„Þegar við leikum okkur að eldinum þá brennum við okkur.“ Þetta segir Gísli Ásgeirsson, framkvæmdastjóri Six Rivers Project, sem er með landsþekktar laxveiðiár á sínum snærum á norðausturhorni landsins, þar á meðal Selá og Hofsá.
Tilefni þessara orða er ný rannsókn Hafrannsóknastofnunar sem sýnir fram á erfðablöndun villtra íslenskra laxastofna og norsks eldislax sem er alinn í sjókvíum við strendur Íslands.
Rannsóknin sýnir 4,3% erfðablöndun í íslenskum ám sem er yfir því viðmiði sem áhættumat um erfðablöndun setur.
Landssamband veiðifélaga segir niðurstöðurnar sláandi og að bændur, veiðiréttarhafar og allir sem hafi hagsmuni af stangveiði hér á landi og náttúruverndarsinnar lýsi yfir miklum áhyggjum af stöðu mála.
Gísli segir að niðurstaða Hafrannsóknastofnunar nú komi ekki beint á óvart en það sé sárt að horfast þurfi í augu við þær og skoða verði þær í því samhengi að um sé að ræða nokkurra ára gamlar tölur.
„Þannig að við vitum ekki hvert ástandið er. Það gæti verið miklu verra.“
Lífríkið var skoðað í 89 ám um land allt en erfðablöndun villtra laxa og eldislaxa hefur verið staðfest í ám sem eru allt að 250 kílómetrum frá sjókvíaeldi á tilteknum stöðum.
Erfðablöndun greindist yfirleitt í minna en 50 km fjarlægð frá eldissvæðum. Veiðirétthafar segja að þær niðurstöður sýni að allir laxastofnar landsins séu í hættu á að verða fyrir erfðablöndun.
Meðal áa, þar sem rannsóknin staðfestir samneyti íslenskra villtra laxa og norsks eldislax, eru Víðidalsá í Húnavatnssýslu, Laxá í Aðaldal og Hofsá í Vopnafirði.
Ítarleg umfjöllun um málið má sjá í Morgunblaðinu í dag, miðvikudag.