„Við erum búin að leysa út alla hugs­an­lega greiða varðandi barnapöss­un hjá vin­um og vanda­mönn­um, þaul­nýta ömm­ur og afa,“ seg­ir Grett­ir, en þau eru svo hepp­in að önn­ur amm­an vinn­ur vakta­vinnu og gat skipu­lagt sín­ar vakt­ir með til­liti til Tryggva litla og hin amm­an og af­inn eru hætt að vinna og þau hafa hjálpað eft­ir getu. „Svo er maður bú­inn að gjör­nýta allt sum­ar­leyfið,“ bæt­ir hann við og seg­ir að tæp­lega hafi verið hægt að ganga að fleiri redd­ing­um þegar loks­ins bauðst rými á ung­barna­leik­skóla á veg­um Há­skól­ans en Grett­ir er að fara hefja meist­ara­nám, sam­hliða vinnu, í töl­fræði við HÍ í haust. „Svo er bara eins gott að standa sig, svo maður missi ekki plássið,“ seg­ir hann en það er ljóst að hann á ærin verk­efni fyr­ir hönd­um næstu tvö árin eða svo; að stunda meist­ara­nám og sam­hliða vinnu. En hann er bú­inn að semja við vinnu­veit­end­ur sína um sveigj­an­leika vegna náms enda alltaf þörf fyr­ir góða sér­fræðinga í töl­fræði.

mbl.is/​Hari

Með ólík­ind­um að þetta bil skuli ekki löngu vera brúað

„Sko, ég vil ekki vera eitt­hvað voðal­ega nei­kvæð en það er al­veg með ólík­ind­um hvað það geng­ur illa að brúa bilið og hvað maður heyr­ir alltaf að til úr­bóta komi eft­ir ár, eða hálft ár eða bara ein­hvern tíma síðar. Það er al­veg ljóst að dauðþreytt­ir for­eldr­ar með lít­il börn eru lang­versti hóp­ur­inn til að þrýsta á um breyt­ing­ar. Kannski þess vegna sem ekk­ert eða lítið ger­ist í dag­vist­un­ar­mál­um fyr­ir þenn­an ald­urs­hóp ár eft­ir ár, eða jafn­vel ára­tug­um sam­an. Það er bara út í hött að all­ir for­eldr­ar níu til 18 mánaða gam­alla barna séu bara alltaf í lausu lofti á vinnu­markaði, þurfi að stóla á for­eldra, ætt­ingja, sveigj­an­lega at­vinnu­veit­end­ur og taka út allt sum­ar­frí og launa­laus leyfi. Svo get­ur þetta ástand líka bitnað á sam­starfs­fólki. Þannig að það er með ólík­ind­um að ekki skuli hafa verið búið að brúa þetta al­ræmda bil fyr­ir löngu,“ seg­ir Sól­veig Ása.

Vist­un fyr­ir Tryggva litla var þessu unga pari, eins og öll­um úti­vinn­andi for­eldr­um, bráðnauðsyn­leg, ekki síst í ljósi þess að Sól­veig var að taka við nýju ábyrgðar­miklu starfi en það er aðeins vika síðan hún tók við stöðu fram­kvæmda­stjóra alþjóðlegu fræðslu­sam­tak­anna AFS.

Hún er þó öll­um hnút­um kunn­ug enda búin að starfa sem deild­ar­stjóri nema á veg­um sam­tak­anna í sjö ár. Þess vegna þekk­ir­hún manna best um þau ólíku og stund­um erfiðu mál sem upp geta komið í tengsl­um við nem­ana, bæði er­lenda nema hér­lend­is og ís­lenska nema í út­lönd­um. Hún fór sjálf út sem skipt­inemi þegar hún var 17 ára til Den­ver í Banda­ríkj­un­um og held­ur enn góðu sam­bandi við fjöl­skyldu sína. Og ekki bara hún held­ur haldi for­eldr­ar henn­ar góðu sam­bandi við skipti­for­eldra henn­ar í Banda­ríkj­un­um og því ljóst að þarna varð til vinátta fyr­ir lífstíð.

Horfði upp á Banda­rík­in breyt­ast

„Ég var í Banda­ríkj­un­um þegar flogið var á tví­bura­t­urn­ana í New York, það var at­b­urður sem yf­ir­leitt er kallaður 9/​11 á ensku og sá hrein­lega hvernig Banda­rík­in breytt­ust og þjóðern­is­hyggj­an tók yfir sam­fé­lagið að því er virt­ist. En í heild­ina var þetta mjög já­kvæð og lær­dóms­rík upp­lif­un, eins og skipti­nám er fyr­ir lang­flesta.

