Morgunblaðið | 15.12.2023 | 10:15

Stefna að skilvirkari Verðlagsstofu

Kynnt hafa verið áform um að breyta lögum um Verðlagsstofu skiptaverðs. mbl.is/Árni Sæberg

Til stendur að leggja fram frumvarp til laga um Verðlagsstofu skiptaverðs sem ætlað er að gera stofnuninni kleift að sinna hlutverki sínu á skilvirkari hátt en hefur verið. Kynnt voru áform um lagasetningu þess efnis í samráðsgátt 1. desember og rann umsagnarfrestur út 15. desember. Aðeins ein umsögn barst áður en frestur rann út og snýr að því að verðlagsstofukerfið verði lagt af.

Hlutverk stofnunarinnar er að fylgjast með fiskverði og stuðla að réttu og eðlilegu uppgjöri á aflahlut sjómanna, eins er tilgreint í lögum. Koma upp deilumál er það úrskurðarnefnd sjómanna og útvegsmanna sem seinna úrlausn málsins.

„Til að Verðlagsstofa geti rækt hlutverk sitt með markvissari hætti, m.a. með tilliti til nýrra kjarasamninga, er nauðsynlegt að skýra betur heimildir stofunnar til aðgangs að upplýsingum frá öðrum stjórnvöldum, til að útfæra áhættumiðað samtímaeftirlit með fiskverði og stytta málsmeðferðartíma hjá úrskurðarnefnd,“ segir um áform stjórnvalda um nýja lagasetningu á þessu sviði.

Vill allan fisk á markað

Aðeins ein umsögn hafa borist um áformin. „Verðlagsstofa skiptaverð varð úrelt fyrirbæri um leið og fyrsti fiskmarkaðurinn (Faxamarkaður) varð staðreynd á Íslandi (1986) að sjómenn skuli sætta sig við arðránið er óskiljanlegt, að stjórnvöld skuli að eigin frumkvæði ekki stoppa þetta er sömuleiðis óskiljanlegt,“ skrifar Kári Jónsson í umsögn sinni.

„Ekkert tryggir betur hæstaverð á fiski upp úr sjó fyrir útgerð/sjómenn/bæjarfélög og ríkissjóð heldur en sala á öllum fiski á fiskmarkaði verði staðreynd tafarlaust, ekkert tryggir betur gegnsæi fiskverðs en fiskmarkaðurinn, þess vegna legg ég til að verðlagsstofa skiptaverðs verði aflögð og tryggt með lögum að allur fiskur verði seldur á fiskmarkaði,“ skrifar hann.

Sjónarmiðum um að fiskur verði allur seldur á markaði hafa einnig heyrst frá Samtökum fiskframleiðenda og útflytjenda (SFÚ) sem nýverið lýstu óánægju með frumvarp Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra um ný heildarlög fyrir sjávarútveginn.