Morgunblaðið | 27.9.2017 | 17:18 | Uppfært 20:53

Þarf að taka tillit til eldisaðferða

Húsfyllir var á fundi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytis um áhættumat Hafrannsóknarstofnunar. mbl.is/Kristinn Magnússon

Það er gagnrýnivert að Hafrannsóknastofnun geri ráð fyrir sambærilegri áhættu af sleppingum á laxaseiðum hjá þeim laxeldisstöðvum sem setja smáseiði út í júní og þeirra sem setja seiði út að hausti. Þetta er mat Báru Gunnlaugsdóttur eins stjórnenda Stofnfisks, á morgunfundi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytisins um áhættumat Hafrannsóknastofnunnar á laxeldi.

Eins segir hún stofnunina gera ráð fyrir of löngum áhættutíma í líkaninu. Raunverulegur áhættutími sé ekki nema 10 mánuðir af líftíma hvers eldislax í kví, eins og áhættan er skilgreind í skýrslunni, en ekki 18, líkt og gert sé ráð fyrir í áhættumatinu.

Frétt af mbl.is

Útbreiðsla laxalúsar eykst með laxeldi

Stofnfiskur framleiðir lifandi laxastofn fyrir eldislax og fer 9% af framleiðslu fyrirtækisins á markað hér á landi.

Frétt af mbl.is

Áhrif laxeldis staðbundnari en áður talið

Útsetning stórseiða minnkar líkur á stroki

Bára sagði vissulega rétt hjá Hafrannsóknastofnun að stærð gönguseiða hafi áhrif á möguleika seiðanna að sleppa, sem og lífslíkur þeirra þegar út er komið. „Útsetning stórseiða minnkar líkur á stroki og lífslíkurnar eru sagðar mjög litlar ef þau sleppa.“

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra stýrði fundinum. Kristinn Magnússon

„Lífslíkur haustseiða eru sagðar minni en þeirra sem sleppa á vorin, þess vegna skiptir máli hversu mikið er sett út á hverjum tíma. Það er ekki sama áhætta hjá eldisfyrirtæki sem setur út 50.000 haustseiði og eldisfyrirtæki sem setur út 50.000 gönguseiði að vori. Til þessa er ekki tekið tillit til í líkani Hafró,“ segir Bára.

„Það fylgir heldur ekki sama áhætta hjá fyrirtæki sem elur stórseiði í sjó 16 mánuði og hjá eldisstöð sem elur gönguseiði í sjó í 24 mánuði.“ Þá drepist aukinheldur mikill meirihlut þess eldislax sem sleppi úr kvíum yfir vetrarmánuðina.

Þarf skoða tölur yfir kyn og kynþroska

Hjá eldishængum tekst hrygning í 1-3% tilvika, en í um 30% tilvika hjá hrygnum að sögn Báru. „Þess vegna þarf líka að taka tillit til hlutfall hrygna og hænga sem sleppa,“ bætir hún við og segir að það ætti að vera hægt að nálgast kynþroskatölur úr kvíum hjá fiskvinnslum sem vinna eldislax.

Sum fyrirtæki í dag séu aukinheldur farin að nota ljós yfir vetrartímann til að draga úr líkum á að eldisfiskur nái kynþroska, enda sé það þeim heldur ekki í hag að fiskurinn nái þeim þroska.

„Það er ekki heldur verið að taka tillit til þessa,“ segir Bára og gagnrýnir að í áhættumatinu sé ekki horft til þess hve eldisaðferðir eru mismunandi.

Hún segir að líkanið sé faglega unnið og geti nýst vel sem aðstoðartæki við ákvarðanir ef það sé notað rétt. Í skýrslunni um áhættumat Hafrannsóknarstofnunar, þar sem er stuðst við líkanið, er lagt fram að það sé lifandi með virkri vöktunaráætlun.

Í því hljóti að felast að endurmeta þurfi eldisstaði með tillit til innleiddra mótvægisaðgerða. „Það er ekki rétt að setja eldisstaði með mismunandi eldisaðferðir í sama áhættuflokk. Líkanið verður að taka tillit til þeirra aðferða sem fyrirtæki hafa innleitt.“

Vikan

Sérblöð í vikunni

Þarf að taka tillit til eldisaðferða

Frétt af mbl.is

Útbreiðsla laxal­ús­ar eykst með lax­eldi

Frétt af mbl.is

Áhrif lax­eld­is staðbundn­ari en áður talið

Útsetn­ing stór­seiða minnk­ar lík­ur á stroki

Þarf skoða töl­ur yfir kyn og kynþroska

Tengt efni / Fiskeldi

Útbreiðsla laxalúsar eykst með laxeldi

Áhrif laxeldis staðbundnari en áður talið

Útsetning stórseiða minnkar líkur á stroki

Þarf skoða tölur yfir kyn og kynþroska