Morgunblaðið | 7.4.2020 | 18:04 | Uppfært 2.9.2020 15:22

940 milljóna króna frávik í vigtun afla

Talið er að fáir og/eða smærri aðilar með endurvigtunarleyfi standi fyrir stórum hluta af frávikunum í vigtun afla. mbl.is/Ólafur Bernódusson

„Þessi frávik benda til skipulags ofmats íshlutfalls upp á um 1,7% að meðaltali. Ef gert er ráð fyrir að samþætt fyrirtæki spari sér leigu á kvóta með ofmati á íshlutfalli og gert er ráð fyrir um 350 þúsund tonna ÞÍG-heildarafla botnfisks þá samsvarar umfang frávika um 940 milljónum króna í sparaða kvótaleigu, miðað við leiguverð á þorskaflamarki undanfarna 12 mánuði,“ segir í nýrri skýrslu sem birt hefur verið á vef stjórnarráðsins.

Í henni er fullyrt að gögn um íhlutföll í yfirstöðum og endurvigtun „staðfesta fyrri mælingar um að sumir endurvigtunarleyfishafar stundi kerfisbundið ofmat á íshlutföllum og þar með vanmat á heildarafla“.

Frétt af mbl.is

Þó nokkur frávik íshlutfalls í vigtun afla

Skýrslan fjallar um mat á áreiðanleika endurvigtunar, umfangi og ástæðum frávika og hugsanlegum úrbótum og var unnin fyrir atvinnuvegaráðuneytið. Höfundar skýrslunnar eru þeir Daði Már Kristófersson, prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands, og Birgir Þór Runólfsson, dósent í hagfræði einnig við við Háskóla Íslands.

Fáir og smærri aðilar

Skýrsluhöfundar segja að frávik séu umtalsvert meiri í tilfelli slægðs afla en í óslægðum afla. Ekki liggur fyrir skýring á þessu en höfundar telja að möguleg skýring sé að frávik séu algengari meðal minni fyrirtækja sem vinna meira með slægðan fisk.

Frétt af mbl.is

Innan við 1% ferða á sjó undir eftirliti

„Þó gögnin bendi til tilhneigingar til vanmats á aflamagni sýndi greining þeirra samt sem áður gott samræmi milli yfirstöðu og almennrar endurvigtunar í meirihluta tilfella. Þetta bendir til þess að fáir aðilar standi að baki stórum hluta frávikanna,“ segir í skýrslunni.

Eru niðurstöður einnig sagðar „benda til þess að aukið eftirlit með minni (samþættum) aðilum og áframhald á aðgerðum Fiskistofu sé líklegt til að halda þessu vandamáli í skefjum“.