Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra fundaði ásamt sjö öðrum forsætisráðherrum með níu fulltrúum norrænna ungmennahreyfinga í Stokkhólmi í gær þar sem umræðuefnið var sjálfbærni og loftslagsmál
Umræðufundurinn var skipulagður að frumkvæði íslensku formennskunnar í norrænu ráðherranefndinni.
„Við vorum með þrjá þætti í okkar formennskuáætlun, hafið, sjálfbæra ferðamennsku og ungt fólk. Þetta var hugmynd sem við keyrðum á. Að fá unga fólkið til okkar á fund og ég held að þau hafi verið mjög ánægð með að taka þátt í þessu með okkur. Við fengum utanaðkomandi stjórnanda til þess að stjóra fundi ráðherranna og fulltrúa unga fólksins og það tryggði eðlilegt samtal. Við fengum öll erfiðar spurningar frá þessu unga fólki. Fengum tækifæri til að tjá okkur og hlusta. Ég vona að þetta verði ekki bara í þetta skiptið heldur verði það fastur þáttur að fá ungt fólk á fund forsætisráðherra Norðurlandanna,“ segir Katrín.
Katrín segir að þau hafi verið mjög meðvituð um þær áskoranir sem við stöndum frammi fyrir, samfélagslegum og efnahagslegum þáttum og ekki síst hvað varðar norðurskautið. Þau vilja beinar aðgerðir varðandi félagslega þætti og sérstaklega varðandi norðurskautið sem er mörgum ofarlega í huga og þar erum við í formennsku núna.
Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra fjallaði um lýðræðislegt hlutverk grasrótarhreyfinga, stjórnmálaflokka og frjálsra félagasamtaka í baráttunni gegn loftslagsbreytingum í ræðu sinni á þingi Norðurlandaráðs.
Magnus Fröderberg/Norden.org
Að sögn Katrínar er hún mjög ánægð með að sjá í lok formennskuárs Íslands í norrænu ráðherranefndinni hversu hratt og vel var unnið á árinu. Ekki aðeins hafi verið unnið með áætlunina sem kynnt var á Norðurlandaráðsþinginu í fyrra heldur náðist fram framtíðarsýn til ársins 2030 með umhverfismálin í miklum forgangi.
„Stóra sýnin er að Norðurlöndin verði sjálfbærasta og samþættasta svæði heims árið 2030. Á báðum fundunum okkar á þessu ári var mjög mikið rætt um loftslagsmál og hvaða áskoranir þessi vá skapar fyrir okkar samfélagsgerð þar sem er mjög mikið samfélagslegt traust,“ segir Katrín. „Velferðarríki þar sem okkur er umhugað um réttindi launafólks svo dæmi séu tekin,“ segir hún.
Svansmerkið er merki norræns samstarfs og á uppruna að rekja til veggspjalds sem hannað var fyrir dag Norðurlanda árið 1936 og vísar til ljóðsins „Svanerne fra Norden“ eftir danska skáldið Hans Hartvig Seedorff Pedersen.
Norden.org
Katrín segir að meðal annars hafi ráðherrarnir velt upp þeim áskorunum sem loftslagsváin er fyrir ríki sem þessi. Hvernig getum við tryggt að okkar lýðræðislegu leikreglur séu nýttar? Við erum að sjá að yfirvöld eru að ráðast í alls konar aðgerðir og mæta jafnvel mikilli andstöðu, segir Katrín og að það verði að vera félagsleg hugsjón á bak við þær aðgerðir sem gripið er til og að sjálfsögðu efnahagsleg.
„Þetta er ekki einkamál umhverfisráðherra,“ segir Katrín og að hennar sögn voru allir flokkahópar á Norðurlandaráðsþinginu sammála þegar kom að loftslagsmálum og mikilvægi þeirra þrátt fyrir að, líkt og eðlilegt er, kringumstæður séu ólíkar í norrænu löndunum. Þrátt fyrir ólíka hagsmuni eru stefnumálin svipuð, til að mynda eru öll löndin að stefna að kolefnishlutleysi. „Við erum öll meðvituð um þessa félagslegu vídd og sömuleiðis að það þurfa allir að vera með. Að vera þátttakendur,“ segir Katrín.
Hún segir að heildarsýn hafi verið ofarlega í huga ráðherra í umræðunni um loftslagsmál og hún hafi verið rædd töluvert á fundi forsætisráðherranna í Stokkhólmi. „Þegar við erum að tala um loftslag þá erum við líka að tala um líffræðilegan fjölbreytileika og aðra þætti í kringum okkur. Ég talaði sérstaklega um súrnun sjávar sem hefur hrikaleg áhrif á lífkerfið og grænlenski ráðherrann talaði um plastmengun í hafinu,“ segir Katrín.
Forsætisráðherrar á Norðurlandaráðsþingi: Erna Solberg, Stefan Löfven, Katrín Jakobsdóttir og Kim Kielsen.
Johannes Jansson/Norden.org
Fundurinn í gær var þriðji samræðufundurinn með ungmennum sem skipulagður er af hálfu formennsku Íslands í norrænu ráðherranefndinni, en jafnframt sá fyrsti þar sem fulltrúar ungmenna fá tækifæri til þess að eiga samtal við norrænu forsætisráðherrana og tjá sig um með hvaða hætti hægt sé að ná markmiðum nýrrar framtíðarsýnar norrænu ráðherranefndarinnar og hver forgangsröðun loftslagsaðgerða ætti að vera. Niðurstöður fundarins verða nýttar í vinnu norrænu ráðherranefndarinnar sem snýr að framkvæmd aðgerðaáætlunarinnar fyrir Our Vision 2030.
