Dregur í efa sjálfbærni sjávarútvegsins

Sæmundur Ólason gerir athugasemdir við fullyrðingar SFS um sjálfbærni og …
Sæmundur Ólason gerir athugasemdir við fullyrðingar SFS um sjálfbærni og veiðigjöld. mbl.is/Árni Sæberg

„Það er von mín að fólk í land­inu kynni sér þessi mál og láti ekki SFS klík­una telja sér trú um að allt sé í lagi. Mín trú er að flest all­ir stofn­ar við landið séu of­veidd­ir og ef ekk­ert verður gert mun á end­an­um lítið annað enn minn­is­varðar um vit­leys­una standa eft­ir. Til dæm­is frysti­hús Sam­herja á Dal­vík verði fyr­ir­taks miðasölu­skúr fyr­ir hvala­skoðun,“ seg­ir Sæmund­ur Ólason.

Hann ger­ir mikl­ar at­huga­semd­ir við þá sýn sem Heiðrún Lind Marteins­dótt­ir fram­kvæmda­stjóri Sam­taka fyr­ir­tækja í sjáv­ar­út­vegi (SFS) lýsti í pistli í síðustu viku. Þar ræddi hún meðal an­an­rs veiðigjöld og strand­veiðar og er óhætt að segja að pist­ill­inn hafi vakið mik­il viðbrögð.

Sæmund­ur ger­ir at­huga­semd­ir við full­yrðing­ar um sjálf­bærni afla­marks­kerf­is­ins.

„Und­an­far­inn fjöru­tíu ár höf­um við Íslend­ing­ar stýrt veiðum við landið með afla­marks­kerfi. Fórn­ar­kostnaður þess hef­ur verið mik­ill og í mörg­um til­vik­um órétt­læt­an­leg­ur. Notk­un kyrr­stæðra veiðarfæra hef­ur minnkað á kostnað dreg­inna veiðarfæra. Það get­ur ekki tal­ist já­kvætt fyr­ir kol­efn­is­sporið þar sem dreg­in veiðarfæri nota mörg­um sinn­um meiri orku en kyrr­stæð, það er óum­deilt.“

Hann set­ur einnig út á staðhæf­ing­ar um ótví­ræðan ár­ang­ur fisk­veiðistjórn­un­ar­kerf­is­ins og seg­ir staða fiski­stofna tala sínu máli. „Get­ur það tal­ist al­mennt gott að ganga það nærri ákveðnum stofn­um að veiðar hafa verið stöðvaðar eða eru bara sem meðafli ann­ara veiða?“

Máli sínu til stuðnings bend­ir Sæmund­ur á stöðu humars, út­haf­skarfa, hörpu­skel, rækju, skötu­sels, lúðu, hlýra, loðnu, skráp­flúru og blálöngu. „Auk þessa eru fleiri teg­und­ir þar sem út­hlutað afla­mark hef­ur ekki náðst árum sam­an, ufsi, skar­koli. Jafn­framt er ólík­legt að mak­ríl­veiðar verði stundaðar af Íslend­ing­um næstu árin alla­vega lítið inn­an land­helg­inn­ar. Ef þessi upp­taln­ing mín er dæmi um mikla sjálf­bærni þá er jörðin flöt.“

Í eng­um vafa um hvað „rétt­látt“ er

Að mati Sæ­mund­ar er ekki hægt að ræða þessi mál við tals­menn SFS ef þeir finna ekk­ert að því sem þeirra fé­lags­menn stunda.

„Hvernig væri að opna á þann mögu­leika að sumt í þeirra gjörðum orki tví­mæl­is til dæm­is eins og að veiða loðnu með flot­vörpu? Eða þá staðreynd að mik­ill hluti fiskj­ar sem verður á vegi botn­dreg­inna veiðarfæra lend­ir und­ir þeim og drepst. Rann­sókn­ir sem hafa verið gerðar sína allt að 50% ligg­ur eft­ir á botn­in­um dauður. Reikna má með að SEXTÍU ÞÚSUND tonn af þorski drep­ist þannig á ári hverju, mætti gera ágæt­is strand­veiði pott úr því magni.“

Hann full­yrðir að rann­sókn Haf­rann­sókna­stofn­un­ar frá 2022 styðji við þessa full­yrðingu.

