Hvalveiðar | 14. september 2024
Umboðsmaður krefur ráðherra svara
Umboðsmaður Alþingis hefur óskað eftir því að matvælaráðuneytið lýsi rökstuddri afstöðu sinni til þess hvernig meðferð þess á umsókn Hvals hf. um leyfi til veiða á langreyðum sem send var ráðuneytinu 30. janúar sl. samrýmist grundvallarreglu stjórnsýsluréttar um málshraða og þá m.a. með hliðsjón af þeim hagsmunum sem fyrirtækið hafði af skjótri úrlausn málsins til þess að geta skipulagt atvinnurekstur sinn fyrir sumarið 2024.
Umboðsmaður krefur ráðherra svara
Hvalveiðar | 14. september 2024
Setja bókamerki
Umboðsmaður Alþingis hefur óskað eftir því að matvælaráðuneytið lýsi rökstuddri afstöðu sinni til þess hvernig meðferð þess á umsókn Hvals hf. um leyfi til veiða á langreyðum sem send var ráðuneytinu 30. janúar sl. samrýmist grundvallarreglu stjórnsýsluréttar um málshraða og þá m.a. með hliðsjón af þeim hagsmunum sem fyrirtækið hafði af skjótri úrlausn málsins til þess að geta skipulagt atvinnurekstur sinn fyrir sumarið 2024.
Umboðsmaður Alþingis hefur óskað eftir því að matvælaráðuneytið lýsi rökstuddri afstöðu sinni til þess hvernig meðferð þess á umsókn Hvals hf. um leyfi til veiða á langreyðum sem send var ráðuneytinu 30. janúar sl. samrýmist grundvallarreglu stjórnsýsluréttar um málshraða og þá m.a. með hliðsjón af þeim hagsmunum sem fyrirtækið hafði af skjótri úrlausn málsins til þess að geta skipulagt atvinnurekstur sinn fyrir sumarið 2024.
Vísar umboðsmaður þar til þeirrar grundvallarreglu stjórnsýsluréttar að ákvarðanir stjórnvalda skuli teknar svo fljótt sem unnt er.
Þetta kemur fram í bréfi umboðsmanns til Bjarkeyjar Olsen Gunnarsdóttur matvælaráðherra sem Morgunblaðið hefur undir höndum, en Hvalur sendi umboðsmanni kvörtun yfir málsmeðferð ráðherrans síðari hluta ágústmánaðar sl.
Hafrannsóknarstofnun eini lögbundni umsagnaraðilinn
Í bréfinu er ferill málsins rakinn frá því að leyfisumsóknin var send ráðuneytinu, uns ráðherra ákvað loks 11. júní sl. að heimila hvalveiðar til eins árs, þótt sótt hafi verið um leyfi til lengri tíma.
Umboðsmaður spyr ráðherrann m.a. hvernig á því standi að ráðuneytið óskaði fyrst eftir lögbundinni umsókn Hafrannsóknastofnunar fjórum mánuðum eftir að umsókn Hvals barst ráðuneytinu.
Skv. lögum um hvalveiðar er Hafrannsóknastofnun eini lögbundni umsagnaraðilinn, en þrátt fyrir það leitaði ráðuneytið einnig eftir umsögnum 15 annarra „hagaðila“ og spyr umboðsmaður af hverju það hafi ekki verið gert fyrr.
Spurt hvers vegna leyfið gilti ekki til fimm ára
Einnig er ráðherrann beðinn að útskýra hvers vegna ráðuneytið taldi yfirhöfuð þörf á að leita umsagna hjá aðilunum 15 og með hvaða hætti þeim hafi verið ætlað að stuðla að því að málið yrði „nægjanlega upplýst“ áður en ákvörðun yrði tekin.
Athygli vekur að umboðsmaður setur orðin nægjanlega upplýst innan gæsalappa. Þá spyr umboðsmaður hvaða málefnalegu sjónarmið hafi legið því til grundvallar að leyfi Hvals til hvalveiða gilti einungis út árið 2024, en ekki til fimm ára eins og venja hefur verið frá árinu 2009.
„Er sérstaklega óskað eftir skýringum á því hvort og þá hvernig mat hafi verið lagt á meðalhóf við töku þessarar ákvörðunar með hliðsjón af atvinnuhagsmunum Hvals hf.,“ segir umboðsmaður sem vísar jafnframt til fyrra álits embættisins um stjórnsýslu matvælaráðherra í veitingu leyfis til hvalveiða árið 2023.
