Rétt að gjalda varhug við strandveiðum
Setja bókamerki
Tengdar fréttir
Veiðigjöld
Heiðrún Lind Marteinsdóttir, framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávaraútvegi (SFS), gagnrýnir harðlega áform nýrrar ríkisstjórnar um að leggja á sjávarútveginn hærri gjöld og að ráðstafa auknu hlutfalli aflaheimilda til strandveiða.
Í pistli á vef SFS segir hún „rétt að gjalda mikinn varhug við strandveiðum og allri aukningu kvóta í þágu slíkra veiða.“
Heiðrún Lind segir strandveiðar „í eðli sínu kapphlaup þeirra sem veiða um takmarkað magn af fiski. Útgerðarkostnaður eykst, umgengni um auðlindina verður verri og slysum fjölgar, svo dæmi sé tekið. Reynsla af slíkum kerfum, hvort sem er á Íslandi eða annars staðar í heiminum, er ekki góð. Landaður afli verður alltaf meiri en ákveðið hefur verið þar sem engin stjórn er á fjölda báta og takmörkuð stjórn er á afla hvers þeirra.“
Bendir hún á að mikil samdráttur hefur orðið á undanförnum árum í ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar um hámarksafla í þorski. Nam ráðgjöfin 272 þúsund tonn fiskveiðiárið 2019/2020 en aðeins 213 þúsund tonn vegna yfirstandandi fiskveiðiárs.
„Útgerðir aflamarksskipa og fiskvinnslur hafa þurft að mæta þessum niðurskurði. Á sama tíma og fyrirtæki sem rembast við að halda úti vinnu fyrir fólk allt árið og tryggja þar með byggðafestu og lífsafkomu fjölmargra fjölskyldna, hafa áhugamenn um strandveiðar ekki þurft að sæta slíkum takmörkunum.“
„Einstaklega óskynsamlegt“
Er vakin athygli á því að aflaheimildir sem strandveiðum er ráðstafað hafa þrefaldast frá því að þessum veiðum var komið á.
„Það er einstaklega óskynsamlegt og ósanngjarnt að strandveiðar fái sífellt stærri sneið af kökunni, ekki síst í því ljósi að veiðarnar eru að sögn nýs fjármálaráðherra „efnahagsleg sóun“ og skal þeirri skoðun ekki mótmælt hér. Nú stendur til að stórfjölga dögum til strandveiða og þar með bæta í þá efnahagslegu sóun sem fyrir er. Ef litið er til reynslu liðins sumars þegar um 12.000 tonna strandveiði nægði um 750 bátum aðeins í 33 daga, þá má ætla að afli gæti aukist um 50% tonn ef sömu bátar fá 48 daga. Og það má telja varlega áætlað þar sem líkur eru til þess að þeim bátum muni fjölga sem vilja skerf af höfðinglegri þjóðargjöfinni.“
Þá segir hún ljóst að með auknum strandveiðum munu tekjur ríkissjóðs af veiðigjaldi af þorski lækka um tugi milljóna króna og útflutningsverðmæti vegna þorskafurða dragast saman um nokkra milljarða.
„Það er mikilvægt að þessi verðmiði sé öllum ljós, enda hefur ekki mátt skynja umræðuna öðruvísi en að einhverjir telji að sjávarútvegur skili ekki nægum tekjum í ríkissjóð fyrir nýtingu á auðlindinni. Aukning strandveiða mun sannanlega hvorki svara því ákalli né stuðla að aukinni verðmætasköpun, sem mun vera markmið nýrrar ríkisstjórnar,“ skrifar Heiðrún Lind.
Hvað eru réttlát gjöld?
„Ríkisstjórnin hyggst einnig móta réttlát auðlindagjöld. Hugsanlega hefði verið betra fyrir ríkisstjórnina að nota eitthvað annað orð en „réttlát“ í þessu samhengi. Hver sem tekur sér það orð í munn getur lagt þann skilning í það sem viðkomandi kýs. Hvað er réttlátt auðlindagjald í sjávarútvegi? Við því er ekki til hlutlægt gilt svar,“ fullyrðir Heiðrún Lind.
Hún pyr síðan: „Er þriðjungur af afkomu í fiskveiðum réttlát skattlagning eða vill ríkið meira og þá með öðrum og neikvæðari áhrifum? Er réttlátt að fórna blómlegri fjárfestingu í aukinni verðmætasköpun til að fá til skamms tíma hærra auðlindagjald? Er réttlátt að fjármagn í gegnum hlutabréfamarkað leiti síður í sjávarútveg vegna ónógrar arðsemi í samanburði við aðra fjárfestingakosti? Er réttlátt að verulega hægi á frekari samdrætti í olíunotkun vegna aukinnar skattlagningar? Er réttlátt að skipakostur verði eldri og tryggi þannig síður gæði og arðsemi veiða til lengri tíma vegna aukinnar skattlagningar? Væri það réttlát niðurstaða að færri nýsköpunarfyrirtæki kæmust á legg vegna minni fjárfestinga í bættri nýtingu aflans?“
Hún segir aukna skattheimtu af greininni leiða til þess að minna fjármagn verði eftir í fyrirtækjunum til að skapa verðmæti til framtíðar.
„Minni fjárfesting mun þýða lakari samkeppnishæfni á alþjóðlegum markaði þar sem 98% af íslensku sjávarfangi eru seld. Og minni fjárfesting mun þýða minni útflutningsverðmæti og þar með minni hagvöxt en ella og lakari lífskjör.“
Tengdar fréttir
Veiðigjöld
„Það er algjör óvissa“
„Ýmislegt fleira sem kemur í ljós á næstu vikum“
Sannfærð um að „gullmolar“ leynist í tillögunum
Gera má ráð fyrir hálku
„Engin auðveld leið“ til að takast á við netsvik
