80 ár frá upphafi ÚA

Fyrsti togari Útgerðarfélags Akureyringa kom til Akureyrar í maí 1947. …
Fyrsti togari Útgerðarfélags Akureyringa kom til Akureyrar í maí 1947. Hét hann Kaldbakur EA-1. Ljósmynd/Minjasafnið á Akureyri

Í dag eru liðin 80 ár frá því að saga Útgerðarfé­lags Ak­ur­eyr­inga hófst, en allt byrjaði þetta með því að hald­inn var fund­ur á Ak­ur­eyri 14. mars 1945 til að kanna áhuga á stofn­un út­gerðarfé­lags í bæn­um með það fyr­ir aug­um að sækja um skipa­kaup til Ný­bygg­ing­ar­ráðs en um­sókna­frest­ur um slík kaup var við það að renna út.

Upp­haf fé­lags­ins er rifjað upp í færslu á vef Sam­herja, sem er móður­fé­lag Útgerðarfé­lags Ak­ur­eyr­inga.

„Ráðuneyti Ólafs Thors vildi nota stríðsgróða þjóðar­inn­ar til nyt­sam­legra hluta og ákvað meðal ann­ars að end­ur­nýja tog­ara­flota lands­manna. Þrátt fyr­ir rík­an áhuga meðal bæj­ar­búa um að kaupa tog­ara, var deilt um form á slík­um rekstri. Sjálf­stæðismaður­inn Helgi Páls­son boðaði til fund­ar­ins um stofn­un fé­lags og skemmst er frá því að segja að ákveðið var að hefja und­ir­bún­ing að stofn­un út­gerðarfé­lags með þátt­töku Ak­ur­eyr­ar­bæj­ar. Helgi var kos­inn formaður fram­kvæmdaráðs og síðar var hann kos­inn formaður bráðabirgðastjórn­ar Útgerðarfé­lags Ak­ur­eyr­inga,“ seg­ir í færsl­unni.

Fiskitangi, athafnasvæði Útgerðarfélags Akureyringa á níunda áratug síðustu aldar.
Fiski­tangi, at­hafna­svæði Útgerðarfé­lags Ak­ur­eyr­inga á ní­unda ára­tug síðustu ald­ar. Ljós­mynd/​Sam­herji

Fleiri hundruð fengið sín fyrstu laun hjá ÚA

Hóf fram­kvæmdaráð hins nýja fé­lags strax handa og ritaði bæj­ar­stjórn bréf þar sem fal­ast var eft­ir hluta­fjárút­boði. Dreifi­bréf var einnig borið í hvert hús þar sem bæj­ar­bú­ar voru beðnir um að leggja mál­inu lið.

Stofn­fund­ur Útgerðarfé­lags Ak­ur­eyr­inga var síðan hald­inn með form­leg­um hætti 26. maí 1945. Fyrsti tog­ari hins nýja fé­lags kom til heima­hafn­ar á Ak­ur­eyri í fyrsta sinn 17. maí 1947 og bar hann nafnið Kald­bak­ur EA-1. Tog­ar­inn var keypt­ur nýr frá Shel­by í Englandi og var 654 brúttó­lest­ir.

„Rekst­ur Útgerðarfé­lags Ak­ur­eyr­inga hef­ur alla tíð verið öfl­ug­ur, þótt á ýmsu hafi gengið eins og í öll­um at­vinnu­rekstri. Reglu­lega var hart deilt um starf­sem­ina inn­an bæj­ar­stjórn­ar, póli­tísk­ar þræt­ur um ýmis mál er tengd­ust rekstr­in­um eða fyr­ir­huguðum fjár­fest­ing­um voru áber­andi. Þetta á einkum við um upp­hafs­ár­in, ekki síst þegar rekst­ur­inn var erfiður,“ seg­ir í færslu Sam­herja.

Greint er frá því að hundruð bæj­ar­búa hafi tekið sín fyrstu skref á vinnu­markaði hjá fé­lag­inu og fengið sín fyrstu laun með sum­ar­vinnu hjá Útgerðarfé­lagi Ak­ur­eyr­inga. Marg­ir hafa hald­ist í starfi hjá fé­lag­inu og hef­ur starfs­ald­ur alltaf verði hár.

