Morgunblaðið | 23.6.2019 | 13:21

Talsverð færsla á hafísnum

Facebook-síða eldfjalla- og náttúruvársviðs HÍ

Ratsjármynd frá því í morgun, sem aðeins nær yfir austasta hluta hafíssins, sýnir talsverða færslu á ísnum síðastliðinn sólarhring, eða um 15 sjómílur til austurs.

Hann er nú tæpar 28 sjómílur norður af Horni, en þar sem myndin náði yfir takmarkað svæði er ekki hægt að fullyrða að þar sé hann næst landi, segir í Facebook-færslu eldfjalla- og náttúruvárhóps Háskóla Íslands.

Frétt af mbl.is

Fylgjast þurfi vel með þróun mála

Að sögn Ingibjargar Jónsdóttur, dósents í landfræði við Háskóla Íslands er möguleiki á að hvítabjörn fylgi breiðunni en þeir geta synt hátt í 200 kílómetra.

„Það sem skiptir miklu máli er að sjófarendur séu meðvitaðir um hafísinn. Við erum orðin svo vön því að hafa lítið af honum. Núna eru auðvitað skemmtiferðaskip og svona á ferðinni sem eru ekki byggð til að fara í ísinn svo það er kannski aðalhættan að fólk viti ekki af honum. Það eru þarna spangir sem eru svolítið langt frá meginísnum og það er kannski eitthvað sem fólk býst ekki við,“ segir hún í viðtali við Morgunblaðið í gær.

Frétt af mbl.is

Ísbjörn á leiðinni?

Reynslan sýnir að birnir geti komið á land þó að ísinn sé ekki alveg upp við land, að sögn Ingibjargar.

„Áður fyrr voru birnir að koma þegar það var mjög mikill ís sem var kominn nánast alveg upp í landsteina. Eftir árið 2008 fórum við að lenda í því að birnir kæmu af þveröfugum ástæðum, af því að þeir lentu í vandræðum vegna þess að ísþekjan er í raun að bráðna undan þeim. Ísinn er í straumi sem er að færast austur á bóginn. Svo kemst ísinn inn í hlýrri sjó og þá bráðna mjög stórar breiður af honum á sama tíma. Þá eru birnirnir kannski komnir það austarlega að það er einfaldara fyrir þá að fara upp í land heldur en að ná upp í meginísjaðarinn sem er vestar.“

Ingibjörg segir að loftslagsbreytingar séu ástæða þess að ísinn bráðni hraðar undan björnunum.

„Þetta tengist veðurfarsbreytingum því að ísinn er hlutfallslega orðinn miklu þynnri svo það tekur hann skemmri tíma að bráðna þegar hann byrjar að bráðna. Hann var miklu þykkari áður og meira af því sem við köllum fjölæran ís, ís sem kemur úr Norður-Íshafi og er kannski þriggja til fimm metra þykkur. Þá gátu þeir kannski frekar reddað sér upp á slíka jaka eða eitthvað slíkt ef það fór að bráðna en nú erum við aðallega með fyrsta árs ís sem er þynnri, kannski rúmur metri á þykkt.“

Ingibjörg segir það einungis í neyð sem birnirnir leiti upp á land. „Það kemur ekki til af góðu. Þeir athafna sig best á ísnum, þar ná þeir í seli og annað slíkt.“