Erlendir ferðamenn sem sækja Ísland upplifa gjarnan eitthvað sem þeim finnst koma þeim á óvart við landið, atriði sem Íslendingum þykja sjálfsögð.
Mbl.is tók saman það helsta sem ferðamenn nefna sem mesta undrunarefnið við íslensku menninguna.
„Við erum öll skyld“ er setning sem margir ferðamenn fá að heyra þegar þeir lenda á spjalli við Íslendinga. Það er alltaf sami undrunarsvipurinn sem birtist á þeim við þessi tíðindi og tala ekki um sjokkið sem fólk fær þegar sagt er frá því að til sé sérstök vefsíða þar sem Íslendingar geta athugað skyldleika sinn - síða sem hefur iðulega komið sér vel fyrir marga.
Íslenska kranavatnið er rómað fyrir hreinleika og gæði, en þegar kveikt er á heita vatninu verður lyktin mörgum að óvörum. Þetta er brennisteinsilmurinn í jarðhitavatninu, sem minnir helst á rotin egg. Flestir Íslendingar hafa vanist þessu vel í gegnum árin svo þeir kippa sér ekki upp við þetta, en viðvaningar stinga gjarnan nefinu upp í loft og halda að einhver hafi verið að leysa vind.
Viðmót og framkoma heimamanna er atriði sem ferðamenn eru ekki á eitt um. Sumir lýsa Íslendingum sem alúðlegum og hjálpfúsum, en aðrir upplifa þjóðina heldur kuldalega eða feimna við ókunnuga. Á netinu má finna ummæli um að Íslendingar séu „ekki sérstaklega mikið fyrir að spjalla við ókunnuga.“
Það kemur mörgum að óvart að Ísland sé það öruggt að krakkar fái að leika úti á eigin vegum. Einnig er það venja að láta ungbörn sofa úti í vagni allan ársins hring, það þykir því ekkert tiltökumál að sjá vagna með sofandi börnum standa fyrir utan hús eða kaffihús og foreldrarnir inni.
Hér á landi má finna ýmis matvæli sem þykja óhefðbundin. Á veitingastöðum má til að mynda fá sér hrossakjöt, hrefnu og lunda. Öll þessi dýr eru partur af íslenskri matarhefð og hafa verið það um aldir. Erlendir gestir lýsa stundum bæði forvitni og hryllingi þegar þeir sjá þessa rétti á matseðli. Margir telja að það séu aðallega ferðamennirnir sjálfir sem panta sér þessa rétti, en hvort sem er vekja þessi dýr oft furðu.
Veðrið á Íslandi reynist sígilt umræðuefni landsmanna og því síður meðal ferðalanga. Flestir gera ráð fyrir kulda, sérstaklega utan sumartíma, en það kemur samt mörgum á óvart hve hratt og oft veðrið getur breyst á augabragði. Ferðamenn tala um að maður þurfi að vera tilbúinn öllu – rigningu, roki, sól og snjó. Það má stundum upplifa þetta allt á sama degi. Íslendingar eru sjálfir vanir því að segja „ef þér líkar ekki veðrið, bíddu þá í fimm mínútur“.
Þótt veðrið sé oft óstöðugt og með læti þá býr Ísland yfir mikilli ró og næði. Margir ferðamenn taka eftir því að hér er mun minni hljóðmengun og æsingur á götum bæjarins en þeir eru vanir. Kyrrðin á Íslandi situr oft eftir í minningum ferðamanna. Sumir segja að upplifunin við að skynja „algjöra þögn“ úti í náttúrunni sé ótrúleg. Þessi fágæta kyrrð hefur jafnvel reynst sumum óþægileg í fyrstu en aðrir lýsa henni sem dásemd sem erfitt er að finna annars staðar í heiminum.
Það hefur líklega ekki farið fram hjá neinum að Ísland er dýrt land í augum ferðamanna. Samkvæmt alþjóðlegum samanburði er Ísland ávallt meðal dýrustu ríkja heims og oftast í efstu sætunum. Gestir fá því gjarnan hálfgert sjokk á fyrstu dögunum. Til dæmis getur hamborgari kostað tugi dollara eða evra og kaffibolli eða bjór kostar margfalt meira en þeir eru vanir. Þrátt fyrir kostnaðinn virðast margir þó tilbúnir að borga brúsann fyrir upplifunina á Íslandi.
Hér að neðan má sjá samansafn af myndböndum þar sem ferðamenn segja frá því hvað kom þeim helst á óvart: