Arn­ar Steinn Þor­steins­son er með BA-gráðu í kín­versku og kín­versk­um fræðum frá Zhongs­h­an-há­skóla í Guangzhou, Guang­dong-héraði í Kína. Þaðan út­skrifaðist hann árið 2006. Hann starfaði lengi vel í ferðaþjón­ustu og hef­ur í gegn­um tíðina yf­ir­leitt unnið með asíska markaði í sölu- og markaðsstarfi. Í dag er hann svæðis­stjóri Byko Breidd og er jafn­framt starf­andi formaður Kín­versk-ís­lenska menn­inga­fé­lags­ins.

Síðan Arn­ar út­skrifaðist hef­ur hann ferðast til Kína í fjöl­mörg skipti á eig­in veg­um og í haust er hann aft­ur á leið þangað, þá sem far­ar­stjóri á veg­um Nonni Tra­vel.

„Þetta verður von­andi fyrsta ferðin af mörg­um en draum­ur­inn er að fara í tvær ferðir á ári, að vori og hausti. Kon­an mín, Bryn­hild­ur Ingimars­dótt­ir, á líka eft­ir að upp­lifa þetta en kemst ekki með í fyrstu ferðina vegna anna. Hún kem­ur næst.“

Farið verður dag­ana 12.-26. sept­em­ber og seg­ir Arn­ar að hægt verði að ná teng­ingu við sög­una og skoða gaml­an arki­tekt­úr.

„Ævin­týrið hefst í Pek­ing og þaðan er farið til fornu höfuðborg­ar­inn­ar Xian og svo niður til nátt­úruperl­anna Guil­in og Yangs­huo. Ferðin end­ar í Shang­haí, sem er glæsi­leg nú­tíma­borg.“

Spurður um hvað hafi laðað hann til náms í þessu fram­andi landi seg­ir Arn­ar það hafa verið marga sam­verk­andi þætti. „Ég var ung­ur áhugamaður um asíska kvik­mynda­gerð og það var þessi aust­ræna dulúð sem heillaði. Upp úr tví­tugt var ég í bók­mennta­fræði í HÍ og þá varð ég hissa á skorti á asísk­um bók­mennt­um inn­an há­skól­ans.“

Arn­ar seg­ir að á þeim tíma sem hann nam við Há­skóla Íslands hafi sprottið upp sú hug­mynd að fara til Kína og stúd­era sam­tíma­bók­mennt­ir. Hann hélt utan 2001 en áttaði sig fljót­lega á hve djúpt og marg­slungið tungu­málið væri svo hann færði sig úr sam­tíma­bók­mennt­um yfir í kín­versku og kín­versk fræði.

Svaka­leg viðbrigði

Þegar Arn­ar kom heim til Íslands eft­ir út­skrift­ina 2006 var hann orðinn altalandi á kín­versku og seg­ist hafa góð tök á bæði lestri og skrift­um á tungu­mál­inu. Hann hóf strax störf í ferðaþjón­ustu, í sölu- og markaðsstarfi með áherslu á Asíu og Kína, og hef­ur verið þar meira og minna all­ar göt­ur síðan.

Landið er stórt og fjöl­breytt en Arn­ar var bú­sett­ur í Suður-Kína í borg sem heit­ir Guangzhou, í Guang­dong-héraði, ná­lægt Hong Kong. Íbúa­fjöldi Guangzhou tel­ur um 18 millj­ón­ir í dag en þó eru töl­urn­ar á reiki því ekki all­ir íbú­ar eru skráðir.

„Þetta voru svaka­leg viðbrigði, menn­ing­in gjör­ólík og tungu­málið líka. Ég fann mjög fljótt að mér leið mjög vel þarna. Ég hafði fyrst viljað prófa í smá tíma en sá fljótt að ég vildi bara vera þarna.“

Arn­ar seg­ir að frá því hann flutti út 2001 hafi orðið mik­il og hröð breyt­ing, sem hann upp­lifði á eig­in skinni. Frá því sem var spruttu heilu hverf­in og borg­in varð mjög nú­tíma­leg.

