Evr­ópu­sam­bandið samþykkti í byrj­un júlí­mánaðar að veita evr­ópsk­um fyr­ir­tækj­um í fisk­eldi og sjáv­ar­út­vegi fjár­hags­stuðning vegna áhrifa stríðsins í Úkraínu. Er þetta ann­ar björg­un­ar­pakk­inn til sjáv­ar­út­vegs og fisk­eld­is inn­an Evr­ópu­sam­bands­ins frá upp­hafi stríðsátak­anna. Kem­ur ann­ar pakki í kjöl­far þess að fram­kvæmda­stjórn Evr­ópu­sam­bands­ins fagnaði því hinn 17. júní síðastliðinn að á tólfta ráðherra­fundi Alþjóðaviðskipta­stofn­un­ar­inn­ar (WTO) hefði tek­ist að skapa ein­ingu um að draga úr rík­is­styrkj­um til sjáv­ar­út­vegs.

Eng­ir slík­ir pakk­ar hafa verið gefn­ir til sjáv­ar­út­vegs hér á landi, sem hef­ur orðið fyr­ir því að all­ur kvóti í rúss­neskri lög­sögu hef­ur fallið niður og olíu­verð hef­ur hækkað tölu­vert, en ís­lensk­ur sjáv­ar­út­veg­ur er sá eini meðal OECD-ríkj­anna sem skil­ar meira til rík­is­sjóðs en hann fær úr hon­um, sam­kvæmt gögn­um OECD.

Í kynn­ingu björg­un­ar­pakk­ans sem birt er á vef Evr­ópuþings­ins kem­ur fram að meðal ann­ars sé um að ræða „bæt­ur til þeirra sem hafa þurft að stöðva rekst­ur og þeirra sem sáu rekstr­ar­grund­velli sín­um ógnað“. Með samþykkt­inni er ekki ein­ung­is heim­ilt að bæta fyr­ir­tækj­um í sjáv­ar­út­vegi og fisk­eldi það tjón sem þau hafa orðið fyr­ir vegna tapaðra tekna, held­ur einnig auka­kostnað sem hlýst af stríðinu, eins og vegna verðhækk­ana á orku, hrá­efni og fóðri. Aðstoðin á að virka aft­ur­virkt frá og með 24. fe­brú­ar 2022 þegar inn­rás Rússa í Úkraínu hófst.

Minnk­andi arðsemi í ESB

Árið 2019 voru 129.540 starf­andi um borð í 73.983 fiski­skip­um Evr­ópu­sam­bands­ríkj­anna. Alls störfuðu um 75 þúsund í fisk­eldi og voru 3.500 fisk­vinnsl­ur í rekstri.

„Hluti af flota ESB hef­ur hætt rekstri vegna minnk­andi arðsemi og hækk­andi verðs á skipa­eldsneyti og fisk­fóðurs vegna hernaðarátak­anna. Rask­an­ir í aðfanga­keðjum og mörkuðum hafa leitt til skorts [á hrá­efni] sem einnig hef­ur áhrif á eldi sjáv­ar­af­urða og vinnslu þeirra,“ seg­ir í kynn­ing­unni.

Ekki er víst að vand­ræðin í Evr­ópu megi að öllu leyti rekja til átak­anna í Úkraínu, þar sem rösk­un á aðfanga­keðjum í kjöl­far heims­far­ald­urs virðist enn hafa áhrif víða.