Nú þegar árið er senn á enda er til­valið að rifja upp nokk­ur viðtöl sem hreyfðu við land­an­um og vöktu mik­il viðbrögð í sam­fé­lag­inu.

Jakob ræddi op­in­skátt og af miklu hug­rekki um bar­áttu sína við Bakkus. Morg­un­blaðið/​Eyþór

Barðist við Bakkus í hálfa öld

Jakob S. Jóns­son var marg­slung­inn maður sem átti sér mikla sögu. Hann tók fyrsta sop­ann af áfengi á tán­ings­aldri og myndaði náið og nán­ast órjúf­an­legt til­finn­inga­sam­band við Bakkus fljót­lega eft­ir það. Brenni­víns­flask­an varð helsti fylgd­armaður hans og leiðar­vís­ir í ríf­lega hálfa öld en fáir vissu af þessu vanda­máli þar sem hann kaus að drekka á bak við lukt­ar dyr ein­rúms­ins.

„Í föður­fjöl­skyldu minni hafði oft verið ótæpi­lega drukkið. Það var ákveðin brenni­víns­menn­ing við lýði en flest­ir gátu haldið því inn­an skyn­sam­legra marka en aðrir ekki, eins og geng­ur og ger­ist. Ég varð fljótt einn af þeim sem gátu ómögu­lega haldið drykkj­unni inn­an skyn­sam­legra marka.

Inn­an móður­fjöl­skyld­unn­ar var þetta svipað, afi og amma voru bind­ind­is­fólk og börn­in þeirra urðu ým­ist bind­ind­is­fólk eða ekki. Ég var því með drykkju­menn­ingu beggja vegna í fjöl­skyld­unni, bæði föður- og móður­meg­in,“ út­skýr­ir Jakob. „Ég ólst upp við alkó­hól­isma og varð alkó­hólisti, fylli­bytta við fyrsta sopa.“

Jakob leitaði sér hjálp­ar und­ir lok síðasta árs og fór í inn­lögn á Vog.

„Ég fór þangað og hitti fjöld­ann all­an af al­menni­legu fólki. Hið besta fólk sem átti við þenn­an sama vanda að stríða. Það gat ómögu­lega haft stjórn á áfeng­isneyslu sinni, ekki frem­ur en ég.

Á Vogi fékk ég að heyra um Vík sem er eft­ir­meðferðarstaður. Hon­um var lýst þannig fyr­ir mér, einkan­lega af þeim sem voru með mér í meðferðinni, að þar væri unnið æðis­legt starf. Veru­leika­fælni mín minnkaði við þetta en áður en ég fór inn á Vog hafði ég tekið þá ákvörðun að þangað væri ég mætt­ur til að hætta að drekka. Ég var ekki á leið í meðferð til að læra að minnka við mig drykkj­una og reyna að stjórna því sem ég gat í raun ekki stjórnað held­ur var ég að fara inn á Vog af því að ég ætlaði að hætta að drekka og það fyr­ir fullt og allt.“

Jakob tókst að verða edrú og var al­sæll með að vera bú­inn að end­ur­heimta líf sitt.

Jakob varð bráðkvadd­ur á heim­ili sínu í Reykja­nes­bæ 18. júlí síðastliðinn, aðeins fimm dög­um eft­ir að viðtalið birt­ist á mbl.is.

Frétt af mbl.is

„Dag­ur­inn er sá al­versti sem ég hef upp­lifað“

Frétt af mbl.is

Jakob S. Jóns­son jarðsung­inn í dag

Hulda Sif var flutt með hraði á sjúkra­hús.

Var nær dauða en lífi

Hulda Sif Gunn­ars­dótt­ir geislaði af gleði og ham­ingju síðla síðasta árs. Hún var þá ný­bú­in að kom­ast að því að hún ætti von á öðru barni sínu og var far­in að huga að kom­andi tím­um þegar hún upp­lifði fóst­ur­missi. Huldu Sif var til­kynnt af lækn­um að hún hefði fengið ut­an­legs­fóst­ur sem endaði á að rífa upp sár á öðrum eggja­leiðar­an­um og endaði hún á gjör­gæslu í kjöl­far mik­ils blóðláts.

