„Getum ekki einu sinni legið á ferjubryggjunni“

Guðlaug­ur Óli Þor­láks­son ger­ir út bát­inn sinn frá Gríms­ey og land­ar ým­ist þar, á Dal­vík, Húsa­vík eða ein­hvers staðar á norður­svæðinu.

Eng­in fisk­vinnsla er starf­rækt núna í Gríms­ey en að sögn Guðlaugs hef­ur eng­inn fisk­ur verið unn­inn þar í eitt eða tvö ár. Guðlaug­ur land­ar því sín­um afla á markað þegar hann land­ar í Gríms­ey. „Þetta er aðallega lönd­un­ar­höfn og ferj­an tek­ur þetta í land eða við sigl­um með það sjálf­ir til Dal­vík­ur,“ seg­ir Guðlaug­ur.

Haf­borg EA-152 er stál­skip smíðað árið 2016 í Póllandi og inn­réttað í Dan­mörku. Skipið kom til sjós í janú­ar 2017 og er með heima­höfn í Gríms­ey. Ljós­mynd/​Aðsend

Guðlaug­ur á stál­bát­inn Haf­borg EA-152. „Þetta er 26 metra bát­ur, skrokk­ur­inn er smíðaður í Póllandi árið 2016 og inn­réttaður í Dan­mörku. Hann kom á sjó í janú­ar árið 2017. Ég get verið með 50 tonn í kör­um í hon­um,“ seg­ir Guðlaug­ur. Hann seg­ir toppaðstöðu vera um borð.

„Við erum með krapa­vél um borð og get­um kælt rosa­lega vel. Við erum líka með mjög góða aðstöðu bæði til slæg­ing­ar og frá­gangs á fisk­in­um og að þvo hann.“ Bát­ur­inn er með heima­höfn í Gríms­ey.

Fimm til sjö eru í áhöfn á Haf­borg­inni, eft­ir því hvort róið er á net­um eða drag­nót. „Við erum stund­um vest­ur í Grund­arf­irði á net­um á vet­urna, þá höf­um við verið sex og sjö, svo erum við fimm eða sex á sumr­in á drag­nót­inni. Þá höf­um við líka verið á net­um að veiða ufsa hérna á vet­urna og vor­in inn á milli, svona upp­fyll­ing,“ seg­ir Guðlaug­ur.

Guðlaug­ur ger­ir ým­ist út á drag­nót eða net. Hann seg­ir breyt­ing­arn­ar á miðunum fyr­ir norðan gríðarleg­ar frá því hann fór fyrst á sjó. Ljós­mynd/​Aðsend

Guðlaug­ur seg­ist fara á net og snur­voð til skipt­is þessa dag­ana enda ekki leng­ur bannað að gera út með fleira en eitt veiðarfæri um borð í einu.

Hvernig geng­ur þér að gera út frá Gríms­ey?

„Það væri allt í lagi að gera út frá Gríms­ey ef höfn­in væri þannig að maður hefði ein­hverja aðstöðu til að vera þar.“

„Hún er orðin þannig, blessuð höfn­in, að við get­um ekki einu sinni legið á ferju­bryggj­unni fyr­ir grjóti í höfn­inni. Svo get­um við ekki snúið við í litlu ytri höfn­inni því það eru svo mikl­ar grynn­ing­ar orðnar inni í henni und­an­far­in ár. Við þurf­um alltaf að bakka upp með hafn­argarðinum.“

Hann seg­ir að dýpk­un­ar hafi verið þörf lengi í höfn­inni í Gríms­ey.

Minni staðir gleym­ist í sam­ein­ing­um

„Það eru all­ir að tala um enda­laus­ar sam­ein­ing­ar á sveit­ar­fé­lög­um en Gríms­ey var kom­in í þá stöðu að það var ekk­ert annað í mynd­inni en að sam­ein­ast. En það er svo oft með þessi litlu sveit­ar­fé­lög að þegar þau sam­ein­ast stærri sveit­ar­fé­lög­um þá verða svo marg­ir hlut­ir út und­an, þó að hér sé verið að gera ým­is­legt.“

Hver er staðan á út­gerð í eynni?

