Tóm­as Guðbjarts­son hjartask­urðlækn­ir hef­ur staðið fyr­ir vin­sæl­um fjalla­skíðanám­skeiðum sem hald­in eru hjá Ferðafé­lagi Íslands. Hann seg­ir að fjalla­skíðamennska sé mjög góð fyr­ir lík­amann og auðvitað hjartað

Þetta er eins kon­ar fjalla­skíðapró­gramm á veg­um FÍ sem við Helgi Jó­hann­es­son lögmaður höf­um haldið úti sam­an í all­mörg ár og hef­ur notið mik­illa vin­sælda. Bæði hef­ur þátt­taka verið afar góð og flest­ar ferðir selst upp en síðan höf­um við verið afar heppn­ir með veður og ferðirn­ar gengið slysa­laust fyr­ir sig. Loks hef­ur stemn­ing­in verið góð – enda reyn­um við Helgi að taka okk­ur ekki of al­var­lega og halda í góða skapið,“ seg­ir Tóm­as.

Aðspurður hvort fólk þurfi að vera í keppn­is­formi til að fara á slíkt nám­skeið seg­ir hann svo ekki vera en fólk þurfi engu að síður að vera vel á sig komið.

„Þess­ar ferðir eru alls ekki miðaðar við af­reks­fólk eða þá sem eru í súperþjálf­un, en fólk þarf að vera í góðu formi því flest­ar ferðanna eru krefj­andi og taka oft dag­inn og rúm­lega það. Mik­il­vægt er að fólk sé vant á skíðum og hafi prófað fjalla­skíði áður, því þess­ar ferðir eru ekki byrj­enda­ferðir.“

Frá ung­ling­um upp í átt­rætt

– Hverj­ir eru það sem koma á svona nám­skeið?

„Það hef­ur verið gam­an að sjá breidd­ina í þess­um hóp­um, allt frá ung­ling­um og upp í fólk á átt­ræðis­aldri. All­ir eiga sam­eig­in­legt að hafa gam­an af úti­veru og skíðum. Vissu­lega sjá­um við oft sömu and­lit­in, sem við telj­um já­kvætt og merki um að fólki þyki ferðirn­ar skemmti­leg­ar.“

Tóm­as seg­ir það sé gott fyr­ir heils­una og sál­ina að stunda fjalla­mennsku. Ljós­mynd/​Aðsend

– Hvað eru fjalla­skíði?

„Fjalla­skíði eru í grunn­inn svigskíði eins og notuð eru í skíðabrekk­um nema hvað þau eru oft­ast breiðari og mun létt­ari. Þau eru einnig meira sveigð en venju­leg skíði þannig að lægsti punkt­ur­inn er und­ir miðju skíðinu, en ekki fremst og aft­ast, sem ger­ir manni auðveld­ara að skíða utan brauta og eyk­ur á flot í bæði púðursnjó og snjó­bráð. Und­ir skíðin eru sett skinn sem lím­ast við botn­inn og gera manni kleift að ganga upp í móti. Skinn­in eru síðan tek­in af áður en byrjað er að renna sér niður. Bind­ing­arn­ar eru líka miklu létt­ari en venju­leg­ar skíðabind­ing­ar og hægt er að losa um hæl­inn á þeim og jafn­vel hækka und­ir hæln­um. Þetta er því ekki ólíkt því að ganga í tröppu á leiðinni upp og mun auðveld­ara en að ganga á fjall­göngu­skóm í snjó, sér­stak­lega ef hann er gljúp­ur. Þegar upp er komið er hæl­fest­ing­in fest, og eru bind­ing­arn­ar þá með ör­yggi eins og hefðbundn­ar skíðabind­ing­ar, bæði á tánni og hæl. Að síðustu skipta skórn­ir miklu máli. Þeir eru mjög lík­ir hefðbundn­um skíðaskóm í út­liti en eru létt­ari og hægt er að beygja þá meira fram þegar gengið er upp. Þetta auðveld­ar upp­göng­una, en þegar renna á sér niður er skón­um læst í ákveðinni stell­ingu og gefa þeir þá mun þyngri hefðbundn­um skíðaskóm lítið eft­ir.“

Aðspurður um töfra fjalla­skíða seg­ir Tóm­as að þau opni nýja vídd í fjalla­mennsku.

