Morgunblaðið | 10.1.2025 | 12:02 | Uppfært 12:20

Hærra gjald gæti leitt til lokana

Friðbjörn Ásbjörnsson, framkvæmdastjóri FISK Seafood, telur mikla aukningu veiðigjalda verða til þess að grípa þurfi til mikillar hagræðingar í rekstri. Samsett mynd

Verða hugmyndir um mikla hækkun veiðigjalds að veruleika kann það að leiða til þess að fækka þurfi skipum og loka fiskvinnslum, að sögn Friðbjörns Ásbjörnssonar framkvæmdastjóra FISK Seafood á Sauðárkróki.

Í pistli sem birtur var nýverið á vef útgerðarinnar segir hann: „Umtalsverð hækkun auðlindagjaldsins er yfirlýst markmið ríkisstjórnarinnar. Það kallar óhjákvæmilega á enn frekari hagræðingu í veiðum og vinnslu útgerðarinnar.“

Veiðigjöld hækkuðu um áramótin í samræmi við ákvæði laga, en þau taka mið af afkomu veiða aftur í tíma. Ný ríkisstjórn hefur hins vegar mælt fyrir „réttlátum aulindagjöldum“ sem flestir túlka sem að ríkissjóðir fái stærri hlutdeild í afkomu sjávarútvegsins.

Frétt af mbl.is

Veiðigald á makríl hækkaði um 483%

Verð haldi ekki í við hækkanir

Friðbjörn vekur athygli á því að verðlag á Íslandi hafi hækkað mikið á síðustu árum og þar með einnig rekstrarkostnaður FISK Seafood. Hins vegar hafi verð sjávarafurða á mörkuðum í Evrópu ekki mætt þeim hækkunum.

„Í langan tíma hefur verðið sem við fáum á Evrópumarkaði fyrir frystan þorsk og aðrar afurðir okkar ekki einungis staðið í stað heldur lækkað talsvert síðustu misserin. Viðskiptavinir okkar á Evrópumarkaði, verslanir, veitingastaðir, mötuneyti o.s.frv. láta sér hækkun aðfanga á Íslandi í léttu rúmi liggja og sama gildir um heimsmarkaðinn.“

Þessir þættir hafa átt stóran þátt í að framlegð reksturs samstæðu FISK Seafood hafi á síðasta ári ekki verið meira en um rúmir tveir milljarðar króna, en hún var um þrír milljarðar árin tvö á undan.

„Miðað við óbreyttar veiðar á þessu ári verða auðlindagjöld FISK Seafood um 700 milljónir króna eða u.þ.b. tvær milljónir króna á dag,“ segir hann.

„Ef stjórnvöld seilast of langt í þessum fyrirhuguðu hækkunum gæti hagræðingin í einhverjum tilfellum snúist um að fækka skipum og loka fiskvinnslum. Slíkur samdráttur myndi snerta daglegt líf og afkomu fjölmargra sjávarþorpa og bæjarfélaga.“

Lýstu áhyggjum

Friðbjörn er ekki fyrsti stjórnandi útgerðar sem varar mið mikilli hækkun veiðigjalda og hafa meðal annars þeir Gunnþór Ingvason forstjóri Síldarvinnslunanr hf. og Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar sagt lítið svigrúm til hækkana.

„Þegar rætt er um réttlát auðlindagjöld þarf hins vegar að hafa í huga hvernig staðan er í dag bæði hér á landi og hjá samkeppnisaðilum okkar erlendis. Það liggur fyrir að kolefnisgjöld, sem ekki eru til staðar í sumum samkeppnislöndum okkar í sjávarútvegi, eru að hækka mikið um áramótin. Orkukostnaður hefur sömuleiðis rokið upp á árinu og umhverfisvæn raforka er af skornum skammti. Þá liggur fyrir að veiðigjöld á uppsjávarfisk munu margfaldast um áramótin,“ sagði Gunnþór í áramótakveðju sinni.