Brautryðjandi í Alaska beitir íslenskum aðferðum

Það er mikið puð og púl að stunda sjó­sókn í Alaska enda hef­ur afurðaverð verið lágt, jafn­vel farið niður í 0,25 banda­ríkja­dal pundið, eða því sem nem­ur um 71 krónu á kíló fyr­ir kyrra­hafsþorsk. Á sama tíma hafa feng­ist um 425 krón­ur fyr­ir kílóið af ís­lensk­um þorski, eða 1,5 banda­ríkja­dal­ir á pundið. Magn skipt­ir því miklu máli og snýst allt um að ná sem mest­um afla á sem skemmst­um tíma.

Áhöfn­inn vinn­ur hörðum hönd­um við blóðgun. Ljós­mynd/​Sæplast

Gæði afl­ans hafa ekki skipt miklu máli þar sem stóru kaup­end­ur afl­ans vilja bara stöðugt magn sem nýtt er í mikið unn­ar mat­vör­ur. Þessi fisk­ur er ekki mikið að rata á dýru veit­inga­hús­in í borg­um Banda­ríkj­anna.

Eig­andi út­gerðar­inn­ar Kaia, Erik Velsko, hef­ur hins veg­ar ákveðið að end­ur­skil­greina hvað það er að reka út­gerð á svæðinu á grund­velli ís­lenskra starfs­hátta og lít­ur sér­stak­lega til aflameðferðar. Þetta kall­ar á allt aðra nálg­un og aðferðarfræði og hef­ur verið unnið í þá átt í sam­starfi við ís­lensku fyr­ir­tæk­in Sæplast Americas (dótt­ur­fé­lag Sæplasts), Kapp og Matís og unnið mark­visst að því að skila afla í mestu gæðum og fá þannig meira fyr­ir hvert kíló.

Mun meira geymsluþol

„Þeir þurfa að fiska gríðarlegt magn til að hafa í sig og á og halda áhöfn­inni. Þeir þurfa að fiska svo mikið að það hef­ur ekki verið hægt að sinna viðhaldi á skip­um, það hef­ur hrein­lega ekki verið tími til þess,“ seg­ir Hilm­ir Svavars­son fram­kvæmda­stjóri iTub, en það fé­lag er hluti af sam­steypu Sæplasts og hef­ur hann komið að verk­efn­inu und­an­far­in ár fyr­ir hönd Sæplasts.

„Í Alaska hafa menn verið að kæla fisk­inn bara beint í lest­inni. Áður hafa þeir bara dælt afl­an­um í svo­kallaða RSW-tanka sem eru svo fyllt­ir með kæld­um sjó, en það kæl­ir bara ekki nógu vel og þegar menn eru að hleypa afl­an­um bara beint ofan í lest þá hleypa þeir jafn­vel bara vatni út til að koma meiri afla fyr­ir,“ út­skýr­ir hann.

Með því að blóðga afl­ann um leið og koma hon­um taf­ar­laust í ískrapa úr vél Kapps í ein­angruð ker frá Sæplasti tekst að viðhalda mun meiri gæðum en með þeirri aðferð sem út­gerðir á svæðinu hafa nýtt til þessa. Það eru kannski eng­in tíðindi fyr­ir ykk­ur, kæru les­end­ur, en það er al­gjör bylt­ing fyr­ir út­gerð í Alaska, full­yrðir Hilm­ir.

Með ís­lensku starfs­hátt­un­um helst há­marks­fersk­leiki fisks­ins að meðaltali í 16 daga, sem er sex dög­um lengri tími en með fyrri aðferð. Sex dag­ar eru stór­mál ef horft er til þess hve langt Dutch Har­bor í Alaska er frá þeim mörkuðum þar sem kaup­geta og greiðslu­vilj­inn er hvað mest­ur fyr­ir hágæðasjáv­ar­fang. Má nefna að frá Dutch Har­bor eru 3.135 kíló­metr­ar í beinni loftlínu til Seattle. Það er ekki ósvipað vega­lengd­inni frá Kefla­vík til Qu­e­bec-borg­ar í Kan­ada.

Afl­inn er kæld­ur og ker­inu komið fyr­ir í lest­inni. Ljós­mynd/​Sæplast

Sókn­ar­færi

Hilm­ir seg­ir Kaia hafa fjár­fest í krapa­vél­um frá Kapp en það yrði stór biti að kaupa öll ker­in líka. Það sé því hent­ugt að geta fengið ker í gegn­um leigu­fyr­ir­komu­lag.

„Stóru aðilarn­ir hafa verið eitt­hvað að kaupa ker af Sæplast Americas til að nota í fisk­vinnsl­um en aldrei um borð í báta. Þetta er þannig nýtt, að verið sé að taka ker í bát­ana. Skip­in hafa ekki verið til þess búin og eyddi Erik miklu fé í að breyta bátn­um til að geta tekið ker um borð,“ út­skýr­ir Hilm­ir.

Hann seg­ir ljóst að með ker­un­um verði ekki jafn mikið pláss fyr­ir afla um borð en á móti fá­ist marg­falt hærra verð fyr­ir hvert landað kíló. Auk þess sem aukn­ar tekj­ur gefi færi á að draga úr sókn og spar­ast þá einnig kostnaður vegna olíu og beitu, að sögn Hilm­is.

„Það er gam­an að taka þátt í um­bóta­verk­efni eins og þessu. Það er gef­andi. Við höf­um verið að bíða eft­ir þessu í mörg ár, höf­um verið að fylgj­ast með þess­um markaði og tekið eft­ir því að hug­ar­fars­breyt­ing er að eiga sér stað. Menn hugsa: Ég ætla að koma að landi með mun betri fisk og jafn­vel selja hann sjálf­ur til Seattle en ekki í gegn­um þessi stóru fé­lög. Og það geta þeir gert með þess­um búnaði, með því að ísa fisk­inn strax um borð í ker, og er hann þannig flutt­ur alla leið til Seattle,“ seg­ir hann.

Hilm­ir seg­ist finna fyr­ir mikl­um meðbyr í Alaska og ein­hverj­ar út­gerðir hafa þegar ákveðið að taka upp ís­lensku aðferðina á næstu vertíð sem hefst í haust. Hann kveðst ekki í vafa um vax­andi sókn­ar­færi fyr­ir Sæplast/​iTub og Kapp í Alaska.

Frétt af mbl.is

Koma helm­ingi meira í hvern gám