„Dag­ur­inn fór vel af stað, mark­miðið var að koma öll­um af stað til vinnu og í leik­skóla, og það gekk eft­ir. Ég fann ekki fyr­ir neinu en það átti eft­ir að breyt­ast snögg­lega, eða um klukk­an 11.30. Þá byrja ég að fá verk í kviðinn. Á stutt­um tíma var verk­ur­inn orðinn óbæri­leg­ur og eft­ir smá­stund er mér hætt að lít­ast á blik­una og hringi þá í Atla Frey úr vinn­unni og bið hann að sækja mig,“ út­skýr­ir Hulda Sif.

Hulda Sif og Atli Freyr héldu heim í þeirri von að þetta myndi lag­ast en eft­ir mjög stutt stopp heima stig­magnaðist verk­ur­inn. „Atli hring­ir á sjúkra­bíl sem kem­ur á aðeins ör­fá­um mín­út­um og ég á sjúkra­flutn­ings­mönn­un­um allt að þakka. Þeir sáu að það þurfti að bregðast snöggt við og fluttu mig rak­leiðis á Heil­brigðis­stofn­un Suður­nesja.“

Stoppið var stutt í Kefla­vík. „Það var ákveðið að flytja mig beint til Reykja­vík­ur. Heil­brigðis­starfs­fólkið sem tók á móti mér í Kefla­vík bjargaði án efa lífi mínu þegar það tók þá ákvörðun að senda mig til Reykja­vík­ur, en það var gert strax og nán­ast án þess að ég væri skoðuð. Þau bara vissu að þetta væri aðkallandi og á ég þeim líf mitt að launa.“

Frétt af mbl.is

„Sú ákvörðun kostaði mig nán­ast lífið“

Reynslu­saga Sunnu Dóru sýn­ir okk­ur að það geta all­ir átt í innri bar­áttu, bar­áttu upp á líf og dauða, líka það fólk sem hef­ur margsinn­is komið öðrum til hjálp­ar á neyðar­stundu og þar eru prest­ar ekki und­an­skild­ir. mbl.is/​Krist­inn Magnús­son

„Þetta kom al­gjör­lega aft­an að mér“

Litlu mátti muna að Sunna Dóra Möller prest­ur kveddi þetta líf fyr­ir fullt og allt í maí á síðasta ári. Í viðtali í Smart­lands­blaðinu fyrr á ár­inu sagði Sunna Dóra frá því hvernig hún reyndi að svipta sig lífi en var bjargað.

„Á þess­um tíma var þraut­seigja mín vel tognuð og tauga­kerfið löngu búið með yf­ir­drátt­inn, ef svo má að orði kom­ast. Þetta var á þriðju­degi og hann byrjaði vel. Það finnst mér vera það óhugn­an­leg­asta í öllu þessu þegar ég hugsa til baka. Hvað gerðist eig­in­lega?

Ég bý í Vest­ur­bæn­um og eft­ir vinnu keyrði ég út á Eiðis­torg og keypti mér þar eina rauðvíns­belju, fer svo heim og byrja að drekka úr henni. Nokkr­um klukku­stund­um seinna var ég búin að tæma úr pillu­boxum sem höfðu að geyma svefn­lyf, kvíðalyf og ró­andi lyf. Það var aug­ljóst hvert stefndi, ég vildi ekki vera til.“

Í lyfja­vím­unni sendi Sunna Dóra síma­skila­boð á börn­in sín þrjú og sagðist elska þau. „Það er svo merki­legt að önn­ur dótt­ir mín og son­ur minn hafa sam­band sín á milli eft­ir þetta og lásu eitt­hvað meira úr skila­boðunum en í þeim stóð. Auk þess var orðalagið í þeim ólíkt því sem ég er vön að senda á þau, það var sterk­ara og gaf senni­lega til kynna að eitt­hvað meira byggi þarna á bak við. Ég var vön að senda á þau kær­leikskveðjur en ekki með þess­um orðum. Þetta varð mér til lífs. Börn­in mín voru sam­mála um að eitt­hvað væri að hjá mér og dótt­ir mín, sem býr skammt frá mér, stökk því af stað og fann mig hálf­rænu­lausa. Hún hringdi strax á Neyðarlín­una og sjúkra­bíll var jafn­h­arðan send­ur á staðinn.“

