Morgunblaðið | 22.4.2021 | 8:34 | Uppfært 11:16

Geta fargað þremur milljónum tonna af koltvíoxíði árlega

Edda Sif Pind Aradóttir, framkvæmdastýra Carbfix. Ljósmynd/Aðsend

Undirbúningur er nú að hefjast fyrir byggingu móttöku- og förgunarmiðstöðvar fyrir koldíoxíð (CO₂), Coda Terminal, sem staðsett verður í Straumsvík og mun farga allt að þremur milljónum tonna af CO₂ á ári hverju. Miðstöðin verður sú fyrsta sinnar tegundar á heimsvísu, en hún mun taka á móti CO₂ sem flutt verður hingað til lands frá N-Evrópu. Gert er ráð fyrir að um 600 bein og afleidd störf skapist við uppbyggingu og rekstur miðstöðvarinnar.

Frétt af mbl.is

Draga stórlega úr losun gróðurhúsalofttegunda

Þetta kemur fram í tilkynningu.

„Með starfseminni byggist upp loftslagsvænn iðnaður sem byggist á grænni nýsköpun, íslensku hugviti og umhverfisvernd. Með móttöku og förgun á CO₂ á stórum skala tekur Ísland að sér mikilvægt frumkvöðulshlutverk í loftslagsaðgerðum heimsins,“ segir Edda Sif Pind Aradóttir, framkvæmdastýra Carbfix.

„Í Coda Terminal verður Carbfix-tækninni beitt til varanlegrar steinrenningar á CO₂ sem flutt verður hingað til lands með sérhönnuðum skipum sem ganga fyrir grænu eldsneyti. Auk þess má farga þar CO₂ frá innlendri iðnaðarstarfsemi sem og CO₂ sem fangað er beint úr andrúmslofti.“

Coda Terminal verður byggð í þremur áföngum og mun í fullri stærð geta tekið við og fargað um þremur milljónum tonna af CO₂ á ári.

Undirbúningur mun hefjast um mitt ár 2021 með forhönnun og vinnu við leyfisferla. Stefnt er að rannsóknarborun árið 2022 og áætlað er að hefja rekstur árið 2025. Gert er ráð fyrir að miðstöðin verði fullbyggð árið 2030.

Ljósmynd/Aðsend

Náttúruleg leið og nægt geymslurými

Carbfix-tæknin felur í sér að CO₂ er leyst upp í vatni og dælt djúpt niður í berglög þar sem það steinrennur á innan við tveimur árum. Tæknin krefst einungis rafmagns og vatns og hefur starfsemin óveruleg umhverfisáhrif þar sem hún hraðar náttúrulegum ferlum kolefnishringrásarinnar.

„Nágrenni Straumsvíkur býður upp á kjöraðstæður til varanlegrar og öruggrar kolefnisförgunar, með gnægð af fersku basalti og öfluga grunnvatnsstrauma. Innviðir sem byggja þarf upp fyrir starfsemina eru geymslutankar í nágrenni hafnarbakka, lagnir og niðurdælingarholur. Raforkuþörfin er lítil og dreifikerfið er þegar til staðar,“ segir Edda. Hún bendir jafnframt á að bindigeta CO₂ í íslensku basalti sé langtum meiri en þörfin, en jarðfræðingar Carbfix hafi metið að á landinu öllu megi binda 80-200 falda árlega losun mannkyns.

Hagkvæmara að farga en kaupa losunarheimildir

Nýverið setti Alþingi lög sem tryggja örugga föngun, flutning og niðurdælingu CO₂ á Íslandi. Löggjöfin innleiðir evrópskt regluverk og geta fyrirtæki innan viðskiptakerfis ESB með losunarheimildir (ETS) nú nýtt sér Carbfix-tæknina til frádráttar í losunarbókhaldi sínu. „Með lagasetningu hefur Alþingi skapað hvata hjá fyrirtækjum til að innleiða tæknilausnir eins og þá sem Carbfix hefur þróað, frekar en að greiða fyrir losunarheimildir, en verð á þeim hefur hækkað hratt undanfarið og stendur nú í rúmum 6.600 kr fyrir hvert tonn af CO₂. Til samanburðar má nefna að kostnaður Orku náttúrunnar við að beita Carbfix-tækninni til að draga úr losun CO₂ og brennisteinsvetni á Hellisheiði er um 3.500 kr á hvert tonn af CO₂,“ segir Edda og bendir á að Carbfix-aðferðin hafi verið sannreynd sem hagkvæm og umhverfisvæn leið til að varanlega farga CO₂ og koma þannig í veg fyrir neikvæð áhrif þess á loftslagið.