Samkvæmt fyrirhuguðum breytingum á veiðigjöldum er gert ráð fyrir að gjöld á afurðir eins og makríl verði reiknuð út frá því meðalverði sem fæst fyrir fiskinn á norskum mörkuðum. Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) hafa skilað inn ítarlegri umsögn um frumvarpið þar sem meðal annars er vikið að því hvernig verðmati makríls er háttað. Í því skyni er afli íslenskra skipa og norskra borinn saman og er þar vísað í skýrslu Tronds Bjørndals, sem er norskur auðlindahagfræðingur með áherslu á fiskihagfræði.
Að sögn Bjørndals hafa norskir útflytjendur skapað sér sterkan sess á japönskum markaði fyrir hágæðamakríl. Er það talið ein meginástæða þess að makríll er í dag ein verðmætasta útflutningsafurð norska sjávarútvegsins á eftir þorskinum. Hann tekur fram að Ísland hafi ekki aðgang að sama markaði vegna þess að íslenskur makríll mæti ekki þeim gæðakröfum sem japanski markaðurinn geri til makrílsins. Í skýrslunni eru taldar upp nokkrar meginástæður þess að svo mikill munur sé á afurðinni á milli landanna tveggja.
Norski makríllinn betri
Bjørndal segir að vegna fiskgengdar makríls sé hann veiddur á mismunandi tíma ársins af íslenskum og norskum skipum. Norsk skip sæki á miðin að hausti og vetri til, þegar gæði fisksins séu með besta móti. Þá veiða flest norsk skip makrílinn með herpinót sem er bæði skilvirkt veiðarfæri á og varðveitir gæði fisksins. Einnig er tiltölulega stutt fyrir norsk skip að sigla til hafnar og landa aflanum. Gæðanna vegna er norskur makríll nánast eingöngu notaður til manneldis og er því mun verðmætari afurð.
Íslenskar makrílveiðar fara fram að sumri, mest í júlí og ágúst, þegar gæði makrílsins eru minni, segir í skýrslunni. Á þeim árstíma er fiskurinn jafnframt dreifðari og erfiðara er að ná honum. Íslensk skip veiða makrílinn að mestu með flotvörpu, sem varðveitir gæði fisksins ekki jafn vel og herpinót. Að veiðum loknum er lengra í höfn fyrir íslensku skipin en þau norsku. Vegna minni gæða er þorri makríls sem veiddur er af íslenskum skipum notaður í fiskimjöl og -olíu og fæst fyrir hann lægra verð en fyrir makríl sem notaður er til manneldis.
Fáðu þér áskrift til að lesa áfram
Þú ert innskráð(ur) sem ... en ert ekki með áskrift.
Aðgangur að þessari frétt í fullri lengd krefst áskriftar að Morgunblaðinu,
rafræns aðgangs á borð við vikupassa eða séráskriftar að viðkomandi efnisflokki
á mbl.is.