Morgunblaðið | 12.1.2024 | 14:35

270 umsagnir um eldisfrumvarp matvælaráðherra

Alls hafa borist 270 umsagnir um lagareldisfrumvarp Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra. mbl.is/Helgi Bjarnason

Alls hafa rúmlega 260 aðilar skilað 270 umsögnum um frumvarp Svandísar Svavarsdóttur til nýrra laga um lagareldi (samheiti fyrir eldis og ræktunargreinar) sem birt hefur verið í samráðsgátt. Fresti til umsagnar lauk á miðvikudag, en virðist hafa verið framlengdur til dagsins í dag. Flestar umsagnir snúast um sjókvíaeldi, en sú grein er harðlega gagnrýnd í þeim umsögnum sem borist hafa.

Í frumvarpsdrögunum er gert ráð fyrir verulega hertum skilyrðum sjókvíaeldis og er meðal annars gert ráð fyrir breytingum á lagaákvæðum er snúa að áhættumati erfðablöndunar, útvíkkun friðunarsvæða til að ná yfir Eyjafjörð og Öxarfjörð, innleiðing nýrra smitvarnarsvæða, breytt fyrirkomulag úthlutunar rekstrarleyfa og aukið eftirlit.

Jafnframt eru lagt til að gera breytingar á lögum til að mynda skýrari ramma um landeldi og úthafseldi.

Frétt af mbl.is

Sjókvíaeldi verði sniðinn þrengri stakkur

Fjöldi afritaða umsagna

Alls er 122 umsagnir algjörlega samhljóma og eru á þá vegu að banna eigi sjókvíaeldi. „Íslensk náttúra og villtir laxastofnar standa nú á krossgötum. Lög um lagareldi munu hafa áhrif á afkomu og framtíð vistkerfa á Íslandi og því er algjörlega nauðsynlegt að náttúran fái að njóta vafans og engir afslættir séu gefnir. Ég krefst þess að stjórnvöld banni laxeldi í opnum sjókvíum,“ segja fyrstu setningar í þessum umsögnum.

Þeir sem segjast fylgjandi banni gera þó til vara kröfu um mun þrengri rekstrarskilyrði sjókvíaeldis umhverfis Ísland en lagt er til í frumvarpsdrögunum.

Þá skila að minnsta kosti sextán erlendir aðilar inn umsögnum þar sem þeir biðla til íslenskra yfirvalda að vernda villta íslenska laxastofninn. Stór hluti þessa hóps hafa ferðast hingað til lands til að stunda laxveiða, en einnig er um að ræða til dæmis málsvara norskra veiðirétthafa (Norske Lakseelver).

Margir hafa skoðun á sjókvíaeldi við Íslandsstrendur. mbli,is/Ágúst Ingi Jónsson

Stuðningsyfirlýsingar og trúnaðarmál

Í 48 umsögnum er samhljóma lýst yfir sérstökum stuðningi við tillögu matvælaráðherra um að friða Eyjafjörð og Öxarfjörð.

„Lýst er eindregnum stuðningi við þá tillögu sem er að finna í frumvarpi matvælaráðherra um lagareldi að Eyjafjörður og Öxarfjörður bætist í hóp þeirra fjarða og flóa sem njóta friðunar fyrir sjókvíaeldi og þannig verði til heildstætt friðunar- og verndarsvæði fyrir öllu Norður og Norðausturlandi til verndar íslenskri náttúru og líffræðilegri fjölbreytni. Þá er einnig stutt að slík friðun verði færð úr reglugerð í lög,“ segir í þessum umsögnum.

Einn umsagnar aðili hefur skilað umsögn sem ekki er birt og er ekki undir nafni, en umsagnir eru að meginreglu birtar jafnóðum og þær berast samkvæmt reglum um samráðsgátt stjórnvalda. Þar segir að þátttakendum í samráði er boðið upp á valkostinn að óska eftir að efni umsagnar og nafn sendanda birtist ekki í gáttinni.

Ekki eru þó allir á einu máli og vara Samtök atvinnulífsins við áhrifum íþyngjandi regluverks og óhóflegrar gjaldtöku.

Þá hafa samtök fyrirtækja í sjávarútvegi áður sent frá sér yfirlýsingu vegna frumvarpsdraganna þar sem sagði meðal annars: „Lagðar eru til svo viðurhlutamiklar refsingar og viðurlög við tilteknum atriðum, að vegið er alvarlega að rekstrargrundvelli fyrirtækja í sjókvíaeldi á Íslandi.“

Frétt af mbl.is

Alvarlegar athugasemdir við frumvarp Svandísar

Enn er verið að birta umsagnir og gæti vel farið svo að þær nái 300 áður en fresti lýkur. Upphaflega átti umsagnarfresti að ljúka 3. janúar en hann var framlengdur til 10. janúar í kjölfar mikillar gagnrýni á að tími til að kynna sér innihald frumvarpsdragana væri of skammur. Sem fyrr segir er skráð í samráðsgáttina að umsagnarfresturinn lýkur í dag og virðist því frestinum hafa verið framlengt í annað sinn.