„Hægt er að kom­ast lengri vega­lengd­ir en ef farið er gang­andi. Síðan er skíðabun­an niður yf­ir­leitt ógleym­an­leg, sem mörg­um finnst ekki ánægju­leg­asti hlut­inn í göngu­ferðum, þegar álag á hné, ökkla og mjaðmir ger­ir mest vart við sig. Fjalla­skíði eru nefni­lega frá lækn­is­fræðilegu sjón­ar­miði góð fyr­ir lík­amann, bæði upp og niður. Það er helst ef bera þarf skíðin langt að snjórönd sem maður sakn­ar þess að hafa ekki hefðbundna göngu­skó und­ir fót­um. En það gleym­ist vit­an­lega um leið þegar skíðað er niður. Síðan er minni hætta á að lenda í sprung­um á fjalla­skíðum en gang­andi því skíðin dreifa álag­inu.“

Nauðsyn­legt nám­skeið

Hvers vegna þarf fólk að fara á nám­skeið í þessu?

„Það er hægt að læra ým­is­legt af okk­ur sem höf­um verið í þessu lengi, bæði hvað varðar út­búnað og tækni en ekki síður er það keppikefli okk­ar að gæta ör­ygg­is og kenna þátt­tak­end­um á ör­ygg­is­út­búnað. Við erum alltaf með ýli, skóflu og snjóflóðastöng meðferðis en reyn­um auðvitað að forðast að þurfa að nota slík­an út­búnað. Það ger­um við með því að stúd­era leiðina í þaula og veður­spá. Auk þess erum við alltaf með í ferðunum aðstoðarfar­ar­stjóra sem er með sprungu­björg­un­ar­rétt­indi, en sem bet­ur fer höf­um við ekki enn þurft að láta reyna á þá reynslu þeirra. All­ir far­ar­stjór­arn­ir eru bún­ir gps-tæki því veður get­ur breyst skyndi­lega á jökl­um. Loks má nefna góðan fé­lags­skap í þess­um ferðum, en þess­ir hóp­ar eru yf­ir­leitt afar spræk­ir og ekki vesen á fólki,“ seg­ir Tóm­as.

– Hvers vegna er fjalla­skíðamennska góð fyr­ir hjartað?

„Þetta er frá­bær hreyf­ing því þarna reyn­ir bæði á neðri út­limi og hend­ur. Hjartaþjálf­un eins og hún ger­ist best – eins og göngu­skíði „á ster­um“, en göngu­skíðamennska er ein­mitt sú hreyf­ing sem er hvað öfl­ug­ust þegar kem­ur að þrekþjálf­un og göngu­skíðamenn senni­lega þeir íþrótta­menn/​kon­ur sem eru í besta þrek­inu af öllu íþrótta­fólki.“

– Er þetta ekk­ert hættu­legt?

„Það eru vissu­lega hætt­ur á háum fjöll­um og ekki síst jökl­um, en við leggj­um mikla áherslu á ör­yggi þátt­tak­enda. Sem bet­ur fer hafa þess­ar ferðir hingað til gengið án slysa – sem er ótrú­legt því marg­ar ferðanna eru mjög krefj­andi og brekk­urn­ar bratt­ar.“

– Hvað þarftu að hafa til að bera til að vera góður á fjalla­skíðum?

„Fyrst og fremst að vera van­ur á svigskíðum en síðan þarf að vera í góðu grunn­formi, t.d. úr hlaup­um, sundi eða öðrum íþrótta­grein­um sem krefjast þols. Þá er mik­il­vægt að kunna að lesa í aðstæður og veður.“

– Hvert er þitt upp­á­halds­nesti á fjöll­um?

„Það eru flat­kök­ur með soðnu eggi. Er alltaf með nokkr­ar slík­ar og svo orku­drykk og svo oft kaffi í létt­um brúsa.“

Tengd­ar frétt­ir

Vetr­aríþrótt­ir

Mynd­skeið sem sýn­ir snjó­kom­una í Njarðvík vek­ur at­hygli

• Af hverju verða Dólómíta­fjöll­in bleik í ljósa­skipt­un­um?
• Ein­stakt tæki­færi til að skíða ótroðnar slóðir á Aust­fjörðum
• Jón Arn­ar fór á skelj­arn­ar í miðri skíðabrekku á Ítal­íu
• Anna Ei­ríks tek­ur sig vel út í fána­lit­un­um

» Fleiri tengd­ar frétt­ir