Vík­ur sæmund­ur næst máli sínu að veiðigjöld­um og þeirri gagn­rýni sem heyrst hef­ur á orðanotk­un­ina „rétt­lát“ veiðigjöld. Hafði Heiðrún Lind meðal ann­ars spurt Er þriðjung­ur af af-komu í fisk­veiðum rétt­lát skatt­lagn­ing eða vill ríkið meira og þá með öðrum og nei­kvæðari áhrif­um? Er rétt­látt að fórna blóm­legri fjár­fest­ingu í auk­inni verðmæta­sköp­un til að fá til skamms tíma hærra auðlinda­gjald

Sæmund­ur seg­ir ekki flókið að skilja hug­takið rétt­lát gjöld. „Rétt­látt gjald er það sem menn eru fús­ir til að greiða fyr­ir aðgang að auðlind­inni. Minni á að tvenn sam­tök í sjáv­ar­út­vegi hafa gert rík­is­vald­inu til­boð í tutt­ugu þúsund tonn af þorski og vilja greiða fimm sinn­um hærra gjald en SFS greiddi á síðasta ári.“

mbl.is
Fleira áhugavert
Afurð Dags. Meðalverð
Þorskur, óslægður 11.7.25 428,96 kr/kg
Þorskur, slægður 11.7.25 578,52 kr/kg
Ýsa, óslægð 11.7.25 362,15 kr/kg
Ýsa, slægð 11.7.25 382,00 kr/kg
Ufsi, óslægður 11.7.25 144,86 kr/kg
Ufsi, slægður 11.7.25 195,55 kr/kg
Undirmálsufsi, óslægður 26.5.25 99,00 kr/kg
Djúpkarfi 16.6.25 30,00 kr/kg
Gullkarfi 11.7.25 216,76 kr/kg
Litli karfi 7.7.25 11,00 kr/kg

Fleiri tegundir »

12.7.25 Fríða SH 565 Grásleppunet
Grásleppa 1.432 kg
Samtals 1.432 kg
12.7.25 Hrói SH 40 Grásleppunet
Grásleppa 1.129 kg
Samtals 1.129 kg
11.7.25 Eyrarröst ÍS 201 Handfæri
Þorskur 4.217 kg
Ufsi 24 kg
Samtals 4.241 kg
11.7.25 Jökull SH 339 Grásleppunet
Grásleppa 1.129 kg
Samtals 1.129 kg
11.7.25 Þórshani ÍS 442 Sjóstöng
Þorskur 174 kg
Steinbítur 47 kg
Samtals 221 kg

Skoða allar landanir »

Fleira áhugavert
Afurð Dags. Meðalverð
Þorskur, óslægður 11.7.25 428,96 kr/kg
Þorskur, slægður 11.7.25 578,52 kr/kg
Ýsa, óslægð 11.7.25 362,15 kr/kg
Ýsa, slægð 11.7.25 382,00 kr/kg
Ufsi, óslægður 11.7.25 144,86 kr/kg
Ufsi, slægður 11.7.25 195,55 kr/kg
Undirmálsufsi, óslægður 26.5.25 99,00 kr/kg
Djúpkarfi 16.6.25 30,00 kr/kg
Gullkarfi 11.7.25 216,76 kr/kg
Litli karfi 7.7.25 11,00 kr/kg

Fleiri tegundir »

12.7.25 Fríða SH 565 Grásleppunet
Grásleppa 1.432 kg
Samtals 1.432 kg
12.7.25 Hrói SH 40 Grásleppunet
Grásleppa 1.129 kg
Samtals 1.129 kg
11.7.25 Eyrarröst ÍS 201 Handfæri
Þorskur 4.217 kg
Ufsi 24 kg
Samtals 4.241 kg
11.7.25 Jökull SH 339 Grásleppunet
Grásleppa 1.129 kg
Samtals 1.129 kg
11.7.25 Þórshani ÍS 442 Sjóstöng
Þorskur 174 kg
Steinbítur 47 kg
Samtals 221 kg

Skoða allar landanir »