Frétt af mbl.is

„Ég var á mjög vond­um stað og sá enga aðra leið út“

Tinna Berg­mann Jóns­dótt­ir fata­hönnuður. Morg­un­blaðið/Á​rni Sæ­berg

Kom heim með brotið hjarta og kynnt­ist kær­ast­an­um

Tinna Berg­mann Jóns­dótt­ir fata­hönnuður á sér lang­an fer­il í tísku­heim­in­um. Eft­ir nám í Bretlandi stofnaði hún sitt eigið fata­merki og starfaði sem stílisti fyr­ir þekkt­ustu tísku­hús heims í London. Ástin dró hana heim til Íslands og tel­ur hún framtíðina í há­tísku vera í lít­illi versl­un sem hún opnaði ný­verið í miðbæ Reykja­vík­ur. „Það var al­veg ógeðslega, hallæris­lega fyndið. Ég kom heim með brotið hjarta eft­ir einn Breta. Kom heim í þrjá daga yfir jól aðeins með nátt­föt í tösku. Á þess­um þrem­ur dög­um hitti ég Guðbrand, kær­asta minn. Það var eig­in­lega bara þannig,“ seg­ir Tinna. Hún flutti þó ekki strax heim, var með ann­an fót­inn hér á landi en hinn úti í London og starfaði sem stílisti. Parið vildi vera sam­an og seg­ir Tinna að hún hafi fljótt áttað sig á því að hún yrði að flytja heim.

„Hann er hæsta­rétt­ar­lögmaður og erfiðara fyr­ir hann að flytja. En ég var með kvíðak­ast. Þessi heim­ur er ekki til hérna heima. Svo það var erfitt að flytja heim en ég gerði það hægt,“ seg­ir Tinna. Það leið ekki á löngu þar til Tinna og Guðbrand­ur ákváðu að stofna sam­an fjöl­skyldu og fæddi Tinna tvö börn á und­ir tveim­ur árum. „Þegar ég eignaðist börn­in þá fannst mér ég lenda. Þá var ég ótrú­lega ánægð með að vera hér. Mér fannst London ein­blína annaðhvort á fjöl­skyld­una eða fer­il­inn. Það sem skipt­ir mig mestu máli er ör­yggi barn­anna minna og hér er ör­yggið mikið. Fjöl­skyld­an kom mér niður á jörðina.“ Hún viður­kenn­ir þó að hún eigi það til að hugsa til Bret­lands með trega. „Þetta á að ein­falda hlut­ina en flæk­ir þá í raun­inni. Ég get átt erfitt með að horfa á breska þætti. Svo verður maður lé­legri á báðum tungu­mál­um,“ hlær Tinna.

Frétt af mbl.is

„Þessi heim­ur er ekki til hérna heima“

Berg­ur Guðna­son fata­hönnuður. Morg­un­blaðið/​Karítas

„Svo fæ ég tölvu­póst frá Lou­is Vuitt­on“

Berg­ur Guðna­son fata­hönnuður ólst meðal ann­ars upp í Englandi þar sem faðir hans var at­vinnumaður í fót­bolta. Hann seg­ist hafa upp­lifað ut­anaðkom­andi pressu á að verða at­vinnumaður sjálf­ur en varð að hætta vegna meiðsla aðeins nítj­án ára. Þá sótti hann um nám í fata­hönn­un hjá Lista­há­skóla Íslands, starfaði meðal ann­ars hjá stór­um tísku­hús­um í Par­ís en er í dag hönnuður hjá 66°Norður. Hann seg­ir íþrótt­ina hafa hjálpað sér í tísku­heim­in­um, sam­skipti hafi verið hans sterk­asta hlið og hann eigi auðvelt með að koma sér áfram, taka upp sím­ann og láta hlut­ina ger­ast.

„Ég byrjaði mjög lít­ill að pæla í hverju fólk var í, hvernig lit­irn­ir voru sam­an sett­ir og form­inu á föt­un­um. Ég byrjaði fjög­urra ára í skóla í Englandi, í jakka­föt­um og með skjala­tösku svo al­veg frá því ég man eft­ir mér var ég að spá og spek­úl­era í þessu,“ seg­ir Berg­ur. „Það ýtti und­ir að ég bjó í Englandi, pabbi var at­vinnumaður og það var mik­ill glamúr í kring­um það og maður sá ým­is­legt fyndið.“

