Veiðigjöld | 3. apríl 2025
Hækkun sögð gera Ísland fátækara
„Í stuttu máli sagt eru hugmyndirnar í hinum framlögðu frumvarpsdrögum skilvirk leið til að gera Ísland fátækara og fábreyttara. Vandséð er hvernig það getur talist réttlætismál. Það mun að minnsta kosti ekki bæta hag almennings í landinu,“ segir Ragnar Árnason, prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands, í umsögn sinni um frumvarpsdrög ríkisstjórnarinnar um hækkun veiðigjalds.
Hækkun sögð gera Ísland fátækara
Veiðigjöld | 3. apríl 2025
Setja bókamerki
„Í stuttu máli sagt eru hugmyndirnar í hinum framlögðu frumvarpsdrögum skilvirk leið til að gera Ísland fátækara og fábreyttara. Vandséð er hvernig það getur talist réttlætismál. Það mun að minnsta kosti ekki bæta hag almennings í landinu,“ segir Ragnar Árnason, prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands, í umsögn sinni um frumvarpsdrög ríkisstjórnarinnar um hækkun veiðigjalds.
„Í stuttu máli sagt eru hugmyndirnar í hinum framlögðu frumvarpsdrögum skilvirk leið til að gera Ísland fátækara og fábreyttara. Vandséð er hvernig það getur talist réttlætismál. Það mun að minnsta kosti ekki bæta hag almennings í landinu,“ segir Ragnar Árnason, prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands, í umsögn sinni um frumvarpsdrög ríkisstjórnarinnar um hækkun veiðigjalds.
„Veiðigjald er skattur á atvinnulíf sem er fyrst og fremst utan höfuðborgarsvæðisins. Það stuðlar því að veikara og fábreyttara atvinnulífi á landsbyggðinni,“ fullyrðir hann og segir ljóst að þeir sem fyrst og fremst hagnast á því að veiðigjöld verði hækkuð til muna séu samkeppnisaðilar Íslands á alþjóðlegum fiskmörkuðum.
Ragnar er ómyrkur í máli og segir þá umfangsmiklu hækkun sem lögð sé til í frumvarpi Hönnu Katrínar Friðriksson atvinnuvegaráðherra að öllum líkindum veikja sjávarútveginn sem atvinnuveg, minnka útflutningsverðmæti sjávarafurða og lækka þannig tekjur þjóðarbúsins.
„Áhrifin á aðra atvinnuvegi eru einnig neikvæð. Þau munu að öðru jöfnu draga úr fjárfestingarvilja í landinu sem dregur úr hagvexti og lækkar þjóðartekjur framtíðarinnar enn frekar. Lækkun þjóðartekna rýrir lífskjör landsmanna. Þar með mun draga úr eftirspurn í hagkerfinu og aðrir atvinnuvegir þjóðarinnar veikjast enn meira. Þegar fram í sækir munu skatttekjur hins opinbera því minnka þrátt fyrir hækkuð veiðigjöld.“
Gagnrýnir vinnubrögð
Einboðið er að þær hækkanir á veiðigjaldi sem lagðar eru til í frumvarpsdrögunum séu af slíkri stærðargráðu að þær muni breyta með afdrifaríkum hætti rekstrarskilyrðum í sjávarútvegi, að sögn Ragnars.
Hann segir þó „engin merki [um] að höfundar draganna hafi nýtt sér eða yfirleitt tekið tillit til þeirrar miklu þekkingar sem til er um sjávarútveginn. Engu líkara en drögin hafi verið samin í samræmi við fyrirframgefna niðurstöðu án nokkurrar marktækrar viðleitni til að hafa það sem sannara reynist.“
Ragnar segir frumvarpsdrögin afhjúpa „einstaka skammsýni og skilningsleysi“ á íslenskum sjávarútvegi og á atvinnulífi almennt.
„Sú mikla hækkun á veiðigjaldi sem boðuð er í frumvarpsdrögunum er til þess fallin að lækka útflutningsverðmæti sjávarafurða, draga úr þjóðartekjum, rýra kaupmátt almennings og lækka skatttekjur hins opinbera er fram í sækir. Það er því furðulegt að þetta frumvarp komi úr ráðuneyti sem falið er að efla atvinnulíf á Íslandi og e.t.v. enn furðulegra að fjármálaráðuneytið þar sem ætla má að einhver hagfræðiskilningur sé til staðar skuli vera aðili að samningu þess.“
Umfjöllunina má lesa í heild sinni í Morgunblaðinu í dag.
