Sam­tök evr­ópskra út­gerða (Europêche) gagn­rýna harðlega norsk og fær­eysk yf­ir­völd fyr­ir að halda áfram að gefa út óhóf­leg­ar veiðiheim­ild­ir í mak­ríl bæði ein­hliða og á órétt­mæt­um grund­velli sem leiðir til áfram­hald­andi of­veiði á stofn­in­um. Jafn­framt saka sam­tök­in Norðmenn um að „prenta pen­inga“ í þeim skiln­ingi að nýta órétt­mæt­ar veiðiheim­ild­ir sem skipti­mynt í samn­ing­um við Breta.

„Þess vegna hvet­ur grein­in inn­an ESB enn og aft­ur ein­dregið fram­kvæmda­stjórn ESB og ráðherr­aráð ESB til að grípa til áþreif­an­legra aðgerða gegn þess­um starfs­hátt­um og nýta þau tæki sem þeir hafa yfir að ráða, svo sem vald­ar viðskiptaaðgerðir,“ seg­ir í yf­ir­lýs­ingu Europêche sem birt var ný­verið á vef sam­tak­anna.

Útspilið kem­ur í aðdrag­anda viðræðna strand­ríkja sem standa yfir í sept­em­ber og októ­ber.

Frétt af mbl.is

42% minni mak­ríl­stofn

Langt um­fram ráðgjöf

Sam­komu­lag er milli strand­ríkja sem stunda mak­ríl­veiðar um að út­gefn­ar veiðiheim­ild­ir byggi á ráðgjöf vís­inda­manna um há­marks­veiði, en ekk­ert sam­komu­lag er um hlut­deild­ir ríkja og gefa þau því út kvóta ein­hliða.

Ísland hef­ur gert kröfu um 16,4% hlut í veiðunum og hef­ur því veitt ís­lensk­um út­gerðum veiðiheim­ild­ir sem nema því hlut­falli af ráðgjöf. Þá hef­ur Græn­land gert til­kall til 7% hlut­deild­ar, Evr­ópu­sam­bandið 23,5%, Bret­ar 27% og Rúss­ar um 14%. At­hygli vakti hins veg­ar í aðdrag­anda vertíðar­inn­ar í sum­ar að Nor­eg­ur og Fær­eyj­ar ein­hliða juku hlut­deild sína um 55% og krefjast Norðmenn 34,95% og Fær­ey­ing­ar 19,6%. Var því út­hlutað veiðiheim­ild­um sem nem­ur rúm­lega 145% af ráðfgjöf vís­inda­manna um há­marks­afla.

Prentuðu gjald­miðil­inn sjálf­ir

Í sum­ar und­ir­rituðu norsk yf­ir­völd sam­komu­lag við Bret­land um að norsk skip fengu að veiða allt að 60% af afla­heim­ild­um sín­um í breksri lög­sögu gegn því að Bret­ar fá þrjú pró­sentu­stig af hlut­deild Norðmanna.

„Þessi samn­ing­ur mun ekki hafa nein áhrif á of­veiðina nema Bret­ar ákveði að nýta ekki viðbót­armakríl­inn sem þeir fengu. Norðmenn prentuðu gjald­miðil­inn sjálf­ir og borguðu síðan með hon­um,“ seg­ir í yf­ir­lýs­ingu Europêche.

Frétt af mbl.is

Sömdu við Breta um mak­ríl­veiðar

Telja sam­tök­in að ljóst hafi orðið í apríl að „ein­hverj­ir aðilar myndu halda áfram að setja óhóf­lega, órétt­mæta ein­hliða kvóta, sem myndi leiða til þess að enn eitt ár yrði afla um­fram leyfi­leg­an heild­arafla sem ákveðinn hef­ur verið í sam­ræmi við vís­inda­lega ráðgjöf. Þetta er ná­kvæm­lega það sem er að ger­ast, þar sem Nor­eg­ur og Fær­eyj­ar hafa aft­ur blásið upp upp­hafskvóta sína um 55%.“

