Háskólinn á Hólum áformar að hefja byggingu á sérhæfðu kennslu- og rannsóknarhúsnæði í lagareldi sem og sjávar- og ferskvatnslíffræði á Sauðárkróki í haust. Verkefnið er þegar fullfjármagnað og verður byggingin allt að 5.000 fermetrar.
Blaðamaður sló á þráðinn til Hólmfríðar Sveinsdóttur, rektors Háskólans á Hólum, og spurði hana út í þessar fyrirhuguðu framkvæmdir.
„Verkefnið er sem stendur núna í forathugunarfasa. Búið er að gera rýmisathugun sem er svona þarfagreining og núna er verkefnið í kostnaðarmati hjá Framkvæmdasýslunni. Við eigum von á skýrslu mjög fljótlega um heildarkostnað á byggingunni,“ segir Hólmfríður.
Hvenær er svo áætlað að bygging geti hafist?
„Við erum að horfa á haustið, kannski í október eða nóvember,“ svarar Hólmfríður en að verkefninu sé skipt upp í tvo fasa og byrjað verði á þeim fyrri.
„Það liggur svo rosalega mikið á þessu lagareldishúsi, sem er ekki til staðar á Íslandi. Þetta er rannsóknar- og kennsluhúsnæði þar sem aðgangur að sjó og fersku vatni er til staðar. Þannig að við erum að leggja allt kapp á að það komi upp sem fyrst.“
Hún sér fyrir sér að hægt verði að byrja að kenna í þessari nýju byggingu á haustönn 2025 ef áætlanir ganga eftir. Næsti fasi færi svo í gang á næsta ári en að búið sé að fjármagna hann að hluta.
Nú þegar liggur fyrir fullfjármögnun á fyrsta fasa, eldisrýminu, en það var samþykkt á fjárhagsáætlun ríkisstjórnarinnar fyrir árin 2025-2026.
Einnig segir í nefndaráliti fjárlaganefndar um fjármálaáætlun fyrir árin 2025-2029 að horfa þurfi til þess að fullfjármagna fasa tvö.
„Við fengum að gjöf Hólalax í Hjaltadal en þar er bara ferskt vatn svo ekki er hægt að nota það húsnæði, svo það verður selt til að fjármagna uppbyggingu á Hólum,“ segir Hólmfríður.
Hún segist hafa barist fyrir því að aðgreina staðarhaldið á Hólum frá skólastarfseminni og skýra hlutverkin betur. Vísar hún til íbúðarþjónustu, ferðaþjónustu, vígslubiskupsembættisins, háskólans og sögu- og menningarstaðarins Hóla.
„Ég er að berjast fyrir því að skólastarfsemin fari alfarið niður á hesthúsasvæðið þar sem hestafræðideildin er, þannig að staðurinn sjálfur, Hólar, verði meira sögu- og menningarstaður, áfangastaður fyrir ferðamenn, því þar er mikið af minjum sem þarf að halda við og eru merkilegar en það þarf að vera inni í okkar fjármögnun ef við eigum að standa undir því.“
Síðan kemur þessi nýja bygging á Sauðárkróki þannig að skólinn verður þar með á tveimur stöðum í Skagafirði eins og hann var þegar hann var með húsnæði á Sauðárkróki, áður en samningurinn rann út í ágúst í fyrra.
Hvernig hafið þið brúað bilið eftir að þið misstuð húsnæðið á Sauðárkróki?
„Bæði hefur dregið úr rannsóknum sem þarfnast sjávar og svo höfum við líka fengið að fara með nemendur út í eldisstöðvarnar sjálfar, út í iðnaðinn. Við höfum mikið verið með svokallaðar lotur, þegar nemendur hafa verið að koma í kennslulotur þá höfum við verið að fara með hópana þangað.“
Hólmfríður segir aðsóknina í námið svo mikla að fyrirtækin eigi orðið erfitt með að taka á móti svona mörgum nemendum.
Spurð hvað skýri þessa miklu aðsókn segir Hólmfríður að mikill vöxtur sé í lagareldi og því sé mikill skortur á fólki fyrirsjáanlegur. Það væru um 700 til 800 stöður sem þyrfti að manna á næstu árum bara til að standa undir þessum vexti.
Að sögn Hólmfríðar er það einkum þrennt sem þurfi til að efla Háskólann á Hólum: Það er samstarf við öflugan háskóla og það hafa þau sannarlega með myndun háskólasamstæðu með Háskóla Íslands.
Síðan er það aðgreining á staðarhaldi og skólastarfi á Hólum og loks uppbygging á kennslu- og rannsóknahúsnæði fyrir skólann. Hún segir að skólinn hafi verið við það að verða húsnæðislaus því gamla skólabyggingin sé mygluð.
Hólmfríður segir mikilvægt í nútímasamfélagi að hafa svona sérhæfingu eins og Háskólinn á Hólum bjóði upp á.
„Við getum ekki haft allt saman í einum hrærigraut. Við þurfum svolítið að taka skólann inn í nútímann, en hann er á rosalega góðum grunni. Þetta er auðvelt af því að fyrirrennarar mínir hafa unnið svo gott starf. Við erum líka að stækka kökuna með því að fara inn í háskólasamstæðu við HÍ.“