og bíður eft­ir þess­ari, sem aldrei fer og aldrei kem­ur,

bara er og er (og svo fram­veg­is). (48)

Þetta er vel mótað verk, knappt og fag­lega slípað. Ein­fald­ur og hóg­vær tit­ill­inn Fimm ljóð minn­ir á heiti sumra bóka mód­ern­ískra skálda langt aft­ur á liðinni öld og sval­ur and­blær heims­ins sem dreg­inn er upp, sem og ljóðmáls­ins, ber einnig með sér óm frá þeim tíma. Borg­in var eitt helsta viðfangs­efni mód­ern­ískra lista­manna tutt­ug­ustu ald­ar og lyk­illjóð í burðar­virki bók­ar Ei­ríks Arn­ar, og það besta, heit­ir líka „Borg­ir“. Það er langt, á 36 síðum, og fjall­ar um tvær borg­ir úr steypu, gleri og stáli sem eru í sama landi og „225 kíló­metr­ar / í beinni loftlínu /skilja þær að“. Ég held það sé nærri fjar­lægðinni milli Reykja­vík­ur og Ísa­fjarðar, þar sem ræt­ur skálds­ins eru, svo beitt sé til­gátu­kennd­um ævi­sögu­leg­um lestri á verkið, en „Borg­irn­ar eru eins / og í þeim býr sama fólkið. // Tvær borg­ir, eitt fólk, / allt eins.“

Það er í senn nöt­ur­leg mynd og heill­andi (af hendi skálds­ins) sem dreg­in er upp af til­ver­unni í þess­um borg­um, þess­um heimi, þar sem í senn „er allt til /og allt búið“, „Það er kók í flösk­un­um, / salt á göt­un­um / og stutt í alla þjón­ustu. // Bauk­ar af kart­öflukryddi / standa upp­rétt­ir inn­an­um / amboð og bragðol­í­ur. // Af og til píp­ir í sím­an­um / til áminn­ing­ar um ein­hverj­ar áætlan­ir / en ann­ars læt­ur tím­inn / lítið fyr­ir sér fara.“ Íbúar lit­lausra og deyfðarlegra borg­anna eru sem svefn­gengl­ar, aðkomu­menn segja „flest í þess­um borg­um sjoppu­legt / og það má til sanns veg­ar færa“. Skáldið beit­ir vel end­ur­tekn­ing­um og mót­ar mark­vissa hrynj­andi sem end­ur­spegl­ar end­ur­tekn­ing­ar­samt lífið í þess­um borg­um, með mynd­um sem eru kald­ar og írón­ísk­ar en bera líka með sér sann­leika um til­ver­una eins og hún er í þeirri moðsuðu sem hvers­dags­lífið er, með lands­lagi „úr brekk­um / sem liggja uppí­mót / þótt flest­ir eigi leið niður“. En íbú­arn­ir halda áfram puðinu eins og hamstr­ar í hlaupa­hjóli og „Einn á fæt­ur öðrum birt­ast þeir síðan / lang­ir dag­ar þess­ara borga / án þess að nein­um falli verk úr hendi“.

Í ljóðinu „Borg­um“ stend­ur ljóðmæl­and­inn utan við og yfir þess­um heimi og lýs­ir ásýnd hans og stemn­ing­unni en í „Stöðum“, öðru áhrifa­mesta ljóðinu, lýs­ir ljóðmæl­andi viðskilnaði sín­um við íbúð og fjöl­skyldu í 12 knöpp­um og vel skrifuðum fjög­urra lína er­ind­um. Írón­ísk fjar­lægð, sem er oft áber­andi í skrif­um skálds­ins, er vissu­lega til staðar en um leið ein­hver óræður til­finn­inga­leg­ur þungi þar sem ljóðmæl­and­inn tel­ur upp sitt­hvað per­sónu­legt, og vissu­lega óvænt, sem hann hef­ur skilið eft­ir. Til að mynda boga­dregna fing­urnögl sem hon­um sýn­ist vera af vísi­fingri og hann fann á baðher­berg­is­gólf­inu, græna syk­urleðju í munn­vik­um barn­anna og íhvolfa speg­il­mynd í te­skeiðunum í hnífa­para­skúff­unni. Í loka­er­ind­inu er svo lýst stórri sjálfs­mynd sem hann skil­ur eft­ir á borðstofu­veggn­um, sú fylg­ist með hon­um sjálf­um, en það er í öðru er­indi, með dæmi­gerðri orðasmíði skálds­ins, sem til­finn­ing fyr­ir trega­full­um viðskilnaði finnst svo vel:

Í loft­inu skil ég eft­ir orð á stangli

í orðunum loft á stangli

fjar­veru­sam­semd, faðmvana­kennd

og hlusta þög­ull meðan þau hljóðna. (9)

Fimm ljóð er átt­unda ljóðabók Ei­ríks Arn­ar en átta ár hafa líka liðið síðan sú síðasta kom fyr­ir augu les­enda. Skáldið hef­ur ein­beitt sér að prósa­skrif­um á þeim tíma en það er áhuga­vert að fá aft­ur ljóð frá Ei­ríki. Glím­an við ljóðið er ef­laust í senn góð hvíld frá prós­an­um og áburður fyr­ir þess hátt­ar orða- og sagna­spuna; í ljóðinu er hugs­un­in slípuð og text­inn meitlaður og und­ir­rituðum finnst alla jafna að þeir höf­und­ar sem tak­ast á við að skrifa ljóð skrifi betri og mynd­rík­ari prósa­texta fyr­ir vikið, kjósi þeir að sinna slík­um skrif­um líka.

Lokaljóð bók­ar­inn­ar, „Þríhjól í Svíþjóð“, er fal­leg og per­sónu­leg ástar­játn­ing sem end­ar á lín­un­um „Þú hef­ur mig all­an í litlafingri, / vísi- og baug­fingri, löngu­töng og þumli. // Og ég er bara með fing­ur fyr­ir þig.“ En skáldið hugs­ar líka meira um borg­ir, eins og í eft­ir­far­andi hluta ljóðsins „Lykla­völd“ sem ég freist­ast til að birta allt, en þar er með snjöll­um og sér­lega vel mótuðum hætti gægst und­ir borg­ir og aft­ur í tím­ann, aft­ur í fortíð sem fyrst er sögð óflekkuð en svo er þar skyndi­lega linnu­laus grimmd, and­stæður sem skáldið leik­ur vel með á knapp­an hátt, ýjað að ein­hverju sem skap­ar til­finn­ingu, og svo skyndi­lega erum við í borg­inni aft­ur og þar er ást­in:

Ef gægst er und­ir borg­irn­ar,

steyp­an og mal­bikið skaf­in ofan af

ein­sog tím­inn, ein­sog lögu­leg blóma­beðin,

ein­sog bóka­söfn­in og leik­vell­irn­ir,

allt flokkað og fjar­lægt,

blas­ir við sveit og ef flett er ofan af sveit­inni

óspjölluð nátt­úra, óflekkuð, sak­laus

eða í öllu falli ósakhæf og

aldrei snert af neinu nema sjálfri sér,

aldrei rædd, aldrei séð, aldrei lýst, aldrei mæld,

bara þessi linnu­lausa grimmd

sem verður að hylja með gatna­mót­um,

gleri og gang­andi veg­far­end­um

með der­húf­ur, bindi og borða í hár­inu

á leiðinni eitt­hvað

út í blá­inn

að elska heitt. (66)