Kona hef­ur áhyggj­ur af sam­bandi eig­in­manns henn­ar við dótt­ur þeirra. Seg­ir hún að þau tal­ist ekki við og hún viti ekki hvað hún geti gert til að bæta ástandið. Leit­ar hún því ráða hjá sér­fræðingi.

Við eig­um þrjú upp­kom­in börn, eina dótt­ur og tvo syni. Strák­arn­ir hafa aldrei verið vanda­mál en gremja dótt­ur okk­ar hef­ur myndað gjá okk­ar á milli. Í fyrra sendi hún föður sín­um tölvu­póst þar sem hún sakaði hann um van­rækslu og lýsti æsku sinni sem öm­ur­legri. Hann svaraði henni með því að gagn­rýna hana fyr­ir að vera erfiða, þrætu­gjarna og drama­tíska.

Eft­ir á að hyggja geri ég mér grein fyr­ir því að henni fannst hún van­rækt miðað við bræður sína. Ég þurfti að tak­ast á við ábyrgðina sem felst í því að ala upp þrjú börn á svipuðum aldri, stjórna nokk­ur flutn­ing­um og sjá um aldraðan ætt­ingja. Dótt­ur minni var ekki alltaf veitt sú at­hygli sem hún átti skilið. Hún sýndi upp­reisn­ar­gjarna hegðun og mann­inn minn skorti þol­in­mæði fyr­ir at­hygl­is­sýki henn­ar. 

Ég ákvað að hafa frum­kvæði að því að heim­sækja hana. Ég viður­kenndi mis­tök okk­ar í upp­vexti henn­ar og viður­kenndi að við sett­um bræður henn­ar í for­gang. Ég baðst inni­lega af­sök­un­ar og viður­kenndi sjón­ar­mið henn­ar. Síðan þá hef­ur sam­band okk­ar batnað til muna. Ég heim­sæki hana reglu­lega og aðstoða hana með barnið henn­ar. Hún er ánægðari en nokkru sinni fyrr. Gremja henn­ar í minn garð er að mestu horf­in og hún viður­kenn­ir að ég gerði mitt besta sem for­eldri og ber ekki ábyrgð á hegðun föður henn­ar.

Hún neit­ar að leyfa föður sín­um að koma í heim­sókn og eig­inmaður henn­ar styður þá ákvörðun. Um jól­in sá ég von­arglætu, þegar þau gistu hjá okk­ur, en því miður kom reiði manns­ins míns aft­ur upp á yf­ir­borðið. Hann sagðist eng­an áhuga hafa á að halda sam­band­inu við hana ef hann væri óvel­kom­inn á heim­ili þeirra.

Hvað get ég gert til að bæta þessa átak­an­legu stöðu? Það hrygg­ir mig að barnið þeirra skuli vaxa úr grasi án þess að þekkja afa sinn.

Svar sér­fræðings­ins:

Ég held að dótt­ir þín sé ekki vanda­málið, held­ur eig­inmaður þinn. Hann viður­kenn­ir ekki upp­lif­un henn­ar. Hann vill frek­ar hafa rétt fyr­ir sér en að sætt­ast við hana. Til að verja sig frá áhrif­um hans eða skapi, hef­ur hún dregið sig frá hon­um og gæti það verið besti kost­ur­inn fyr­ir hana. Með því að koma óánægju sinni á fram­færi með skrif­leg­um hætti hef­ur hún gefið hon­um tæki­færi til sátta. Tæki­færi sem þú hef­ur tekið opn­um örm­um og upp­skorið eft­ir því. Hann á þó enn eft­ir að grípa það.

Þú hlustaðir og sást hlut­ina frá henn­ar sjón­ar­horni. Þú hef­ur viður­kennt mis­tök þín. Að biðjast af­sök­un­ar á skaða sem við kunn­um að hafa valdið er betri leið en að af­neita reynslu hins aðilans eða reyna að rétt­læta hegðun okk­ar. Þú hef­ur litið á upp­eldi dótt­ur þinn­ar frá sjón­ar­hóli henn­ar og ger­ir það sem þú veist að þú get­ur til að laga sam­bandið við hana. Þú get­ur samt gert aðeins meira. Ég held að þú leyf­ir enn ómeðvitað áhrif­um manns­ins þíns að hafa áhrif á þig, sem gæti haft áhrif á hvernig þú kem­ur fram við hana.

Í fyrsta lagi þarftu að hætta að hugsa um hana sem vanda­mál. Hún er ekki vanda­málið. Gremja henn­ar er rétt­mæt því hún fékk ekki sama upp­eldi og bræður henn­ar. Kannski var það vegna þess að maður­inn þinn met­ur stráka meira en stelp­ur? Ég velti því fyr­ir mér hvort dótt­ir þín hafi verið blóra­bögg­ull fjöl­skyld­unn­ar, þar sem þú lýs­ir því að syn­ir þínir hafi aldrei verið vanda­mál. Ég velti því fyr­ir mér hvort dótt­ir þín hafi fengið á sig sök­ina sem fjöl­skyldu­vanda­málið.

Þú lýs­ir henni sem at­hygl­is­sjúkri. Börn grípa til þessa þegar þau fá ekki næga at­hygli eða þegar þeim finnst systkini sín dáð en þau ekki. Öll hegðun er ákveðið form af sam­skipt­um. Börn búa ekki alltaf yfir orðræðuhæfi­leik­um til að segja hvernig þeim líður og hvað þau þurfa. Óþægi­leg hegðun verður því stund­um eina leiðin þeirra til að tjá óham­ingju sína. Núna hef­ur hún öðlast slíka orðræðuhæfi­leika en samt vill maður­inn þinn ekki hlusta.

Ég geri ráð fyr­ir því að þér líði eins og þú sért föst á milli tveggja ein­stak­linga sem þú elsk­ar. Ann­ar hef­ur sýnt sveigj­an­leika og vilja til að ná sátt­um. Hinum er aðeins annt um að hafa rétt fyr­ir sér og rétt­læt­ir það með nafn­gift­um og að missa stjórn á skapi sínu. Ef ástandið á að batna verður þú að kom­ast úr þess­ari ósveigj­an­legu stöðu yfir í mun sveigj­an­legri. 

Ég fæ það á til­finn­ing­una að þú sætt­ir þig við ósveigj­an­leika manns­ins þíns og virðist halda að dótt­ir þín eigi að vera sú sem láti und­an með því að bjóða hon­um í heim­sókn. Hann hef­ur hins veg­ar val um það að láta af þrjósk­unni.

Það gleður mig að dótt­ir þín lif­ir góðu lífi og að þú get­ir verið hluti af því. Það er val eig­in­manns þíns að viður­kenna ekki að hegðun hans gagn­vart henni sé kveikj­an að hegðun henn­ar gagn­vart hon­um. Hann mun annað hvort viður­kenna það eða af­neita því. Ekki láta það trufla sam­bandið þitt við hana.

Guar­di­an