„Hér fækk­ar bát­um og enn er verið að selja kvóta úr pláss­inu. Þetta er að verða eini bát­ur­inn á staðnum með ein­hvern kvóta. Það hef­ur verið tölu­vert að gera und­an­far­in sum­ur í strand­veiðum og svo hafa bát­ar verið á grá­sleppu. Svo eru tveir aðrir bát­ar sem gera út á net og drag­nót.“

Guðlaug­ur seg­ir bát­ana meira eða minna mannaða sjó­mönn­um frá Ak­ur­eyri. „Það eru nokkr­ir sem búa hérna á staðnum en þeir eru ekki marg­ir,“ seg­ir hann.

Gríms­ey. Ljós­mynd/​Auðunn Ní­els­son

Hann er ekki mik­ill aðdá­andi aðferðafræði fisk­veiðistjórn­un­ar á Íslandi og kall­ar eft­ir því að stofn­stærðarfræðing­ar fari víðar og meti með fleiri aðferðum. „Það sem er að ganga af okk­ur dauðum með þessa út­gerð er þessi enda­lausi niður­skurður á afla­heim­ild­um. Þess­ar litlu út­gerðir þola þetta ekki.“

Vill sér­fræðinga inn í nú­tím­ann

Guðlaug­ur seg­ir fisk­veiðistjórn­un á Íslandi arfa­vit­lausa og kall­ar eft­ir að sér­fræðing­ar hjá Haf­rann­sókna­stofn­un mæti í tutt­ug­ustu öld­ina í það minnsta; „ég færi ekki einu sinni fram á að þeir komi lengra“, seg­ir Guðlaug­ur.

Hvaða breyt­ing­ar sérð þú á stofn­in­um und­an­far­in ár?

„Það er miklu meira af stór­um þorski hérna núna en þegar til dæm­is ég var að al­ast upp. Ég er bú­inn að róa frá Gríms­ey frá því ég var sjö eða átta ára,“ seg­ir Guðlaug­ur og held­ur áfram að benda á þær miklu breyt­ing­ar sem hafa orðið á miðunum fyr­ir norðan land síðustu ár og ára­tugi.

Frétt af mbl.is

„Það er eitt­hvað stór­kost­legt að“

Ýsa, ufsi og langlúra

„Ég get tekið lítið dæmi um breyt­ing­una sem hef­ur orðið; maður var kom­inn upp und­ir þrítugt þegar hægt var að fara að veiða eina og eina ýsu hérna fyr­ir norðan. Und­an­farið höf­um við verið að flýja enda­laust und­an ýsu á drag­nót­inni með ærn­um til­kostnaði að reyna að kom­ast í eitt­hvað annað en ýsu því að hún er úti um allt,“ út­skýr­ir Guðlaug­ur.

„Fyrstu árin sem við vor­um á drag­nót feng­um við ekki eina ein­ustu langlúru. Núna get­um við verið að veiða 20 til 30 tonn af langlúru leik­andi á haust­in.“

Kol­beins­ey. Ljós­mynd/​Land­helg­is­gæsl­an

„Ég er bú­inn að róa í ör­ugg­lega þrjá­tíu ár fram að Kol­beins­ey og þá fékkstu ekki einn ein­asta ufsa norðan við stóra grunnið eða Gró­es­hól­inn sem er um 15 míl­ur norður af Gríms­ey. Stóra grunnið er 30 míl­ur norður af Gríms­ey og Kol­beins­ey svo 40 míl­ur norður af Gríms­ey. Á þessu svæði var ekki til neitt sem hét ufsi. Í dag, á góðum degi við Kol­beins­ey, get­ur þú talið fimmtán til tutt­ugu torf­ur af ufsa allt í kring­um hól­inn.“

Guðlaug­ur skor­ar á starfs­menn sem vinna við stofn­stærðarmat að koma norður. „Ég hef ekki trú á því að einn ein­asti fiski­fræðing­ur hafi komið þarna á svæðið að skoða. Þeir vita ekki hvað þetta er.“

Frétt af mbl.is

Gagn­rýni LS á starfs­hátt­um Hafró vísað á bug