Morgunblaðið | 12.9.2022 | 10:52

Lækka framlag sem skilaði þjóðarbúinu milljörðum

Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra, kynnti fjárlagafrumvarp ársins 2023 í dag. Þar er gert ráð fyrir að sérstakt framlag vegna loðnurannsókna verði ekki framlengt. mbl.is/Árni Sæberg

Sérstakt 165 milljóna króna framlag til Hafrannsóknastofnunar ætlað auknum loðnurannsóknum verður ekki framlengt, samkvæmt fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnarinnar fyrir árið 2023. Stórar loðnuvertíðir hafa skilað þjóðarbúinu milljörðum króna.

Vegna loðnubrests var ákveðið 2018 að veita sérstakt framlag í fimm ár til aukinna loðnurannsókna, en engar loðnuveiðar urðu 2018 og ekki heldur 2019. Brösuglega gekk að finna loðnuna þrátt fyrir aukið fjárframlag, meðal annars vegna hafíss og veðurlags.

Ungloðna sást í mælingum 2019 en ekki gekk að finna mikið magn af loðnu í leiðangri Hafrannsóknastofnunar 2020 vegna veðurs. Var talið að þyrfti að mæla meira við betri veðurskilyrði, en vegna fjárskorts stóð til að bíða til janúar 2021 að hefja mælingar á ný. Miklir hagsmunir voru sagðir undir og ákváðu Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) að leggja 65 milljónir til loðnuleitar í desember 2020.

Frétt af mbl.is

SFS leggur 65 milljónir króna til loðnuleitar

„Góð loðnuvertíð getur að líkindum aukið útflutningstekjur um 30 milljarða króna og margföldunaráhrif í hagkerfinu öllu eru að líkindum tvöföld eða þreföld, líkt og með auknum tekjum starfsmanna sjávarútvegsfyrirtækja, sveitarfélaga og þjónustuaðila sjávarútvegs,“ sagði í tilkynningu SFS vegna stuðnings samtakanna við loðnuleitina.

Góð loðnuvertíð skilr milljörðum í útflutningstekjur. mbl.is/Börkur Kjartansson

Tugir milljarða

Leiðangurinn skilaði árangri og var í kjölfarið gefin út 175 þúsund tonna ráðgjöf og skilaði vertíðin um 20 milljöðrum í útflutningsverðmæti, en verð voru óvenju há.

Ráðgjöf vegna veiðanna 2022 nam um 900 þúsund tonnum, mesta í tvo áratugi, þar af veiddu íslensku skipin rúmlega 600 þúsund tonn sem hefur verið áætlað að skili yfir 50 milljörðum í útflutningstekjur.

Frétt af mbl.is

Um 55 milljarða loðnuvertíð

„Með stórauknu aflamarki nú myndum við sjá fram á umtalsvert meiri útflutningstekjur og hagvöxt umfram væntingar á næsta ári,“ sagði Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra, 1. október 2021 um loðnuráðgjöf hafrannsóknastofnunar.

„Þannig bætist enn í góðar horfur og líkurnar aukast á að við getum vaxið enn hraðar út úr kórónukreppunni á komandi misserum,“ sagði Bjarni.

Frétt af mbl.is

Söguleg loðnuráðgjöf skapi meiri tekjur og hagvöxt

200 milljónir í hvalatalningu

Þá fellur einnig niður 96 milljóna króna tímabundið framlag til eflingar grunnrannsókna á lífríki sjávar og bættrar vöktunar á nytjastofnum.

Ríkisstjórnin leggur til að Hafrannsóknastofnun verði veittar 200 milljónir í eitt ár vegna hvalatalninga á árinu 2023 og er vakin athygli á því að átta ár eru frá því að talningar fóru fram síðast.

„Hvalatalningar eru grundvöllur rannsókna á ástandi hvalastofna. Þessi aðgerð samrýmist markmiði 1 um sjálfbæra nýtingu og vistkerfisnálgun við stjórnun fiskveiða,“ segir í frumvarpinu.