Sól­veig Ása stend­ur frammi fyr­ir þeirri áskor­un um þessa mund­ir að finna fjöl­skyld­ur fyr­ir þann tölu­verða fjölda er­lenda nema sem lang­ar að koma í skipti­nám til Íslands. „Aðal­málið í þessu öllu sam­an er að sann­færa fólk um að þetta sé ekki svo mikið mál. Að skipt­inem­inn eigi ein­fald­lega að vera hluti af fjöl­skyld­unni og að þetta sé ekki eins og að fá gest frá út­lönd­um sem þú þarft að halda uppi með „Gull­foss-Geysi“ dag­skrá í heilt ár. Þegar fólk átt­ar sig á því og er búið að sann­reyna að koma skipt­inem­ans inn á heim­ilið er í raun minna mál en flest­ir gera sér í hug­ar­lund er eft­ir­leik­ur­inn auðveld­ur,“ seg­ir Sól­veig Ása.

Sól­veig Ása, Grett­ir og Tryggvi mbl.is/​Hari

Hún seg­ir að stund­um verði þó árekstr­ar menn­ing­ar­heima, eðli­lega. Mik­il­væg­ast sé þá að tala um hlut­ina strax, birgja þá ekki inni, þá sé hægt að leysa flest. Það eigi bæði við um nema, hér­lend­is og er­lend­is en líka fjöl­skyld­urn­ar. Reynd­ar eru sum­ir af þess­um árekstr­um bráðfyndn­ir eins og til dæm­is taí­lenski strák­ur­inn sem ætlaði að vera voða góður og elda fyr­ir fjöl­skyldu sína. Þau biðu ró­leg en voru far­in að undr­ast læt­in úr eld­hús­inu, kíktu inn og sáu að það var allt á hvolfi. Skýr­ing­in lá í því að fjöl­skyld­an hans var vön að elda úti og hann því ekki van­ur að þurfa að hugsa um það sem fer á gólfið/​jörðina með sama hætti inni og úti. Sól­veig Ása seg­ir líka að viðbrigðin geti verið gríðarlega mik­il, til dæm­is fyr­ir ung­menni sem elst upp í fá­menni úti á landi og fer til er­lendr­ar stór­borg­ar, sem og skipt­inem­ann frá Hong Kong sem flutti í þorp úti á landi sem var fá­menn­ara en blokk­in þar sem hann bjó ásamt fjöl­skyldu sinni.

Sól­veig Ása seg­ir að vinn­an í kring­um skipt­inem­ana sé fyrst og fremst gef­andi og skemmti­leg, þó að upp komi stund­um krefj­andi at­vik. Einnig að skipti­nám sé eins og fram­halds­nám­skeið í víðsýni, sam­kennd og ábyrgðar­til­finn­ingu fyr­ir krakk­ana sem taka þátt. Skipti­námið er oft stóra stökkið fram á við í þroska þess­ara krakka og ætti að vera metið til ein­inga í fram­halds­skól­an­um enda má segja að skipti­nám sé eins og heils árs of­urkúrs í lífs­leikni.

Mik­il­vægt að meta skipti­nám til ein­inga

„Það er mik­il­vægt að fá námið metið og við eig­um í viðræðum núna við mennta­málaráðuneytið um það. Einnig vegna þess að það er svo mikið í boði fyr­ir ung­menni í dag, miklu meira en bara þegar ég fór utan á sín­um tíma, og því mik­il­vægt í allri sam­keppn­inni um tíma ungs fólks að skipti­námið sé metið til ein­inga. Við finn­um al­veg fyr­ir stytt­ingu fram­hald­skól­ans í þessu sam­hengi,“ seg­ir Sól­veig Ása.

Hún seg­ir einnig að AFS þurfi líka að svara kalli tím­ans. Sam­tök­in fögnuðu 60 ára af­mæli sínu hér á Íslandi í fyrra en eru rúm­lega 100 ára á heimsvísu og þau geta ekki haldið áfram að starfa eins og þau gerðu í upp­hafi eða fyr­ir 20 árum. „Þess vegna erum við að bjóða upp á skipti­nám fyr­ir fólk á öll­um aldri og líka í styttri tíma. Þ.e.a.s. ekki bara fyr­ir 15-18 ára krakka í tæpt ár.

„Gæti ég þá farið til dæm­is ein í skipti­nám til Arg­entínu?“ spyr blaðakona vongóð.

„Já, það er ein­mitt heila málið, seg­ir Sól­veig Ása. „AFS eru friðarsam­tök þar sem skipt­inem­ar, fjöl­skyld­ur og sjálf­boðaliðar vinna mark­visst að því að tengja sam­an menn­ing­ar­heima. Þetta er grunn­skil­grein­ing­in á sam­tök­un­um og við þurf­um að aðlag­ast breytt­um heimi með fleiri aðferðum fyr­ir okk­ar fólk; skipt­inem­ana, sjálf­boðaliða og fjöl­skyld­ur,“ seg­ir Sól­veig Ása að lok­um og ljóst að skipt­inem­ar hér­lend­is og ytra eru í góðum hönd­um und­ir styrkri stjórn þess­ar­ar skel­eggu konu.