„Við erum þjóð sjósóknar. NOAA er arfleifð okkar og NOAA er framtíð okkar,“ sagði sjávarlíffræðingurinn Andrew Thaler í ræðu sinni á nokkur hundruð manna mótmælafundi fyrir utan höfuðstöðvar hafrannsóknastofnun Bandaríkjanna, National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) Í Washington í gær.
NOAA, sem rekja má sögu sína aftur til 1807, hefur ekki sloppið við stórfelldar hópuppsagnir hjá bandaríska alríkinu. Var fjölda starfsmanna stofnunarinnar tilkynnt um uppsögn síðastliðinn fimmtudag.
„Hverju töpum við ef við töpum NOAA?“ spurði Thaler á mótmælafundinum í Washington og svaraði spurningunni sjálfur.
„Án NOAA missum við getu til að greina [bakteríuna] vibrio vulnificus. Vibrio er helsta orsök banvænna matareitrunar hér á landi. Vibrio rannsóknarstofurnar sem fylgjast með útbreiðslu þessa banvæna sýkla í Maryland, í Delaware, í Virginíu og í Norður-Karólínu eru háð stuðningi NOAA. Án NOAA er að borða hráar ostrur að spila rússneska rúllettu.“
Thaler sagði einnig ljóst að án NOAA væri engin geta til að fylgjast með skaðlegum þörungum en blómi þeirra getur framleitt eiturefni sem leggja fiskimið í eyði og geta skaðað öndunarfæri manna. Jafnframt myndi miðlæg söfnun gagna sem nýtast til siglinga og mótvægisaðgerða við stórstreymi glatast.
„Án NOAA höfum við enga fiskveiðistjórnun. Það er engin framtíð fyrir blákrabba án NOAA. Það er engin framtíð fyrir ostrur án NOAA. Það er engin framtíð fyrir hafbarran án NOAA. […] Það er ekkert sjávarfang án NOAA,“ sagði Thaler.
Víðar kom fólk saman í Bandaríkjunum til að mótmæla uppsögnunum sem rekja má til niðurskurðarstefnu bandarísku ríkistjórnarinnar sem framkvæmd er af aðhalds- og skilvirknistofnuninni (DOGE) sem forstjóri Tesla, Elon Musk, hefur verið sagður leiða. Til útskýringa þá er Musk aðeins formlega titlaður „sérstakur starfsmaður“, á blaði er það Amy Gleason sem fer fyrir stofnuninni.
Gagnrýnendur segja uppsagnirnar ólöglegar, órökstuddar og kæruleysislegar og vísa til þess að starfsemi NOAA sé forsenda fiskveiðistjórnun Bandaríkjanna, sjálfbærrar nýtingar auðlinda hafsins og veita ýmsum eldisgreinum mikilvæga þjónustu, auk þess að móta áætlanir um að uppræta útbreiðslu framandi tegunda sem ógna líffræðilegum fjölbreytileika.
Stjórnendur NOAA greindu fjölmiðlum vestra síðastliðinn föstudag frá því að niðurskurðurinn ógni sjálfbærri nýtingu alaskaufsa og annarra nytjastofna sem heyra undir fiskveiðistjórnun alríkisins.
Þá hefur Intrafish eftir Rick Spinrad sem var í stjórnendahóp NOAA þar til í janúar, að niðurskurðarstefna Donalds Trumps forseta Bandaríkjanna ógna bandarískum sjávarútvegi sem velti 320 milljörðum bandaríkjadala á ári hverju og 2,3 milljónum starfa í greininni. Jafnframt sé orðspor greinarinnar um sjálfbæra nýtingu í hættu.