Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra og matvælaráðherra, hefur gefið út leyfi til veiða á 201 langreyð til Hvals hf. auk leyfis til veiða á 217 hrefnum til tog- og hrefnuveiðibátsins Halldórs Sigurðssonar ÍS 14 sem er í eigu Tjaldtanga ehf., að því er segir í tilkynningu á vef Stjórnarráðsins.
Leyfin eru veitt til fimm ára eins og gert var árin 2009, 2014 og 2019. Leyfin framlengjast árlega um eitt ár og er heimilt að flytja allt að 20% af veiðiheimildum hvers árs yfir á næsta ár. Fiskistofa og Matvælastofnun munu sem fyrr hafa eftirlit með veiðunum.
Fram kemur að þrjár umsóknir bárust um leyfi til hrefnuveiða og ein umsókn til veiða á langreyðum. Sem fyrr segir voru aðeins tvö leyfi veitt og var að fengnum umsögnum Fiskistofu og Hafrannsóknastofnunar.
Hvalveiðar hafa verið í ákveðinni pattstöðu frá því á síðasta ári þegar Svandís Svavarsdóttir, þáverandi matvælaráðherra, stöðvaði hvalveiðar tímabundið vegn aálits fagráðs um velferð dýra.
Var einnig vísað til þess að eftirlitsskýrsla Matvælastofnunar um velferð hvala við veiðar á langreyðum, sem barst ráðuneytinu í maí 2023, sýndi skýra niðurstöðu um að aflífun dýranna hafi tekið of langan tíma út frá meginmarkmiðum laga um velferð dýra.
Á dögunum skoruðu umhverfisverndunarsamtök á Bjarna að gefa ekki út leyfi til hvalveiða á ný fyrr en ný ríkisstjórn tekur til starfa sem hafi umboð á Alþingi.
„Verndun lífríkis sjávar er brýnasta hagsmunamál landsins og veiðar á hrefnum og langreyðum á grunni hæpins fyrirvara við alþjóðlegu hvalveiðibanni mun ekki styrkja baráttu Íslendinga fyrir verndun hafsins – lífshagsmunum þjóðarinnar,“ segir í bréfi sem samtökin sendu Bjarna.
Í tilkynningunni á vef stjórnarráðsins segir að „stjórnun á nýtingu lifandi auðlinda sjávar á Íslandi er í föstum skorðum og skal leyfilegur heildarafli á langreyði og hrefnu fylgja veiðiráðgjöf Hafrannsóknastofnunar sem byggir á sjálfbærri nýtingu og varúðarnálgun. Ráðgjöfin er byggð á úttektum Norður-Atlantshafssjávarspendýraráðsins (NAMMCO) og mælir fyrir um að árlegar veiðar á langreyði á tímabilinu 2018-2025 nemi ekki meira en 161 dýrum á veiðisvæðinu Austur-Grænland/Vestur-Ísland og að hámarki 48 langreyðum á svæðinu Austur-Ísland/Færeyjar.“
Bent er á að ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar um hvalveiðar fyrir árin 2018 til 2025 vísar til stofnmatsþróun frá 2017 þar sem greint var frá því að langreyði hafi fjölgað við Ísland allt frá upphafi hvalatalninga 1987.
„Fjöldinn í síðustu talningu (2015) var sá mesti síðan talningar hófust. Besta leiðrétta mat fyrir allt talningasvæði Íslands og Færeyja árið 2015 var 40.788 langreyðar, þar af 33.497 á Austur Grænlands-Íslands stofnsvæðinu.“
Einnig er vakin athygli á að Hafrannsóknastofnun ráðleggur að árlegar veiðar á hrefnu árin 2018 til 2025 verði ekki fleiri en 217 dýr.
Þá voru sex hrefnur veiddar árið 2018 og ein árið 2021. Engar langreyðar hafa verið veiddar á árinu 2024, árið 2022 voru 148 dýr veidd eftir þriggja ára veiðihlé og 24 dýr voru veidd árið 2023.
Fréttin hefur verið uppfærð.