Vil­hjálm­ur Árna­son, þingmaður Sjálf­stæðis­flokks, hóf á Alþingi í dag sér­staka umræðu um strand­veiðar og tekj­ur hins op­in­bera af sjáv­ar­út­vegi. spurði hann fjár­málaráðherra Daða Má Kristó­fers­son hvort til stæði að skoða í víðu sam­hengi efna­hags­leg áhrif af áform­um rík­is­stjórn­ar­inn­ar um að tryggja öll­um strand­veiðibát­um 48 veiðidaga. 

Lagði Vil­hjálm­ur áherslu á að hann væri ekki and­víg­ur strand­veiðum held­ur velti því upp hvort væri ábyrgt að auka hlut strand­veiða án þess að rýnt sé í það hvort mark­miðum strand­veiða hafi verið náð. 

Kom fram í máli Daða Más fjár­málaráðherra að meðal­ald­ur strand­veiðisjó­manna væri yfir sex­tugt og miðgildi ald­urs­bils­ins 57 ára. Auk þess sem nefnt var að marg­ir þeirra hefðu rekið út­gerð áður. 

Á móti hafði mat á byggðafestu­áhrif­um af ýms­um verk­fær­um rík­is­ins sýnt að línuíviln­un og strand­veiðar hefði já­kvæðustu áhrif­in. Vakti Daði Már einnig at­hygli á því að þó af­koma strand­veiðibáta væri minni á hvert veitt kíló væri þó já­kvæð af­koma. Íslensk­ar trill­ur væru ekki rík­is­styrkt­ar þó er­lend ríki niður­greiði tog­ara­flota sinn. „Það eig­um við að vera stolt af,“ sagði hann.

Frétt af mbl.is

Tel­ur sam­fé­lagið verða af tekj­um

Of lítið vitað um áformin

Bergþór Ólason, þingmaður Miðflokks­ins, sagði ekki er gagn­legt að eiga umræðu um strand­veiðar fyrr en rík­is­stjórn­in sýni á spil­in og upp­lýsi af hverj­um afla­heim­ilda­aukn­ing strand­veiða verða tek­in. 

Einnig þyrfti að greina hvort það væri raun­veru­lega hægt að standa við lof­orð rík­is­stjórn­ar­inn­ar um 48 strand­veiðidaga nú í sum­ar í ljósi þess að búið væri að út­hluta afla­heim­ild­um fisk­veiðiárs­ins 2024/​2025. Þá hafi ekki verið kort­lögðáhrif­in á tekj­ur sveit­ar­félaga og rík­is­sjóð og áhrif­in á at­vinnu­grein­ina í heild ef það á að auka heim­ild­ir til strand­veiða með því að hafa afla­heim­ild­ir af öðrum út­gerðum. 

Und­ir þessi sjón­ar­mið tók Þór­ar­inn Ingi Pét­urs­son, þingmaður Fram­sókn­ar­flokks, sem sagðist bíða spennt­ur eft­ir því að sjá hvernig þetta eigi að fara fram. „Eig­um við bara að horfa til þess að nýta daga? Eig­um við ekki að horfa til þess að nýta fisk­inn þegar hann er verðmæt­ast­ur? Fisk­ur­inn sem dreg­inn er á fyrstu vik­um tíma­bils­ins er ekki boðleg vara til nýt­ing­ar,“ sagði hann.

Frétt af mbl.is

Rík­is­stjórn­in skuld­ar svör

Kvaðst Þór­ar­inn Ingi alls ekki mót­fall­inn strand­veiðum en hvatti til þess að sýnd yrði var­færni í stór­felld­um breyt­ing­um á fisk­veiðistjórn­un­inni. 

Þing­menn meiri­hlut­ans bentu þó á að meiri­hluti al­menn­ings í land­inu sé á því máli að hlut­ur strand­veiða verði auk­inn og að veiðunum fylgdu marg­vís­leg já­kvæð áhrif. 

Stefna rík­is­stjórn­ar­inn­ar um að tryggja strand­veiðibát­um 48 veiðidaga er jafn­framt svar við ákalli strand­veiðisjó­manna um auk­inn sveigj­an­leika til að bæta ör­yggi þeirra, saðiKristján Þórður Snæ­bjarn­ar­sonþingmaður Sam­fylk­ing­ar­inn­ar. 

