Erfitt að fullyrða um eldvirkni í Öskju

Askja | 15. ágúst 2023

Erfitt að fullyrða um eldvirkni í Öskju

Páll Einarsson jarðeðlisfræðingur segir ekki ástæðu til að oftúlka það sem er að gerast í Öskju. „Þar er búið að vera landris í tvö ár, land hefur risið um 70 sentimetra. Það virðist því ekkert lát á því.“ Páll segir ómögulegt að segja hvort komið sé að einhverjum tímamótum þar.

Erfitt að fullyrða um eldvirkni í Öskju

Askja | 15. ágúst 2023

Páll Einarsson jarðeðlisfræðingur segir ekki ástæðu til að oftúlka það …
Páll Einarsson jarðeðlisfræðingur segir ekki ástæðu til að oftúlka það sem er að gerast í Öskju. Samsett mynd

Páll Ein­ars­son jarðeðlis­fræðing­ur seg­ir ekki ástæðu til að oftúlka það sem er að ger­ast í Öskju. „Þar er búið að vera landris í tvö ár, land hef­ur risið um 70 senti­metra. Það virðist því ekk­ert lát á því.“ Páll seg­ir ómögu­legt að segja hvort komið sé að ein­hverj­um tíma­mót­um þar.

Páll Ein­ars­son jarðeðlis­fræðing­ur seg­ir ekki ástæðu til að oftúlka það sem er að ger­ast í Öskju. „Þar er búið að vera landris í tvö ár, land hef­ur risið um 70 senti­metra. Það virðist því ekk­ert lát á því.“ Páll seg­ir ómögu­legt að segja hvort komið sé að ein­hverj­um tíma­mót­um þar.

Hann ef­ast líka um að vís­inda­menn sem fari á staðinn geti skorið eitt­hvað nán­ar úr um það. Skjálfta­mæl­ar séu á svæðinu og þeir gefi bestu vís­bend­ing­arn­ar um hvort gos sé í aðsigi. Oft­ast sé fyr­ir­var­inn lít­ill, skjálfta­hrina byrji nokkr­um klukku­stund­um fyr­ir gos. Stund­um sé fyr­ir­var­inn meiri, líkt og verið hef­ur í gos­un­um á Reykja­nesskaga ný­verið.

Aðspurður hvers kon­ar goss sé að vænta ef gjósi í Öskju svar­ar Páll: „Askja er ekki þekkt fyr­ir sprengigos. Tvö eru þó þekkt á síðustu tíu þúsund árum. Lang­flest gos í Öskju eru hraungos og ekki með neinni sprengi­virkni. Síðasta gos var 1961 og þar ára­tug­ina á und­an voru all­mörg gos sem eng­inn tók eft­ir, þau voru svo lít­il. Menn vita ekki ná­kvæm­lega hvenær þau urðu, tóku bara eft­ir að eitt árið var komið hraun þar sem það hafði ekki verið áður.“

Páll tel­ur því langlík­leg­ast að þar verði lítið hraungos, þótt ís­lensk eld­fjöll geti tekið upp á hverju sem er. Aukn­ing í jarðhita þurfi því ekki endi­lega að segja til um að elds­um­brot séu á næsta leiti. Jarðhita­aukn­ing hafi oft sést áður í sam­bandi við landris. Hit­inn geti svo gengið til baka þegar land síg­ur aft­ur. „Það eru marg­ar sviðsmynd­ir sem verður að taka með í reikn­ing­inn og nán­ast ógern­ing­ur að segja til um hver þeirra sé lík­leg­ust.“

Páll seg­ir nátt­úr­una fara sínu fram þótt spennu­stig sé hátt hjá þjóðinni eft­ir tíð elds­um­brot.

mbl.is