Þar sagði Guðmund­ur J. Óskars­son, sviðsstjóri upp­sjáv­ar­sviðs Haf­rann­sókna­stofn­un­ar, ljóst að ár­leg­ur loðnu­afli hafi verið mun minni eft­ir alda­mót og það sama eigi við nýliðun­ar­vísi­töl­una og stærð veiðistofns­ins.

„Það er því sterk vís­bend­ing um að fram­leiðni stofns­ins er minni nú en áður. Þess­ar breyt­ing­ar verða á svipuðum tíma og hlýn­un á sér stað á fyrr­ver­andi fæðuslóð stofns­ins í Íslands­hafi og á upp­eld­is­svæði hans norður af Íslandi. Sam­fara hlýn­un­inni færðist fæðusvæði stofns­ins í vest­ur að Aust­ur-Græn­landi og norðar og upp­eld­is­svæðin færðust að sama skapi að Aust­ur-Græn­landi og suður með land­grunn­inu.“

Að sögn Guðmund­ar ligg­ur ekki fyr­ir skýr­ing á því hvað það sé við þess­ar aðstæður sem veld­ur minni fram­leiðni stofns­ins, en uppi eru nokkr­ar til­gát­ur. Meðal ann­ars að „fæðuskil­yrði á nýju upp­eld­is­slóð stofns­ins séu lak­ari og meiri af­föll á ungviði; hlýn­un sjáv­ar á hrygn­ing­ar­slóðinni við Ísland og á lirf­u­r­eksvæðinu sé ekki eins ákjós­an­leg fyr­ir stofn­inn og valdi meiri af­föll­um á loðnu­eggj­um og lirf­um en áður.“

Sveifl­ur í ár­ganga­stærð

Vit­um við eitt­hvað um or­sök þess að þessi loðnu­brests­ár koma?

„Sveifl­urn­ar stjórn­ast af breyti­leika á ár­ganga­stærð. Loðna er tal­in hrygna aðeins einu sinni á æv­inni og hrygn­ir að stærstu leyti við þriggja ára ald­ur. Ef ár­gang­ar eru stór­ir þá höf­um við séð hæg­ari vöxt (vegna meiri þétt­leika og sam­keppni um fæðu) og að hærra hlut­fall hrygni við fjögra ára ald­ur. Þetta gerðist síðast með 2019-ár­gang­inn sem var stór og gaf góða veiði vet­ur­inn 2022 og svo aft­ur vet­ur­inn 2023. En að öllu jöfnu er einn ár­gang­ur ríkj­andi í veiðinni og allt sveifl­ast með hon­um, þar með talið stærð veiðistofns­ins hverju sinni, ráðgjöf Hafró og að stóru leyti líka það magn af loðnu sem af­ræn­ingj­ar hafa til að éta (þar með talið þorsk­ur og hval­ur).“

Var haft eft­ir Guðmundi að stóra spurn­ing­in væri hvað valdi þess­um sveifl­um í ár­gangs­stærð í loðnu­stofn­in­um og öðrum fiski­stofn­um.

„Þetta er spurn­ing sem fiski­fræðing­ar um all­an heim eru að glíma við en við höf­um jafn­an ekki ein­hlít svör við. Sveifl­urn­ar eru ör­ugg­lega til­komn­ar vegna samá­hrifa margra ólíkra þátta, þar með talið fjölda fiska sem hrygna, hvar hrygn­ing­in á sér stað, hvenær og yfir hve langt tíma­bil hrygn­ing­in á sér stað, um­hverfisaðstæður sem hafa áhrif á rek og lif­un lirfa, lík­am­legt ástand hrygna (get­ur haft áhrif á hrygn­ing­arstað og eggja­stærð), hvar lirf­ur enda, fæðuskil­yrði ungviðis og magn af­ræn­ingja.“

„Við höf­um ekki svar við þess­ari spurn­ingu fyr­ir loðnu en höf­um séð ýms­ar til­hneig­ing­ar og vís­bend­ing­ar sem þarf að rann­saka bet­ur, t.d. ár með eng­um veiðum en litl­um hrygn­ing­ar­stofni hafa jafn­an skilað ágæt­is ár­göng­um; lirf­u­r­ek frá loðnu­hrygn­ingu norðan við land skil­ar sér að litlu leyti inn á meg­in­upp­eld­is­svæði stofns­ins og meira inn á óhag­stæð svæði fyr­ir norðaust­an og aust­an land.“

Um­fjöll­un­ina má lesa í heild sinni í blaði 200 mílna.

Tengd­ar frétt­ir

Loðnu­veiðar

Taka þarf til­lit til afráns hvala­stofna

• „Ég tek und­ir það heils­hug­ar“
• Loðna 90% af fæðu kanadísks hnúfu­baks
• Landa úr­valsloðnu í Nes­kaupstað
• Mögu­lega vís­inda­veiðar á hnúfu­bak

» Fleiri tengd­ar frétt­ir