Kom Katrínu ekki á óvart
Sænski aðgerðasinninn Greta Thunberg hlaut umhverfisverðlaun Norðurlandaráðs í ár en afþakkaði verðlaunin. Spurð út í ákvörðun Gretu um að taka ekki við verðlaununum segir Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra að það hafi ekki komið henni á óvart.
„Greta er aðgerðasinni sem hefur verið að setja mál á dagskrá með mjög afgerandi hætti og ég held að við ættum að fagna því hvað hún hefur gert fyrir þessa umræðu í heiminum en ég var ekkert hissa að hún skyldi afþakka verðlaunin því þau standa fyrir ákveðið kerfi sem hún hefur talað mjög ákveðið gegn. Mér fannst hún vera samkvæm sjálfri sér; hún hefur staðsett sig sem harðan gagnrýnanda kerfisins,“ segir hún.
Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra kynnti ákvörðun norrænu ráherranna um að fá Björn Bjarnason til þess að semja skýrslu um norrænt samstarf á þingi Norðurlandaráðs í Stokkhólmi.
Johannes Jansson/norden.org
Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra segir það mikla viðurkenningu fyrir Íslendinga að utanríkisráðherrar Norðurlandanna hafi komist að samkomulagi um að fá Björn Bjarnason, fyrrverandi ráðherra, til þess að skrifa skýrslu sambærilega þeirri sem Thorvald Stoltenberg, fyrrverandi utanríkisráðherra Noregs, vann um norræna samvinnu fyrir áratug. Áætlað er að Björns-skýrslan komi út um mitt næsta ár.
„Þetta er viðurkenning fyrir okkar starf á þessum vettvangi. Tillaga mín um að halda áfram með Stoltenberg-vinnuna var samþykkt á fundi ráðherranna í Borgarnesi nýverið,“ segir Guðlaugur Þór.
„Það er ekki bara ánægjulegt að finna fyrir samstöðunni milli ráðherranna þegar kemur að tillögu okkar heldur líka samstöðunni um Björn Bjarnason hjá þingmönnum, bæði í forsætisnefndinni og í umræðum í þingsal hér á þingi Norðurlandaráðs,“ segir Guðlaugur í samtali við blaðamann Morgunblaðsins á þingi Norðurlandaráðs.
„Mér er til efs að rödd Íslands hafi verið áður jafn áberandi og nú er. Þá er ég ekki bara að vísa til þessa heldur einnig veru okkar í mannréttindaráðinu,“ segir Guðlaugur og nefnir þar að auki formennsku Íslands í norðurskautsráðinu, norrænu ráðherranefndinni, Eystrasaltssamstarfi og víðar.
Ísland hefur vakið athygli á vettvangi mannréttindamála undanfarin misseri og Ísland ratað ítrekað í alþjóðlega fjölmiðla vegna þess. Ekki síst í gegnum veru Íslands í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna.
Ísland hefur ekki áður átt aðild að mannréttindaráðinu en önnur norræn ríki hafa verið í samvinnu um aðild og skipst á.
Guðlaugur Þór átti fundi með utanríkisráðherra Færeyja og skrifaði undir samkomulag Íslands, Noregs, Danmerkur og Færeyja um skiptingu landgrunns á Ægisdjúpi.
Norrænu utanríkisráðherrarnir áttu einnig fund með forsætisnefnd Norðurlandaráðs þar sem fyrrnefnd skýrsla var til umræðu og öryggispólitísk staða mála á nærsvæðum, í Eystrasalti og á norðurslóðum. Guðlaugur Þór lagði áherslu á að norðurslóðir yrðu lágspennusvæði, sjálfbærni yrði höfð að leiðarljósi en samhliða verndun yrðu efnahagsleg tækifæri nýtt í þágu íbúa.
Utanríkisráðherrar Íslands, Danmerkur, Færeyja og Noregs undirrituðu tvíhliða samninga um skiptingu landgrunns á Ægisdjúpi norðaustur af Íslandi. Um er að ræða suðurhluta þess svæðis sem liggur á milli efnahagslögsögu landanna og er í daglegu tali nefnt Síldarsmugan. Samningarnir hafa legið fyrir um nokkurt skeið og eru í samræmi við greinargerðir ríkjanna til landgrunnsnefndar Sameinuðu þjóðanna sem samþykkti kröfur ríkjanna, síðast Íslands árið 2016. Samningarnir tryggja yfirráð ríkjanna yfir þeim auðlindum sem kunna að finnast á landgrunninu en varða ekki veiðiréttindi eða hafið að öðru leyti.
Á fundi norrænu þróunarmálanna sem einnig fór fram í gær var m.a. rætt um fólksfjölgun, nýsköpun í þágu sjálfbærrar þróunar og sjálfbærni sjávartengdrar atvinnustarfsemi, hins svokallaða bláa hagkerfis. Þá ræddu ráðherrarnir mannúðaraðstoð og en vegna átaka víða um heim hefur fjármagn og kraftar alþjóðasamfélagsins verið nýtt til að bregðast við neyðarástandi á kostnað umbóta og forvarnastarfs sem stuðlar að sjálfbærri þróun.
Þá fundaði Guðlaugur Þór með Janis av Rana, utanríkisráðherra Færeyja, þar sem rætt var um framtíð Hoyvíkursamningsins. Í lok dags opnaði Guðlaugur Þór málþing um hlutverk Norðurlandanna á norðurslóðum sem skipulagt var af norrænu sendiráðunum í Stokkhólmi.
Setja bókamerki
/frimg/1/16/79/1167975.jpg)