Saka þau Fær­ey­inga um að stunda veiðar á alþjóðlegu hafsvæði á fæðusvæði mak­ríls að sumri þegar fisk­ur­inn er illa á sig kom­inn í kjöl­far hrygn­inga­göngu til að rétt­læta hlut­deild sína. Þetta geri það að verk­um að 2/​3 afl­ans verði að nýta í fiski­mjöl og lýsi. Benda sam­tök­in á að sömu sögu sé að segja af veiðum Íslend­inga. „Þetta var auðveldað enn frek­ar af Nor­egi þar sem miklu af þess­um fiski var landað með leyfi fær­eysku lands­stjórn­ar­inn­ar á tíma­bil­inu 26. júlí til 31. ág­úst. Þetta er sóun sem mun hafa langvar­andi og skaðleg áhrif á mak­ríl­stofn­inn.“

Frétt af mbl.is

Fá að landa mak­ríl í Nor­egi en ekki Íslandi

Tim Heddema, talsmaður evr­ópskra upp­sjáv­ar­út­gerða, seg­ir í yf­ir­lýs­ing­unni að afla­heim­idl­ir sem norsk og fær­eysk stjórn­völd út­hluta til sinna skipa sé for­dæma­laust og ljóst að aðferðafræði ríkj­anna um að byggja á svo­kallaðri svæðisteng­ingu stofsn­ins sé „nálg­un sem vís­inda­menn frá öll­um strand­ríkj­um telja mjög gallaða, er enn óá­sætt­an­leg og vinn­ur gegn viðleitni til að ná fram al­hliða-samn­ingi.“

„Við end­ur­tök­um brýnt ákall okk­ar um taf­ar­laus viðbrögð ESB til að stöðva áfram­hald­andi ósjálf­bæra og óá­byrga hegðun Norðmanna og Fær­ey­inga, til að koma í veg fyr­ir frek­ari of­veiði á stofni sem er einn sá mik­il­væg­asti og verðmæt­asti fyr­ir ESB,“ seg­ir Heddema.

Rifr­ildi við Íra

Fyrr í mánuðinum gáfu írsk­ir fiskifram­leiðend­ur út sam­bæri­lega yf­ir­lýs­ingu þar sem Norðmenn voru sakaði um að gefa út veiðiheim­ild­ir í mak­ríl með „óá­byrg­um“ hætti.

Sea­food Source hafði ný­verið eft­ir Vi­dar Ulrik­sen, rík­is­rit­ari/​aðstoðarmaður sjáv­ar­út­vegs­ráðherra (n. stats­sekretær) Nor­egs, að aðger­ir norskra yf­ir­valda væru for­svar­an­leg­ar á grund­velli svæðis­bind­ing­ar mak­ríls inn­an norsku lög­sög­unn­ar. Visaði hann til þess að viðveru­tími mak­ríls í norskri lög­sögu hefði auk­ist með breyttu gögnu­mynstri.

Eins og fyrr seg­ir viður­kenna önn­ur strand­ríki ekki svæðis­bind­ing­ar­nálg­un norskra yf­ir­valda.

Útbreiðsla kol­munna mak­ríls og norsk-ís­lenskr­ar síld­ar. Eng­ir samn­ing­ar eru til staðar um skipt­ingu afla­hlut­deild­ar milli strand­ríkj­anna. Kort/​mbl.is

Tengd­ar frétt­ir

Mak­ríl­veiðar

Mót­mæla sniðgöngu og segja aðra bera sök

• Mæla gegn neyslu mak­ríls
• Norðmenn sæta harðri gagn­rýni í Evr­ópu
• 130 þúsund tonna upp­hafskvóti í mak­ríl
• Fá að færa 25% mak­ríl­kvót­ans á næsta ár

» Fleiri tengd­ar frétt­ir

• Blogga um frétt