„Það er allt „Made in China“ fram­leitt í héraðinu. Banda­rík­in og Kína eru stærstu efna­hags­veldi heims, í þriðja og fjórða sæti eru Kali­forn­ía og Guang­dong-hérað, en mikl­ir fjár­mun­ir fara í gegn [í héraðinu] og mik­il innviðaupp­bygg­ing á sér stað. Ensku­kunn­átta hef­ur breyst mjög hratt og er mun meiri en hún var.“

Borga með and­lit­inu

„Það er mik­il og ör tækniþróun í Kína. Þetta er mjög áþreif­an­legt stökk. Þetta er þjóð sem er mjög já­kvæð fyr­ir tækninýj­ung­um, miklu já­kvæðari fyr­ir gervi­greind og sam­bæri­legri þróun en vest­ræn ríki. Þeir [Kín­verj­ar] sjá bara tæki­fær­in.“

Arn­ar bæt­ir við að há­tækni­leg­ustu borg­ir heims séu í Kína og nefn­ir dæmi um Sj­ang­haí. „Maður heyr­ir ekki einu sinni í um­ferðinni þar sem raf­bíl­ar eru ráðandi.“

Hann nefn­ir fleira fram­andi eins og að ró­bót­ar af­greiði á veit­inga­stöðum. „Á sum­um veit­inga­stöðum sérðu ekki mann­eskju, þar eru bara af­greiðslu­bönd o.fl. Tækn­in er alls­ráðandi.“

Arn­ar bend­ir einnig á að Kín­verj­ar hafi í raun farið beint úr pen­ing­um, sem greiðslu­mögu­leika, yfir í sím­ann og að í dag sé erfitt að nota reiðufé. „Þú get­ur borgað með and­lit­inu.“

Arn­ar nefn­ir í því sam­hengi WeChat, eins kon­ar súper­for­rit sem hef­ur að geyma fjölda annarra smá­for­rita, og greiðslu­for­ritið Alipay sem gera fólki kleift að greiða fyr­ir vöru og þjón­ustu með and­lit­inu. Það sé því ekk­ert stór­mál gleymi fólk sím­an­um heima því það geti skannað á sér and­litið í versl­un­um.

„Kín­verj­ar voru komn­ir með snerti­laus kort í strætó árið 2006 og við [á Íslandi] höf­um enn ekki fundið hina full­komnu lausn fyr­ir þann greiðslu­mögu­leika í strætó.“

Mat­ur og menn­ing

„Mat­ur [í Kína] er himna­ríki og það eru mis­mun­andi skól­ar af kín­versk­um mat. Þegar ég bjó úti var ég ekki hrif­inn af sterk­um mat þar til ég kynnt­ist sichuan-mat, með fjalli af chili ofan á.“

Arn­ar seg­ir það hafa verið svaka­lega ódýrt að lifa í Kína þegar hann bjó þar og þess vegna eldaði hann aldrei, því góð máltíð á veit­ingastað hafi kostað rétt um 200 kr.

Spurður út í lífið í borg­inni Guangzhou svar­ar Arn­ar: „Þetta er „su­btropical“-borg, það er mjög heitt og rakt og oft best að vera til eft­ir sól­set­ur. Borg­in iðar af lífi all­an sól­ar­hring­inn. Veit­ingastaðir eru full­setn­ir á nótt­unni og fólk er að borða á þeim tíma jafn­vel með börn því það er besti tím­inn til að vera á ferli.”

Mat­ar­menn­ing er einkar mik­il­væg því í gegn­um hana hitt­ist fólk. Arn­ar seg­ir Kín­verja síður fara á bari, þeir fari held­ur á veit­ingastaði.

„Það er líka mikið um jap­anska, kór­eska og fil­ipp­eyska veit­ingastaði.“

Þá berst talið að fólk­inu sjálfu. Arn­ar seg­ir Kín­verja hafa tekið sér ótrú­lega vel þegar hann bjó úti. Fólk hafi verið for­vitið og að í svo fjöl­mennu landi sé eng­in feimni.

„Það er þessi hug­mynd um einka­líf, hún er ekki til. Ef Kín­verj­ar vilja spjalla þá pota þeir í mann, hvar sem er. Þar sem ég bjó hafði fólk aldrei séð mann­eskju sem var ekki Kín­verji. Börn grétu og gam­alt fólk hló.“

Kín­verj­ar eru þekkt­ir fyr­ir gest­risni, að sögn Arn­ars, og að rækta fé­lags­leg tengsl. „Fjöl­skyld­an er kjarni til­ver­unn­ar og skipt­ir fólk mestu máli í líf­inu.“

Fólk var mjög ró­legt og takt­ur­inn hæg­ari þar sem Arn­ar bjó. „Milli tólf og tvö [á dag­inn] gerðist ekk­ert í sam­fé­lag­inu, þá var „síesta“. Það hef­ur samt aðeins breyst. Það var ekk­ert stress og fólk gaf sér tíma, það vakn­ar við sól­ar­upp­rás, legg­ur sig um miðjan dag og er svo úti fram eft­ir kvöldi.“

Að lok­um seg­ir Arn­ar Kín­verja góða heim að sækja, þeir séu gjaf­mild­ir og að gjaf­ir séu hluti af því að sýna öðrum virðingu. „Til dæm­is í viðskipt­um má aldrei klikka á gjöf­um.“