„Hekla er búin að skipta um gír. Ég held það þurfi miklu meiri kraft til þess að hún gjósi núna, sam­an­borið við síðustu gos,“ seg­ir Erik Sturkell, pró­fess­or í jarðeðlis­fræði við há­skól­ann í Gauta­borg.

Eins og Morg­un­blaðið greindi frá í dag held­ur land áfram að rísa við Heklu sem er ein stærsta og virk­asta eld­stöð lands­ins.

Erik mældi landris við Heklu á mánu­dag en blaðamaður ræddi við hann í Báts­hrauni við Öskju­vatn í gær þar sem hann var ein­mitt í sömu er­inda­gjörðum.

Frétt af mbl.is

Næsta gos öfl­ugra en þau síðustu

All­ur búnaður er bor­inn á svæðið, hátt í 3 kíló­metra leið og er hluti leiðar­inn­ar í gegn­um Báts­hraun. mbl.is/​Krist­inn Magnús­son

Kviku­gang­ur­inn storknað meira

„Það er meira landris, en ég er ekki bú­inn að klára að reikna út hversu mikið,“ sagði pró­fess­or­inn um Heklu. Hann rek­ur kenn­ing­ar sín­ar sem liggja að baki þess að hann telji að meiri kraft þurfi núna til að „taka tapp­ann úr Heklu“, eins og hann komst að orði. 

„Það gaus með svo stuttu milli­bili í síðustu gos­um og þá náði kviku­gang­ur­inn ekki að storkna jafn mikið og hann hef­ur gert núna. Síðast gaus árið 2000 og nú held ég að það þurfi miklu meiri kraft til að taka tapp­ann úr, eins og í kampa­víns­flösku,“ seg­ir Erik. 

Erik hef­ur tekið yf­ir­borðsmæl­ing­ar við Heklu og Öskju frá ár­inu 1998, að und­an­skildu einu eða tveim­ur árum þegar hann komst ekki að Öskju. Með gervi­hnatta­mynd­um og InS­AR-mynd­um gefa þess­ar mæl­ing­ar betri heild­ar­mynd af því hvernig landrisið er við þess­ar afl­miklu eld­stöðvar. 

Erik les af mæl­in­um og þylur upp töl­urn­ar á ís­lensku og sænsku. mbl.is/​Krist­inn Magnús­son

Ganga með all­an búnað

Yf­ir­borðsmæl­ing­ar á landi eru ekki auðvelt verk. Blaðamaður fylgdi eft­ir Erik, eig­in­konu hans og frænda sem aðstoðuðu hann við mæl­ing­arn­ar í gær. 

Fyrst óku þau upp á bíla­stæðið við Öskju og gengu þaðan með mæli­tæk­in. Erik seg­ir að mæl­ing­arn­ar myndu ganga hraðar fyr­ir sig ef hann væri með tvennt af öllu, en að þau leggi ekki í að taka svo mik­inn búnað með upp að vatn­inu.

Til mæl­ing­anna not­ar hann þrífót af stærri gerðinni, stiku og tæki sem mæl­ir hæðina á milli. 

Þenn­an búnað þarf að ganga með 2,5 kíló­metra frá bíla­stæðinu inn að Öskju­vatni. Í gær fram­kvæmdi hann mæl­ing­ar í Báts­hrauni sem er al­veg niðri við vatnið. 

mbl.is/​Krist­inn Magnús­son

Nagl­arn­ir leyn­ast í hraun­inu

Þar eru sex nagl­ar sem finna þarf í hraun­inu. Þrátt fyr­ir að vera í um 25. sinn við vatnið þurfti pró­fess­or­inn að klóra sér í koll­in­um og leita vel til að finna nagl­ana. Við nagl­ann er stik­an sett upp og þrífæt­in­um svo komið upp við vörður sem hann hef­ur lagt í hraun­inu. 

„Maður þarf alltaf að leita að þess­um nögl­um,“ seg­ir Erik á meðan hann bjástr­ar við að koma upp þrífæt­in­um. Þegar allt er klárt les hann af mæli­tæk­inu sem hann kem­ur fyr­ir á þrífæt­in­um. 

Þá skipt­ast hann og eig­in­kona hans á að þylja upp töl­urn­ar af tæk­inu og hitt skrif­ar í app­el­sínu­gula bók. 

„Það tek­ur bara um klukku­tíma að fá niður­stöður,“ seg­ir Erik og á þá við að þegar búið er að sækja gögn­in upp að vatni þurfi hann um klukku­stund til að reikna upp úr bók­inni góðu hversu mikið landrisið er og hver hall­inn er að þessu sinni.

Báts­hraun myndaðist í eld­gosi fyr­ir um hundrað árum. Eld­gosið varð rétt ofan við Öskju­vatn og rann beint niður í vatnið og yfir bát sem var þar á bakk­an­um. Því ber hraunið nafnið Báts­hraun. Krist­inn Magnús­son