Ferðalög | Ferðaráð | mbl | 23.10.2023 | 20:00

Af hverju fáum við uppþembu í flugi?

Færð þú stundum uppþembu í flugi? Samsett mynd

Margir kannast eflaust við uppþembu og tilheyrandi óþægindi í háloftunum, en hvers vegna skyldum við verða útblásin og bólgin í flugi?

Ferðavefur Condé Nast Traveller birti á dögunum góða samantekt um uppþembu og flug. Þar er uppþemba skilgreind sem ástand þar sem maginn virðist vera fullur og veldur þér óþægindum, en helstu einkennin eru sársauki eða óþægindi, kraum og hljóð frá maga, útblásinn magi og jafnvel vindgangur.

Af hverju fáum við uppþembu í flugi?

Næringarfræðingurinn Dr. Jo Woodhurst segir ekki óalgengt að fólk upplifi meiri uppþembu í flugvélum. Hún segir meginorsakirnar vera tvær – fólk geti annars vegar fengið uppþembu vegna lofttegunda eða bólgu í þörmum og hins vegar vegna vökvasöfnunar.

„Þegar þú ert að ferðast í 40 þúsund feta hæð er loftþrýstingurinn í flugvélinni miklu lægri en líkaminn á að venjast á jörðu niðri. Þegar loftþrýstingurinn lækkar, þá verður aukning í gasi og lofttegundum, sem sést vel ef þú horfir á pakka af hnetum í flugi, og þetta gerist líka í þörmunum sem getur valdið verulegum óþægindum,“ útskýrir Woodhurst.

„Uppþemba vegna vökvasöfnunar stafar hins vegar af blóðrásinni og getu líkamans til að losa sig við vökva,“ bætir hún við.

Loftþrýstingur í flugvélum er mun lægri en líkaminn á að venjast. Ljósmynd/Unsplash/Mitchell Nijman

Eru ákveðin matvæli eða drykkir sem ætti að forðast í flugi?

Woodhurst segir ákveðin matvæli og drykki geta aukið uppþembu á meðan annað geti dregið úr einkennunum. „Líkami hvers og eins bregst mismunandi við matvælum, svo fyrst og fremst er best að skilja hvaða matvæli gera þig uppblásinn, eins og hveiti, mjólkurvörur eða ákveðið grænmeti til dæmis, og forðast þau matvæli fyrir flugið,“ segir hún.

Þá mælir hún með því að fólk forðist trefjaríkan mat eins og baunir, belgjurtir og krydd áður en farið er í flug. „Sumt fólk á erfitt með að brjóta þessi matvæli niður í þörmum sem veldur uppþembu, en þegar þú ert komin á áfanastað er hins vegar mikilvægt að borða nóg af trefjum til að forðast hægðatregðu á ferðalagi þínu,“ bætir Woodhurst við.

„Það er klassískt að gervisætuefni og gosdrykkir valdi uppþembu hjá mörgum svo forðastu það eins og þú getur. Að forðast tyggigúmmí mun einnig draga úr uppþembu, en það er aðallega vegna þess að lofti er kyngt,“ útskýrir hún.

Mælt er með að forðast trefjaríkan mat rétt fyrir flug, eins og baunir. Ljósmynd/Pexels/Cottonbro Studios

Eru matvæli og drykkir sem hjálpa við uppþembu?

Það getur hjálpað að drekka nóg af vatni fyrir flug og borða minni og tíðari máltíðir í stað stórra máltíða. Þá hafa rannsóknir einnig bent til þess að inntaka góðgerla geti hjálpað að dragaúr uppþembu, annað hvort í bætiefnum eða með því að borða jógúrt, kimchi og kombucha.

„Ef þú ert með uppþembu vegna vökvasöfnunar geta steinefni eins og magnesíum hjálpað. Magnesíumríkt snarl eins og nokkrar hnetur og dökkt súkkulaði getur verið gagnlegt auk sérstakra steinefnadrykkja,“ útskýrir Woodhurst.

Dökkt súkkulaði og hnetur eru gott snarl til að hafa með sér í flugvélinni. Ljósmynd/Unsplash/Tetiana Bykovets

Hvað er hægt að gera við uppþembu í flugi?

Uppþemba í flugi getur verið mjög óþægileg, ekki síst þar sem erfitt er að fara eftir mörgum af þeim ráðum sem venjulega hjálpa til við að draga úr uppþembu, eins og að fara á æfingu og hreyfa sig.

Auk þeirra fyrirbyggjandi aðferða sem nefndar eru hér að ofan eru nokkur góð ráð sem geta hjálpað. „Að taka meltingarensím, góðgerla og C-vítamín getur hjálpað við uppþembu í flugi. Flugsokkar geta einnig hjálpað, en þeir örva sogæðakerfið og blóðrásina sem getur hjálpað til við vökvasöfnunina,“ segir Woodhurst.

„Að ganga fram og til baka eða jafnvel teygja þig færir blóðið á hreyfingu og dregur úr uppþembu,“ bætir hún við.