Morgunblaðið | 7.2.2023 | 14:47

Andmæla því að úrræðum hafi ekki verið beitt

Hrönn Ólína Jörundsdóttir, forstjóri Matvælastofnunar, segir ekki rétt að stofnunin hafi ekki nýtt þvingunarúrræði með markvissum hætti eins og haldið er fram í skýrslu Ríkisendurskoðunar. Samsett mynd

Matvælastofnun andmælir því að þvingunarúrræðum stofnunarinnar hafi ekki verið beitt af markvissum hætti eins og segir í stjórnsýsluúttekt Ríkisendurskoðunar. Þeim sjónarmiðum hafi verið komið á framfæri við Ríkisendurskoðun.

Þetta segir Hrönn Ólína Jörundsdóttir, forstjóri Matvælastofnunar, beðin um álit á nýútkominni skýrslu Ríkisendurskoðenda um lagaframkvæmd, stjórnsýslu og eftirliti í sjókvíaeldi á Íslandi.

Frétt af mbl.is

Veikburða og brotakennt eftirlit með sjókvíaeldi

„Dæmin sem vísað er í er annarsvegar að í tilviki þar sem lífmassi rekstrarleyfis er sagður hafa farið fram úr heimild. Þar var um að ræða rekstrarleyfi sem heimilaði framleiðslu upp á 6.000 tonn árlega, skv. þágildandi lögum. Ekki voru ákvæði um hámarkslífmassa í því leyfi. Þess utan fór lífmassinn hvorki yfir hámarkslífmassa áhættumats erfðablöndunar né yfir burðarþolsmat þess fjarðar sem leyfið var í. Það leyfi var endurnýjað 2. júní 2022 þar sem ákvæði um 6.000 tonna hámarkslífmassa var komið inn. Matvælastofnun væntir þess að við endurskoðun á lögum um fiskeldi verði m.a. heimilt að beita þvingunarúrræðum við brot á hámarkslífmassa rekstrarleyfa óháð því hvort lífmassinn fari yfir heimilaðan hámarkslífmassa áhættumats erfðablöndunar eða burðarþolsmats hafssvæða,“ útskýrir hún.

Ríkisendurskoðun bendir einnig á í athugasemdum sínum að starfsemi rekstraraðila hafi legið niðri lengur en fimm ár án þess að Matvælastofnun hafi fellt úr gildi rekstrarleyfi. „Matvælastofnun hafnaði endurnýjun á leyfi en sú ákvörðun stofnunarinnar var felld úr gildi af úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála með úrskurði nr. 105/2021,“ segir Hrönn Ólína.

Kveðst fagna skýrslunni

Að þessum fyrrnefndu þáttum undanskildum fagnar Matvælastofnun skýrslunni, að sögn hennar.

„Skýrsla Ríkisendurskoðunar er ítarleg og fagleg. Stofnunin hefur verið að byggja upp eftirlit með fiskeldi undanfarið en það þarf að bæta eftirlit með fiskeldi til muna til að fylgja eftir vexti greinarinnar, en eins og staðan er í dag, þá höfum við ekki náð því nægjanlega. Þar þurfa að koma inn m.a. lagaheimildir, fjármögnun t.a.m. með nýrri gjaldskrá, tækjabúnaður og almenn stefna stjórnvalda og því fögnum við að skýrslunni í heild sinni og þeirri stefnumótun sem ráðuneytið er að vinna að varðandi fiskeldi.“

Kveðst Hrönn Ólína vænta þess að „ef lagaramminn í kringum fiskeldi verði endurskoðaður, þá verði þvingunarúrræði stofnunarinnar endurskoðuð og efld.“ Þá fagni stofnunin því ef „umsóknarferli fyrir leyfisveitingar til fiskeldis verður endurskoðað og mun taka fullan þátt í þeirri endurskoðun verði þess óskað.“