Unnið á dekkinu á Harðbaki EA árið 1973.
Unnið á dekk­inu á Harðbaki EA árið 1973. Ljós­mynd/​Sam­herji

Halda upp á tíma­mót­in

Sam­herji festi kaup á eign­um út­gerðarfé­lags­ins Brims á Ak­ur­eyri árið 2011 en Brim hafði nokkr­um árum áður keypt Útgerðarfé­lag Ak­ur­eyr­inga af Eim­skip. Kaup Sam­herja á Útgerðarfé­lagi Ak­ur­eyr­inga voru þau stærstu inn­an ís­lensks sjáv­ar­út­vegs um langt ára­bil, að því er fram kem­ur í færsl­unni.

„Fé­lagið er sem sagt 80 ára á þessu ári og við ætl­um að minn­ast þess­ara tíma­móta með ýms­um hætti. Minja­safnið á Ak­ur­eyri mun gera starf­semi fé­lags­ins skil og án efa verða fleiri viðburðir í til­efni af­mæl­is­ins á ár­inu,“ seg­ir Kristján Vil­helms­son, fram­kvæmda­stjóri út­gerðarsviðs Sam­herja.

Faðir Kristjáns, Vil­helm Þor­steins­son, var fram­kvæmda­stjóri Útgerðarfé­lags Ak­ur­eyr­inga frá 1965 til 1992.

mbl.is
Fleira áhugavert
Afurð Dags. Meðalverð
Þorskur, óslægður 15.5.25 522,85 kr/kg
Þorskur, slægður 15.5.25 557,60 kr/kg
Ýsa, óslægð 15.5.25 449,25 kr/kg
Ýsa, slægð 15.5.25 406,52 kr/kg
Ufsi, óslægður 15.5.25 11,00 kr/kg
Ufsi, slægður 15.5.25 280,32 kr/kg
Undirmálsufsi, óslægður 23.4.25 20,00 kr/kg
Djúpkarfi 17.3.25 188,00 kr/kg
Gullkarfi 15.5.25 244,53 kr/kg
Litli karfi 13.5.25 10,00 kr/kg

Fleiri tegundir »

15.5.25 Þytur ST 14 Handfæri
Þorskur 643 kg
Ufsi 36 kg
Karfi 16 kg
Samtals 695 kg
15.5.25 Særós ST 207 Handfæri
Þorskur 736 kg
Samtals 736 kg
15.5.25 Gíslabali ST 32 Handfæri
Þorskur 754 kg
Samtals 754 kg
15.5.25 Benni Vagn ÍS 18 Handfæri
Ýsa 15 kg
Ufsi 11 kg
Steinbítur 5 kg
Samtals 31 kg
15.5.25 Júlía ÍS 163 Handfæri
Þorskur 370 kg
Ufsi 8 kg
Samtals 378 kg

Skoða allar landanir »

Fleira áhugavert
Afurð Dags. Meðalverð
Þorskur, óslægður 15.5.25 522,85 kr/kg
Þorskur, slægður 15.5.25 557,60 kr/kg
Ýsa, óslægð 15.5.25 449,25 kr/kg
Ýsa, slægð 15.5.25 406,52 kr/kg
Ufsi, óslægður 15.5.25 11,00 kr/kg
Ufsi, slægður 15.5.25 280,32 kr/kg
Undirmálsufsi, óslægður 23.4.25 20,00 kr/kg
Djúpkarfi 17.3.25 188,00 kr/kg
Gullkarfi 15.5.25 244,53 kr/kg
Litli karfi 13.5.25 10,00 kr/kg

Fleiri tegundir »

15.5.25 Þytur ST 14 Handfæri
Þorskur 643 kg
Ufsi 36 kg
Karfi 16 kg
Samtals 695 kg
15.5.25 Særós ST 207 Handfæri
Þorskur 736 kg
Samtals 736 kg
15.5.25 Gíslabali ST 32 Handfæri
Þorskur 754 kg
Samtals 754 kg
15.5.25 Benni Vagn ÍS 18 Handfæri
Ýsa 15 kg
Ufsi 11 kg
Steinbítur 5 kg
Samtals 31 kg
15.5.25 Júlía ÍS 163 Handfæri
Þorskur 370 kg
Ufsi 8 kg
Samtals 378 kg

Skoða allar landanir »