Vísar gagnrýni á bug

„Það er í raun­inni ekk­ert nýtt í þess­ari ráðgjöf hjá okk­ur. Það sem við ger­um er ein­fald­lega það sem við segj­umst hafa verið að gera, það er að segja að byggja ráðgjöf­ina á þessu hlut­falli milli afl­ans og tog­vísi­töl­unn­ar frá rall­inu fyr­ir meðaltal þessa ára­bils,“ svar­ar Guðmund­ur J. Óskars­son, sviðsstjóri upp­sjáv­ar­sviðs Haf­rann­sókna­stofn­un­ar, í Morg­un­blaðinu í dag spurður um þá gagn­rýni sem ráðgjöf stofn­un­ar­inn­ar vegna grá­sleppu­veiða hef­ur fengið að und­an­förnu.

Bjarni Jóns­son, for­stöðumaður Natt­úru­stofu Norður­lands vestra, seg­ir í sam­tali við 200 míl­ur á mbl.is á þriðju­dag að gagn­rýni á ráðgjöf Haf­rann­sókna­stofn­un­ar snú­ist fyrst og fremst um að for­send­um út­gef­inn­ar ráðgjaf­ar stofn­un­ar­inn­ar hafi verið breytt veru­lega milli ára án þess að fyr­ir því hafi verið færð hald­bær vís­inda­leg rök, sem auk­in­held­ur hafi verið sann­reynd af fag­fólki utan stofn­un­ar­inn­ar.

Frétt af mbl.is

Ráðgjöf Hafró sögð á skjön við gögn

Vísi­tala úr stofn­mæl­ingu er notuð sem mæli­kv­arði á þróun stofn­stærðar og miðast ráðgjöf Haf­rann­sókna­stofn­un­ar við að vísi­tala veiðihlut­falls sé svipuð og meðaltal fyrri ára, að sögn Guðmund­ar. „Við för­um eft­ir því sem við höf­um verið að segja. Allt frá 2012 var ráðgjöf­in byggð á þessu tíma­bili [1985 til 2011]. Það sem við gerðum núna er ein­fald­lega að nota meðaltal þess­ara ára og bætt­um við nokkr­um árum,“ seg­ir Guðmund­ur sem út­skýr­ir að afla­töl­um ár­anna 2012 til 2019 hafi verið bætt við til þess að fá rétt­ari mynd af þróun síðustu ára og lækkaði það meðal­veiðihlut­fallið lít­il­lega.

„Það var eng­um afla­töl­um breytt núna eða neitt slíkt.“ Hann seg­ir ráðgjöf­ina miða að því að viðhalda sam­bæri­legu veiðihlut­falli og verið hef­ur á árum áður. „Við byggj­um ráðgjöf­ina á meðal­veiðihlut­falli þessa tíma­bils 1985 til 2019 og telj­um ekki for­send­ur til að hækka það,“ út­skýr­ir hann.

Upp­færðu gögn­in

Axel Helga­son, fyrr­ver­andi formaður Lands­sam­bands smá­báta­eig­enda, er einn þeirra sem gagn­rýnt hafa stofn­un­ina og sagði hann í aðsendri grein í Morg­un­blaðinu á mánu­dag að fram hefðu komið „óvé­fengj­an­leg gögn og yf­ir­lýs­ing­ar frá fram­leiðend­um um að nýt­ing­ar­tal­an sé röng“ og vísaði hann til þess að Haf­rann­sókna­stofn­un hefði byggt sögu­leg­ar afla­töl­ur á tunnu­magni árin 1985 til 2008 sem er um­reiknað í magn af óslægðri grá­sleppu. Axel sagði Haf­rann­sókna­stofn­un telja þurfa 425 kíló af óslægðri grá­sleppu til að fylla eina staðlaða 105 kílóa tunnu af söltuðum hrogn­um, en fram­leiðend­ur hafa sýnt fram á að það þurfi 535 kíló í eina tunnu. Þá sakaði Axel stofn­un­ina um að styðjast við gagns­laus­ar upp­lýs­ing­ar úr göml­um afla­dag­bók­um.

Frétt af mbl.is

Seg­ir mis­tök Hafró kosta allt að 600 millj­ón­ir

Þess­ari gagn­rýni vís­ar Guðmund­ur á bug. „Við feng­um þess­ar töl­ur um tunnu­magn frá for­svars­mönn­um Lands­sam­bands smá­báta­eig­enda fyr­ir mörg­um árum. Þetta eru einu upp­lýs­ing­arn­ar sem til eru um magnið sem var veitt á þess­um árum. Afl­inn var ekki vigtaður. Það var ekki fyrr en upp úr 2008 þegar var gert skylda að vigta all­an afla, þær töl­ur eru frá Fiski­stofu.

Fram til árs­ins 2015 er notaður um­reikn­ings­stuðull til þess að reikna fjölda tunna yfir í afla, sem er lík­lega til­kom­inn frá sam­töl­um við grein­ina. [...] Þá var búin að vera í gangi vinna við að skoða þess­ar afla­dag­bæk­ur [1985 til 2008] og í kjöl­far þeirr­ar vinnu er lagt til að breyta þess­um um­reikn­ings­stuðli. Það ger­ist 2015 og það er kynnt fyr­ir ráðgjaf­ar­nefnd Haf­rann­sókna­stofn­un­ar, sem fjall­ar um öll svona mál. Það er síðan ákveðið að fara að til­lög­um sér­fræðinga um að breyta afla­töl­un­um á grund­velli afla­dag­bók­anna. Svo hef­ur það lítið verið gagn­rýnt fram að þess­um tíma,“ seg­ir sviðsstjór­inn.

Ráðgjöf­in óbreytt

Hann seg­ir gagn­rýn­ina nú byggj­ast á því að menn hafa fengið í hend­urn­ar upp­lýs­ing­ar frá nýj­um verk­smiðjum þar sem tæknistig vinnslu er mun meira en var á fyrri árum og ganga út frá því að það sé hægt að spegla upp­lýs­ing­ar um nýt­ingu síðustu ára yfir á fyrri ár. „Við höf­um eng­ar for­send­ur um að þess­ar upp­lýs­ing­ar séu rang­ar miðað við stöðuna í dag, en að hægt sé að nota þess­ar upp­lýs­ing­ar fyr­ir þessi ár fram að 2008 drög­um við í efa og erum ekki al­veg sann­færð um að við get­um stokkið á svona nálg­un. Þess vegna segj­um við að það þurfi að skoða þetta nán­ar, en það krefst mun lengri tíma.“

Þá hafi ávallt legið fyr­ir að Haf­rann­sókna­stofn­un hefði breytt ráðgjöf­inni ef það væri aug­ljóst að mis­tök hefðu verið gerð. „En við get­um ekki séð á þess­um gögn­um sem við höf­um fengið í hend­urn­ar að það sé til­efni til þess að breyta þessu og höld­um okk­ur við sömu ráðgjöf.“