Berg­ur var 19 ára gam­all þegar hann meidd­ist og neydd­ist sam­kvæmt lækn­is­ráði til að hætta í fót­bolta. „Ég ákvað að kýla á það að fara í fata­hönn­un. Fyrst ætlaði ég að elta fé­laga mína í viðskipta­fræði, aðallega af því að ég saknaði þess­ar­ar klefa­st­emn­ing­ar sem mynd­ast í fót­bolt­an­um. Það er svo fé­lags­legt. Ég hugsaði bara, æi, ég fer með strák­un­um í viðskipta­fræði. En það breytt­ist og sam­hliða starf­inu hjá JÖR bjó ég til möppu og ákvað að kýla á að sækja um í Lista­há­skóla Íslands og kemst svo þar inn.“

Frétt af mbl.is

„Svo fæ ég tölvu­póst frá Lou­is Vuitt­on“

Arna Magnea Danks. Ljós­mynd/​Sunna Ben

Örlög­in geta stund­um verið grimm

Arna Magnea Danks fædd­ist árið 1970 í Reykja­vík. Hún kom inn í þenn­an heim í lík­ama drengs en fann sig aldrei í því hlut­verki enda komst hún fljótt að því að hún væri í hjarta sínu kven­kyns. Á fyrstu árum ævi Örnu Magneu var henni gjarn­an strítt fyr­ir kven­lega hegðun og mátti hún þola ým­is­legt vegna þess, meðal ann­ars inn­an veggja heim­il­is síns.

„Ég ólst ekki upp á ham­ingju­sömu heim­ili,“ seg­ir Arna Magnea hik­andi. „Pabbi var mik­ill of­beld­ismaður, al­gjör stólpa­kjaft­ur, og mamma var þung­lynd og ánetjaðist snemma ópíóíðum og svefn­töfl­um. Barnæsk­an var flók­in. Ég og syst­ir mín, sem er einu ári yngri en ég, vor­um send­ar í fóst­ur til ætt­ingja okk­ar í tíma og ótíma, við vor­um eins og jójó. Þannig hélt það áfram, eða þangað til við vor­um orðnar nógu gaml­ar til að byrja að vinna fyr­ir kall­inn, við átt­um ekk­ert val.“ Faðir Örnu Magneu var mjög orðljót­ur í henn­ar garð og sýndi lít­inn skiln­ing á þörf­um henn­ar, bæði í æsku og á full­orðins­ár­um. Hann hikaði ekki við að beita börn sín of­beldi, lík­am­legu og and­legu. „Barns­sál­in er næm. Ég lærði því fljótt að taka ábyrgð á of­beld­inu. Það var mér að kenna að mamma var las­in og pabbi reiður. Ég gerði aldrei neitt rétt og átti bara skilið að verða lam­in. Stór hluti af minn­ing­um æsku­ár­anna er að ég var sí­fellt að reyna að þókn­ast öðrum, þá sér­stak­lega kall­in­um, og bæta fyr­ir það að hafa fæðst röng og vond. Hann kallaði mig frík, kell­ingu og píku og viður­kenndi fyr­ir mér mörg­um árum seinna að hann hefði bara verið að reyna að berja úr mér homm­ann.“

Eft­ir mjög erfið ár á Íslandi flutti Arna Magnea til Bret­lands í leit að nýju, breyttu og bættu lífi. Þar komst að sínu sanna sjálfi.

„Ég vissi alltaf að ég væri hinseg­in en reyndi allt hvað ég gat til að bæla slík­ar hugs­an­ir niður. Það var ekki fyrr en um vorið 2003, ný­út­skrifuð sem sviðsb­ar­daga­kenn­ari, að ég rakst á „metró-blað“ eða svo­kallað sam­göngu­tíma­rit. Ég sett­ist niður og byrjaði að lesa hverja grein­ina á fæt­ur ann­arri og tók svo eft­ir lít­illi grein eft­ir trans konu frá Blackpool. Ég las grein­ina aft­ur og aft­ur og aft­ur og upp­lifði þetta aha-mó­ment, það kviknaði á ljósa­peru. Ég var 32 ára göm­ul og komst loks­ins að sann­leik­an­um. Þetta var rosa­leg­ur létt­ir en í fram­haldi hófst mik­il og erfið bar­átta.“

Frétt af mbl.is

„Ég ætlaði að enda þetta með því að lenda í slysi“