Sitt sýn­ist hverj­um um drög Hönnu Katrín­ar Friðriks­son­ar at­vinnu­vegaráðherra að breyt­ing­um á reglu­gerð um strand­veiðar sem kynnt voru ný­verið í sam­ráðsgátt stjórn­valda. Hljóta drög­in meðal ann­ars gagn­rýni fyr­ir að taka fyr­ir að mak­ar, systkini, vin­ir eða börn og for­eldr­ar geta stundað strand­veiðar með jafn­an eign­ar­hlut í bátn­um sem nýtt­ur er.

Í síðustu viku sagði Hanna Katrín að ekki mun tak­ast að af­greiða frum­varp um breyt­ing­ar á lög­um sem myndi tryggja öll­um strand­veiðibát­um 48 veiðidaga nægi­lega snemma til að það myndi gilda um veiðar sum­ars­ins líkt og rík­is­stjórn­in boðaði í stefnu­yf­ir­lýs­ingu sinni. Þess í stað boðaði hún reglu­gerðarbreyt­ing­ar sem ættu að miða að því að tryggja bát­un­um þenn­an fjölda veiðidaga.

Frétt af mbl.is

Ólík­legt að frum­varp fá­ist af­greitt

„Þetta hef­ur ekk­ert með 48 daga að gera,“ seg­ir Magnús Þór Haf­steins­son í um­sögn sinni en hann er fyrr­ver­andi starfsmaður þing­flokks Flokks fólks­ins og ger­ir út Orm­inn Langa AK-64.

Hann vís­ar til orða ráðherra um að boðaðar reglu­gerðarbreyt­ing­ar myndu styðja við mark­mið um að tryggja strand­veiðisjó­mönn­um 48 veiðidaga í sum­ar.

Breyt­ing­arn­ar sem lagðar eru til taka til þriggja þátta. Í fyrsta lagi að sett verði um­sókn­ar­frest­ur fyr­ir strand­veiðileyfi 15. apríl ár hvert, í öðru lagi að sá sem er lög­skráður á bát fyr­ir strand­veiðar þurfi að eiga að minnsta kosti 51% hlut í bátn­um og í þriðja lagi ít­rekuð skylda til að skila af­la­upp­lýs­ing­um sta­f­rænt til Fiski­stofu áður en bát­ur kem­ur að bryggju.

Frétt af mbl.is

Legg­ur til hert skil­yrði til strand­veiða

„Fyrsti liður er allt í lagi til að gefa svig­rúm til að fara í saum­ana á eign­ar­haldi áður en leyfi eru gef­in út. Ann­ar liður er skref í rétta átt en ég hefði viljað ganga enn lengra. Þriðji liður er hreinn óþarfi og ætti að fella al­farið burt úr regl­um um strand­veiðar. Hvergi er sjá­an­legt í þess­ari reglu­gerð að hún sé til þess fall­in að tryggja 48 daga á strand­veiðum eins og ráðherr­ann boðaði,“ seg­ir Magnús Þór í sinni um­sögn.

Hann viður­kenn­ir þó að tak­mark­an­ir í tengsl­um við eign­ar­hald geta dregið úr þeim fjölda sem stunda strand­veiðar og því verði mögu­lega meira til skipt­anna í strand­veiðipott­in­um svo­kallaða.

Vert er að geta þess að Hanna Katrín hef­ur einnig boðað breyt­ing­ar á reglu­gerð um veiða rí at­vinnu­skyni fisk­veiðiárið 2024/​2025, en sú reglu­gerð fel­ur í sér ráðstöf­un afla­heim­ilda.

Taka fyr­ir sam­starf

Alls hafa borist 64 um­sagn­ir hingað til og snýst fjöldi um­sagna um eign­ar­hald og seg­ir Kar­en Elísa­bet Stephen­sen Hall­dórs­dótt­ir í um­sögn sinni að skil­yrðin sem lagt er upp með búi til ákveðið ójafn­rétti í til­felli báts sem er í eigu fé­lags maka eða fé­laga.

„Ann­ar þeirra get­ur þó bara verið skráður sem skip­stjóri í einu. Þetta skap­ar ójafn­ræði og er í raun ósann­gjarnt fyr­ir þann sem ekki get­ur skráð sig á leyfið en er til jafns skuld­bund­inn fyr­ir skuld­um og öðrum ábyrgðum. Til þess að þetta sé ger­legt þarf viðkom­andi að gefa eft­ir jafn­an hlut sinn í fé­lagi og skapa þannig ójafn­vægi. Í raun er miklu betra og sann­gjarn­ara að kraf­an sé að lág­marki 50% eign­ar­hlut­ur þannig má stuðla að eðli­leg­um sam­skipt­um og valda­hlut­falli inn­an fé­lags,“ seg­ir Kar­en.

