Morgunblaðið | 19.11.2022 | 10:40 | Uppfært 11:40

Leifturljós eykur ljósátu í Bongo-háfum

Mynd tekin með svifsjá af ljósátutegundinni agga. Beiting leifturljóss á Bongo-háfum getur aukið afla sem bætir til muna sýnatöku. Ljósmynd/Hafrannsóknastofnun

Með einföldum leifturljósum sem komið er fyrir á svokölluðum Bongo-háfum fæst meiri ljósáta. Þetta er meðal niðurstaðna rannsóknar á sýnatöku ljósátu. Þá mun aukinn afli gefa réttari mynd af tegundasamsetningu og lengdardreifingu ljósátu en ef ljós hefðu ekki verið notuð.

Í færslu á vef Hafrannsóknastofnunar segir að vísindagrein vegna rannsóknarinnar hafi verið birt í vísindatímaritinu Journal of Plankton Research og eru höfundar þau Ástþór Gíslason, Hildur Pétursdóttir og Páll Reynisson.

Gögnunum sem liggja til grundvallar var safnað í rannsóknaleiðöngrum stofnunarinnar árið 2016. „Ekki er talið að ljósátan laðist að leifturljósinu heldur er líklegt að ljósátan nái síður að forðast háfana ef ljósin eru notuð. Þannig geta niðurstöðurnar nýst í tengslum við rannsóknir á ljósátu í framtíðinni,“ segir í færslunni.

Útskýrt er að Bongo-háfar séu „tiltölulega einföld átusöfnunartæki, og vegna þess hversu meðfærilegir þeir eru, hafa þeir verið nýttir af fjölmörgum rannsóknastofnunum, m.a. Hafrannsóknastofnun, til að ná í átusýni. Óbreyttir eru þeir hins vegar ekki mjög hentugir til að safna stærri svifdýrum, eins og ljósátu, sem virðist ná að forðast háfana.“

Ljós hefur gefið góða raun

Árið 2018 voru gerðar tilraunir með því að beita ljósbláu ljósi til að veiða ljósátu. Var hún lokkuð nálægt dælu sem dælir henni að mestu lifandi um borð í skip.

Markmið leiðangranna var að prófa virkni dælunnar við ólíkar aðstæður ásamt því að rannsaka tegundasamsetningu ljósátu og meðafla. Betur gekk að veiða ljósátuna um haustið og var heildarafli þá töluvert meiri, 13,1 tonn, en um sumarið, 4,6 tonn.