.2017 | 20:32 | Uppfært 12.9.2017 1:45

„Eins og að hleypa úlfi inn í kanínubúr“

Ísjaki við Ilulisat á Grænlandi. Hitinn er sagður hækka hlutfallslega mest við norðurheimskautið. mbl.is/RAX

Hækkandi hiti og súrnun sjávar, minni selta, meira rof, fjölgun eiturefna, fleiri marglyttur og aukin hætta á útbreiðslu sjúkdóma. Þetta eru þær hættur sem steðja að fiskstofnum jarðarinnar af völdum loftslagsbreytinga, að sögn Michaelu Aschan, doktors í sjávarlíffræði og prófessors við Norska sjávarútvegsháskólann.

Sterkari fellibylir merki um breytingarnar

Aschan flutti erindi í dag á Heimsráðstefnunni um sjávarfang, World Seafood Congress, sem hófst í Hörpu í gær og stendur fram á miðvikudag. Hóf hún framsöguna á að segja frá áætlaðri ráðstefnu í Ft. Lauderdale í Flórídaríki sem hún hyggst sækja í næstu viku.

„En nú gætu þær áætlanir breyst, vegna Irmu,“ sagði Aschan. „Fellibylirnir eru að verða meiri og sterkari, og það er enn eitt merkið um auknar loftslagsbreytingar.“

Tók hún fram að hitastigið á jörðinni hefði breyst töluvert síðustu ár. Áhrifa þess gætti í allri Evrópu, en þó einkum á heimskautasvæðinu. „Hækkandi hitastig er áhrifamesta afleiðing loftslagsbreytinganna, og hann hækkar hlutfallslega mest í norðrinu.“

Þorskstofninn færir sig sífellt norðar en virðist dafna vel. mbl.is/Rax

Forðast deilur í framtíðinni

Aschan fer einnig fyrir samstarfsverkefninu ClimeFish, sem snýst um að styðja sjálfbæra nýtingu sjávarafurða í Evrópu og um leið búa sjávarútveg undir afleiðingar loftslagsbreytinga. Sagði hún markmið verkefnisins meðal annars vera að forðast deilur sem upp geti komið í framtíðinni þegar stofnar færist á milli svæða, eins og gerst hafi þegar makríllinn tók að færa sig norðar.

Sé litið yfir Evrópu sagði hún sjávarútveg í norðurhluta álfunnar vera viðkvæmastan fyrir loftslagsbreytingum og nefndi þá sem dæmi Noreg, Bretland, Svíþjóð og Finnland. Sem dæmi um þau áhrif sem þetta hefði á heimskautasvæðinu nefndi hún stofna smáfiska sem þar eru. Þorskstofninn í Norður-Atlantshafi sæki sífellt norðar og inn á slóðir þeirra.

„Þetta er eins og að hleypa úlfi inn í lítið kanínubúr. Litlu heimskautsfiskarnir eru ekki reiðubúnir fyrir þetta og eru að hverfa. Þorskstofninn virðist hins vegar dafna.“