Vanja frændi­Borg­ar­leik­húss­ins ger­ist í rúss­neskri sveit í kring­um alda­mót­in 1900. Gunn­ar Þorri Pét­urs­son hef­ur unnið nýja og ein­stak­lega þjála þýðingu á leik­rit­inu sem fær­ir tungu­tak per­sóna nær nú­tíma­áhorf­end­um. Eins og Gunn­ar Þorri bend­ir á í grein sinni í leik­skrá var Tsjek­hov snemma gagn­rýnd­ur fyr­ir skort á eig­in­legri at­b­urðarás í verk­inu sem fjalli aðeins um per­són­ur sem séu fast­ar í óþægi­leg­um aðstæðum. Þessa gagn­rýni má hæg­lega heim­færa á fleiri leik­rit Tsjek­hovs og séu áhorf­end­ur að leita að fram­vindu­drifnu plotti er hætt við því að þeir verði fyr­ir von­brigðum.

Unn­ur Ösp Stef­áns­dótt­ir og Katrín Hall­dóra Sig­urðardótt­ir leika Jelenu og Sonju í Vanja frænda. mbl.is/Á​sdís Ásgeirs­dótt­ir

Aðal Tsjek­hovs sem leik­skálds felst ekki í flétt­unni held­ur í marg­brotn­um og spenn­andi per­són­um sem eru oft alls ekki sam­kvæm­ar sjálf­um sér þegar kem­ur að leit þeirra að til­gangi lífs­ins, þrá eft­ir breyt­ing­um og ham­ingju, von um ást, ótta við þverr­andi ung­dómsþrek og eft­ir­sjá eft­ir glötuðum tæki­fær­um. Breysk­leiki per­són­anna og sam­spil við aðstæður fá áhorf­end­ur auðveld­lega til að sveifl­ast milli samúðar og hlát­urs. Per­són­ur Tsjek­hovs segja iðulega eitt og gera síðan annað, sem býr til spenn­andi dýna­mík í heimi verks­ins og held­ur áhorf­end­um sí­fellt á tán­um.

Óhætt er að segja að tónn­inn sé sleg­inn snemma í upp­færsl­unni þegar Marína fóstra býður Astrov lækni að þiggja te sem lækn­ir­inn afþakk­ar ákveðið um leið og hann tek­ur sér te­bolla og drekk­ur af ákefð. Skýr lest­ur Bryn­hild­ar á verk­inu, frá­bær leik­ara­vinna, sú ákvörðun að láta per­són­ur iðulega ávarpa áhorf­end­ur beint, hár­ná­kvæm tem­pó­skipti og nær­vera þög­ulla per­sóna í helstu lyk­il­sen­um magn­ar lífið í þessu góða leik­riti og skap­ar sterka og heild­stæða leik­hús­upp­lif­un sem eng­inn ætti að láta fram hjá sér fara,“ skrif­ar Silja í leik­dómi sín­um og fer í fram­hald­inu yfir frammistöðu leik­ara og annarra list­rænna aðstand­enda.