Sagði hann að með því að tryggja bát­un­um 48 veiðidaga væri búið að draga úr freist­ingu til að róa þegar vont er í sjó­inn.  Það síðasta sem við vilj­um er að menn leggi sig í hættu 

Þjóðhags­lega hag­kvæm­ar veiðar

„Strand­veiðarn­ar hafa sýnt og sannað að þær séu þjóðhags­lega hag­kvæm­ar. Þær séu mik­il­væg­ar í þeim sjáv­ar­byggðum víða á land­inu sér­stak­lega í þeim sjáv­ar­pláss­um sem hafa orðið af afla­heim­ild­um,“ sagði Lilja Raf­ney Magnús­dótt­ir, þingmaður Flokks fólks­ins. 

Benti hún á að heima­menn sem aðrir fá að róa án þess að greiða út­gerðum háar fjár­hæðir fyr­ir kvóta auk þess sem skap­ist fjöldi af­leiddra starfa í versl­un, á verk­stæðum og í höfn­um. Þá séu strand­veiðar einnig um­hverf­i­s­vænni veiðar en þær sem stundaðar eru með botnd­ræg­um veiðarfær­um. 

Ey­dís Ásbjörns­dótt­ir þingmaður Sam­fylk­ing­ar­inn­ar vakti at­hygli á því að fjöl­marg­ir þeir sem stunda strand­veiðar á svæði A, Vest­fjörðum, búi ekki á svæðinu og því sé ekki hægt að draga þá álykt­un að kerfið hafi skilað nægi­leg­um ár­angri í að tryggja byggðafestu. 

Við end­ur­skoðun á kerf­inu væri því mik­il­væg­ast að tryggja jafn­ræði milli svæða og vísaði hún til þess að mikið af heim­ild­um strand­veiða er u þegar nýtt­arþegar fisk­ur­inn er að ganga á miðin út af Norður- og Aust­ur­landi. 

At­vinnuróg?

Jón Gunn­ars­son þim­gmaður Sjálf­stæðis­flokks tók til máls og vakti at­hygli á því að á þingi árin 2009-2013 hafi náðst sátt um að 5,3% af afla­heim­ild­um yrði ráðstafað í fé­lags­legt kerfi. Þetta átti að skapa sátt og fyr­ir­sjá­an­leika. Þá hafi verið litið fram­hjá ákvæðum laga um hag­kvæma nýt­ingu auðlind­ar­inn­ar til að ná sátt­um. 

Sagði hann fjöl­marg­ar skýrsl­ur og út­tekt­ir hafa sýnt að strand­veiðar væru ekki hag­kvæm­ar, meðal ann­ars skýrsla sem Daði Már hafi verið höf­und­ur að.

Frétt af mbl.is

Strand­veiðar „efna­hags­leg sóun“

Óhætt er að segja að Sig­ur­jón Þórðar­son, þingmaður Flokks fólks­ins, hafi ekki verið sátt­ur með þau atriði sem Jón og Vil­hjálm­ur nefndu í ræðum sín­um og sakaði hann Sjálf­stæðis­flokk­inn um at­vinnuróg. Hefðu þeir talað niður þá sem stunda strand­veiðar með því að vekja at­hygli á því að þeir sem stundi veiðarn­ar komi marg­ir hverj­ir af höfuðborg­ar­svæðinu. 

„Spurn­ing­in er ekki hvort við séum með eða á móti strand­veiðum, held­ur hvort mark­miðinu með strand­veiðunum hafi verið náð,“ svaraði Vil­hjálm­ur þá. 

Benti hann á að hug­mynd­in hafi verið að skapa leið fyr­ir ungt fólk sem ekki hafi stundað út­gerð til að hefja slíka starf­semi. „Það er eitt af mark­miðunum,erum við að ná því mark­miði?Byggðafestu?Þjóðin seg­ist líka vilja fá meira fyr­ir fisk­inn sem hún á, fær hún mest af auðlind­inni í gegn­um strand­veiðar?“