Þörf á breiðari sátt um laxeldi

Guðmundur Ingi Guðbrandsson umhverfisráðherra á rík­is­stjórn­arfundi í dag þar sem …
Guðmundur Ingi Guðbrandsson umhverfisráðherra á rík­is­stjórn­arfundi í dag þar sem staða lax­eld­is­fyr­ir­tækja í Pat­reks­firði og Tálknafirði var til umræðu. mbl.is/Hari

Rík þörf er á að ná breiðari sátt um lax­eldi, bæði út frá um­hverf­is- og byggðasjón­ar­miðum. Þetta seg­ir Guðmund­ur Ingi Guðbrands­son, um­hverf­is- og auðlindaráðherra, í færslu sem hann birti á Face­book-síðu sinni í kvöld.

Það seg­ir hann sjókvía­eldi vera um­deilt vegna um­hverf­isáhrifa, ekki síst vegna hætt­unn­ar á slysaslepp­ing­um og erfðablönd­un við nátt­úru­lega laxa­stofna.

Ráðherra seg­ir að þegar kem­ur að sjókvía­eldi þurfi bæði að líta til skamm­tíma- og lang­tíma­verk­efna.

„Lang­tíma­verk­efnið er skýrt: Að sjá til þess að ís­lenskt fisk­eldi þró­ist í átt að því ör­ugg­asta sem hægt er út frá um­hverf­is­sjón­ar­miðum, hvort sem varðar laxal­ús, erfðablönd­un, úr­gang frá eldi eða annað. Að mínu mati þarf að styðja bet­ur við þróun fleiri aðferða í fisk­eldi en ekki ein­ung­is að vera með sjókvía­eldi í opn­um kví­um. Það er ekki bara mik­il­vægt fyr­ir nátt­úr­una held­ur einnig byggðir lands­ins. Við verðum að vera meðvituð um áhætt­una sem við tök­um gagn­vart nátt­úru lands­ins og draga úr um­hverf­isáhrif­um lax­eld­is með öll­um til­tæk­um leiðum,“ seg­ir í færslu ráðherra.

Þörf á að vinna úr ann­mörk­um á um­hverf­is­mati

Skamm­tíma­verk­efnið er til­komið vegna ný­legra úr­sk­urða frá úr­sk­urðar­nefnd um­hverf­is- og auðlinda­mála sem ógilti bæði starfs- og rekstr­ar­leyfi Fjarðalax og Arn­ar­lax fyr­ir fisk­eldi í Pat­reks­firði og Tálknafirði.

„Það snýst um að vinna úr þeim ann­mörk­um á um­hverf­is­mati sem bent var á í úr­sk­urðunum og sneri að því að ekki voru born­ir sam­an val­kost­ir um hvaða aðferðir eða um­fang væri í fisk­eld­inu,“ skrif­ar ráðherra og seg­ir hann mik­il­vægt að bæta úr þeim ann­mörk­um.

„Hluti umræðunn­ar um þessa úr­sk­urði snýr að sann­girn­is- og meðal­hófs­sjón­ar­miðum, þ.e.a.s. að fyr­ir­tæki geti fengið hæfi­legt rými og sann­gjarn­an frest til að bæta úr ann­mörk­um á leyf­um eða um­hverf­is­mati sem að baki leyf­un­um liggja án þess að það koll­varpi starf­semi þeirra,“ skrif­ar ráðherra.

Ekki verið að taka fram fyr­ir hend­urn­ar á úr­sk­urðanefnd­inni

Guðmund­ur Ingi bend­ir á að lög um fisk­eldi heyri und­ir sjáv­ar­út­vegs- og land­búnaðarráðherra. „Sam­kvæmt þeim er Mat­væla­stofn­un gert skylt að stöðva starf­semi fisk­eld­is ef rekstr­ar­leyfi fell­ur úr gildi. Í lög­um um holl­ustu­hætti og meng­un­ar­varn­ir sem m.a. kveða á um út­gáfu starfs­leyfa fyr­ir fisk­eldi og heyra und­ir um­hverf­is- og auðlindaráðherra, er á hinn bóg­inn ekki skylt að stöðva starf­sem­ina. Þau til­vik geta komið upp að rekstr­ar­leyfi í fisk­eldi séu ógilt vegna ann­marka t.d. á um­hverf­is­mati og hef­ur verið bent á að þá séu eng­in úrræði til að gæta meðal­hófs á meðan unnið er úr slík­um ann­mörk­um. Það er þetta sem sjáv­ar­út­vegs- og land­búnaðarráðherra hef­ur verið með til skoðunar,“ skrif­ar Guðmund­ur Ingi.

Hann seg­ir úr­sk­urði úr­sk­urðar­nefnd­ar um um­hverf­is- og auðlinda­mál samt sem áður skipta máli þar sem þeir draga fram nauðsyn þess að skoða fleiri en einn kost líkt og lög­in um mat á um­hverf­isáhrif­um kveða á um. Ráðherra tel­ur að ekki sé verið að taka fram fyr­ir hend­urn­ar á nefnd­inni þar sem ein­ung­is sé verið að búa til rými til að vinna úr þeim ann­mörk­um sem nefnd­in benti á en ekki fella úr­sk­urðina úr gildi.

Þá ít­rek­ar Guðmund­ur Ingi að í framtíðinni verði að nást breiðari sátt um lax­eldi, bæði út frá um­hverf­is- og byggðasjón­ar­miðum. „Þar tel ég skipta miklu máli að þróa bet­ur aðferðir sem draga úr eða tryggja að ekki verði erfðablönd­un við villta laxa­stofna á Íslandi.“

mbl.is