Kar­en Elísa­bet Stephen­sen Hall­dórs­dótt­ir seg­ir til­lög­urn­ar sem lagðar eru fram til þess falln­ar að stuðla að ójafn­vægi í út­gerð sem fólk á sam­an. Ljós­mynd/​Aðsend

Svipaða sögu seg­ir Fann­ar Eyfjörð Skjald­ar­son. „Nú eig­um við hjón­in fyr­ir­tækið sam­an 50% hvort, ég ræ en kon­an sér um bók­hald og ofl. í landi, er það rétt­læti að skerða eign­ar­hlut ann­ars hjóna til að ég geti róið? Þetta er sami lögaðili, sama skip, sami skip­stjóri og sama eign­ar­hald og síðustu ár á strand­veiðum, hvað er unnið með því að breyta eign­ar­haldi um 1%?“

„Hef­ur það þá verið litið horn­auga í þessu kerfi hingað til að feðgar, mæðgin, bræður, syst­ur eða vin­ir eiga sam­an bát 50% hvor og annað hvort skipst á að róa eða ekki?“ spyr Magnús Kristján Guðjóns­son. „Þetta myndi henta mér og mín­um syni illa þar sem ég þarf þá að selja hon­um 1% eða hann mér 1%,“ seg­ir hann.

Vilja herða skil­yrðin

Þó nokk­ur dæmi eru um að um­sagn­ir séu á þann veg að skil­yrði um eign­ar­hald ættu að evra mun meiri en lagt er til.

„Menn eru þegar farn­ir að breyta eign­ar­haldi á bát­um, ský­laus krafa ætti að vera 100 pró­sent eign­ar­hald í bátn­um nema ef um hjón sé að ræða sem eiga þá bát, út­gerð sam­an til helm­inga. Ann­ars finna menn alltaf leiðir fram hjá þessu,“ seg­ir Sig­urður Hauk­ur Eiðsson.

„Ef tveir eða jafn­vel fleiri aðilar eiga bát sam­an eru þeir ör­ugg­lega í ann­arri vinnu og eng­in glóra að taka kvóta af at­vinnu­sjó­mönn­um til að láta menn í fullri vinnu ann­arsstaðar hafa hann, sér­stak­lega þar sem strand­veiðifisk­ur gef­ur fast af helm­ingi minna af sér held­ur en ef t.d. frysti­tog­ari veiddi hann á öðrum árs­tíma. Fisk­ur­inn er að koma úr hrygn­ingu og er ná­lægt þrem­ur mánuðum að ná fyrri styrk,sem sagt maí, júní og júlí,“ seg­ir hann.

Ekki eru all­ir á einu máli um hver skil­yrði um eign­ar­hald strand­veiðibáta skulu vera. mbl.is/Þ​or­geir

Kristján Rafn Guðmunds­son tel­ur einnig að herða mætti skil­yrði til að róa.

„Líst vel á þess­ar til­lög­ur varðandi 51% eign­ar­haldið mætti þess vegna vera 80%. Það mætti bæta við að sami aðili yrði að vera prókúru­hafi ef um lögaðila sé að ræða. Reyna þarf með öll­um til­tæk­um ráðum að koma þessu þannig fyr­ir að eig­end­ur rói sjálf­ir sín­um bát,“ seg­ir hann í um­sögn sinni.

Aðrir fagna

Ekki eru þó all­ir ósátt­ir við drög­in og fagn­ar Ró­bert Grét­ar Gunn­ars­son að lögð sé áhersla „á ein­föld atriði til að gera kerfið skil­virkt, sann­gjarnt og fyr­ir­sjá­an­legt. Allt atriði sem skipta raun­veru­legu máli og er góð byrj­un á betr­um­bættu framtíðar­skipu­lagi strand­veiða.“

„Vel gert!“ skrif­ar Ró­bert Grét­ar.

Tengd­ar frétt­ir

Strand­veiðar

Afla­töl­ur fyr­ir áhrif­um kerfis­villu

• Hjón­in sam­an á strand­veiðum
• Fyr­ir­séð að tak­marka þurfi magn
• Strand­veiðar hefjast og 775 með leyfi
• Trillu­karl­ar brosa nú all­an hring­inn

» Fleiri tengd­ar frétt­ir

• Blogga um frétt