Morgunblaðið | 21.12.2019 | 9:45

Innheimta auðlindagjald af fiskeldi frá áramótum

Auðlindagjald á fiskeldi verður innheimt frá áramótum og mun það hækka í áföngum næstu sjö árin. Talið er að gjaldið muni nema um 27 krónum á kíló þegar það er komið til framkvæmdar. Morgunblaðið/Helgi Bjarnason

Um áramót taka gildi lög um töku gjalds vegna fiskeldis í sjó og fiskeldissjóð. Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) telja gjaldið hafa áhrif á rekstur, fjárfestingar og samkeppnishæfni fiskeldisfyrirtækja.

Lögin, sem samþykkt voru á Alþingi 19. júní, gera ráð fyrir að innheimt sé auðlindagjald af fyrirtækjum sem starfrækja sjókvíaeldi og að „fjárhæð gjalds á hvert kílógramm slátraðs lax skal miðast við meðaltal alþjóðlegs markaðsverðs á atlantshafslaxi frá ágúst til október næst fyrir ákvörðunardag.“

„Gert er ráð fyrir að gjaldið hækki í sjö áföngum á jafn mörgum árum. Fyrst verður innheimt eftir nýju lögunum nú á nýju ári. Stofn gjaldsins er magn slátraðs fisks og ræðst gjaldtökuprósentan af heimsmarkaðs- verði á laxi eins og það var á tímabilinu ágúst til október fyrir næsta ákvörðunardag. Þeim mun hærra sem verðið er verður gjaldahlutfallið hærra og öfugt. Gjaldtakan á næsta ári markast því af heimsmarkaðsverði á tímabilinu ágúst til október á þessu ári. Miðað við langtímahorfur um heimsmarkaðsverð má vænta þess að miðað við þá aðferðafræði sem lög kveða á um verði gjaldtakan samkvæmt hæstu prósentunni,“ segir í svari SFS er leitað var eftir viðbrögðum talsmanna fiskeldisstöðva.

mbl.is/Helgi Bjarnason

Bent er á í svarinu að undanfarin ár hefur verið innheimt annað sértækt gjald sem rennur í Umhverfissjóð sjókvíaeldis og að í vor hafi verið ákveðið að hækka gjaldið um 66 prósent, en stofn þessa gjalds eru útgefin leyfi óháð eiginlegri framleiðslu. Þá tekur langan tíma að breyta útgefnum starfsleyfum og rekstrarleyfum í raunverulega framleiðslu. „Fyrstu árin fellur til mikill kostnaður við margvíslega fjárfestingu og uppbyggingu á lífmassa. Á þessum tíma greiða fyrirtækin þó í Umhverfissjóðinn; á næsta ári 66% hærra gjald en í ár. Slík gjaldtaka bitnar því hlutfallslega þyngra á fyrirtækjum á uppbyggingarskeiði.“

Áhrif á fjárfestingar

Í ljósi þessa þykir SFS óhjákvæmilegt að gjaldtaka á hvert framleitt kíló verður mjög mismunandi eftir fyrirtækjum. „Enda staða þeirra, eðli málsins samkvæmt, misjöfn af fyrrgreindum ástæðum. Fyrirtækin eru einfaldlega í mismunandi færum til að nýta leyfin til fullrar framleiðslu.“

Þegar fyrirtækin eru komin í þá stöðu að fullnýta leyfi og hinn nýi sértæki skattur á fiskeldisfyrirtæki er að fullu kominn til framkvæmda má ætla að sérstök skattheimta ríkisins á fiskeldisfyrirtæki nemi um 27 krónum á kíló, staðhæfir SFS. „Þá er ótalin önnur almenn skattheimta á atvinnurekstur auk margs konar gjaldtöku sveitarfélaga sem í ýmsum tilvikum er verulega umfram það sem þekkist í ýmsum samkeppnislöndum okkar.

Það gefur auga leið að skattheimta af þessu tagi mun hafa áhrif á rekstur fyrirtækjanna, samkeppnishæfni þeirra á alþjóðlegum mörkuðum og getu þeirra til fjárfestinga til lengri og skemmri tíma.“

Greinin var fyrst birt 20. desember í 200 mílum, sjávarútvegsblaði Morgunblaðsins.