„Engar efndir hjá sjávarútvegsráðherra“

Fé­lag at­vinnu­rek­enda og sam­starfs­fé­lagið SFÚ (Sam­tök fisk­fram­leiðenda og út­flytj­enda) efndu til fund­ar í dag um sjáv­ar­út­vegs­mál fyr­ir kom­andi þing­kosn­ing­ar.

Ólaf­ur Arn­ar­son starfsmaður stjórn­ar SFÚ hóf fund­inn með því að fara stutt­lega yfir áhersl­ur FA og SFÚ í sjáv­ar­út­vegs­mál­um og var harðorður í garð for­sæt­is­ráðherra, sem gegndi embætti sjáv­ar­út­vegs­ráðherra fyrr á þessu kjör­tíma­bili.

Minni aðilar til­neydd­ir að borga hærra verð

Benti Ólaf­ur í ræðu sinni á það að fyr­ir­tæki inn­an SFÚ hefðu skilað þjóðarbú­inu hæsta verðinu fyr­ir sjáv­ar­af­urðir á er­lend­um mörkuðum. Þau hefðu orðið að gera það því minni fyr­ir­tæk­in væru nauðbeygð til að kaupa sitt hrá­efni á mörkuðum á 30-50% hærra verði en út­gerðar­vinnsl­ur kvóta­fyr­ir­tækj­anna.

Það væri af­rek hjá minni fé­lög­um að lifa af í því um­hverfi sem ís­lensk stjórn­völd hefðu búið sjáv­ar­út­vegs­fyr­ir­tækj­um hér á landi. Stjórn­mála­menn hefðu ávallt skellt skolla­eyr­um við rétt­lát­um kröf­um um sam­keppn­is­um­hverfi og sýnt gríðarlegt skeyt­ing­ar­leysi gagn­vart því skaðræði sem felst í tvö­faldri verðmynd­un á fiski.

Óeðli­legt for­skot

Þá benti Ólaf­ur á að stór­út­gerðir, sem vegna stór­lega niður­greidds aðgangs að verðmæt­ustu auðlind þjóðar­inn­ar hefðu óeðli­legt for­skot á önn­ur fyr­ir­tæki í grein­inni, hefðu á síðustu árum farið úr því að kaupa nær eng­an þorsk á fisk­mörkuðum í það að kaupa 35-50% alls þorsks sem kem­ur inn á markað. Stóru út­gerðirn­ar hefðu komið inn, keypt allt upp og sprengt upp verðið, og með þessu skapað full­kom­in skort­markað.

„Íslensk­ir fisk­markaðir eru nefni­lega orðnir skort­markaðir með him­in­háu verði sem end­ur­spegl­ar eng­an veg­inn ástand er­lendra markaða hverju sinni,“ bætti Ólaf­ur við.

Ráðamenn gætu ekki haldið því fram að þeir hafi ekki áttað sig á þess­um vanda. Sam­keppn­is­yf­ir­völd hefði ít­rekað bent á óá­sætt­an­legt sam­keppn­is­um­hverfi og beðið um úr­bæt­ur. Vísaði Ólaf­ur meðal ann­ars til álits Sam­keppnis­eft­ir­lits­ins nr. 2/​2012 í þessu sam­bandi, þar sem Sam­keppnis­eft­ir­litið beindi þeim til­mæl­um til sjáv­ar­út­vegs­ráðherra að hann beitti sér fyr­ir því að komið yrði í veg fyr­ir sam­keppn­is­hindr­an­ir í sjáv­ar­út­vegi hér á landi.

Kost­ir sam­keppni væru enda meðal ann­ars þeir að hún stuðlaði að ný­sköp­un og þrótt­mik­illi at­vinnu­starf­semi, auk þess að  bæta kjör neyt­enda. Þessi áhrif væru til þess fall­in að efla ís­lenskt at­vinnu­líf og bæta hag al­menn­ings.

„Ríkj­andi flokk­ar hafna markaðslausn­um og heil­brigðri sam­keppni“

Ólaf­ur vék að skýrslu sem unn­in var af ráðgjaf­ar­fyr­ir­tæk­inu McKins­ey & Comp­any um hag­vaxt­ar­mögu­leika á Íslandi. Þar kæmi fram að sam­keppni væri lyk­ill að auk­inni fram­legð hér á landi. Vísaði Ólaf­ur til skýrsl­unn­ar og sagði sam­keppni stuðla að hag­kvæmri nýt­ingu fram­leiðsluþátta, hvetti stjórn­end­ur til að hagræða í rekstri og væri grund­völl­ur ný­sköp­un­ar, nýrra hug­mynda og tækninýj­unga.

„Samt hafna ríkj­andi flokk­ar, sem sum­ir veifa markaðslausn­um og frjálsri sam­keppni á tylli­dög­um, markaðslausn­um og heil­brigðri sam­keppni í sjáv­ar­út­vegi,“ hélt Ólaf­ur áfram. „Þeir sjáv­ar­út­vegs­ráðherr­ar sem setið hafa síðan álit Sam­keppnis­eft­ir­lits­ins var sett fram hafa virt það að vett­ugi. Raun­ar hafnaði ráðuneytið, fyr­ir hönd ráðherra, í byrj­un þess árs að sinna þeim til­mæl­um sem Sam­keppnis­eft­ir­litið hefði beint til ráðherra í þess­um efn­um. Sjáv­ar­út­vegs­ráðherra vinn­ur beint gegn því að sam­keppn­is­höml­ur í sjáv­ar­út­vegi hér á landi séu leiðrétt­ar. Nú­ver­andi sjáv­ar­út­vegs­ráðherra hef­ur auk þess ekki svarað ít­rekuðum bein­um frá SFÚ um fund.“

Lof­orð gef­in í sama sal árið 2013 orðin tóm

Ólaf­ur endaði á að benda á að Sig­urður Ingi hefði setið í þess­um sama sal hinn 19. apríl 2013 og þá lýst yfir ein­dregn­um vilja sín­um til að tryggja meira hrá­efni inn á fisk­markaði, auk þess að lofa því að vinna að betr­um­bót­um í sam­ræmi við til­mæli Sam­keppnis­eft­ir­lits­ins. Eng­ar efnd­ir hafi orðið á þeim lof­orðum þau þrjú ár sem Sig­urður hafi setið í embætti.

• Blogga um frétt