Innherji er skoðanadálkur ViðskiptaMoggans.
Innherji er skoðanadálkur ViðskiptaMoggans.
Fjármála- og efnahagsráðherra lýsti Íslandsbanka sem „öruggri“ fjárfestingu, ásamt reyndar öllu íslenska bankakerfinu, og ráðuneyti hans sendi frá sér tilkynningar þar sem meðal annars var ítrekuð hin „fordæmalausa eftirspurn“. Sendu síðan ítrekun rétt fyrir lokun útboðs, svona ef einhver væri að missa af þessu. Fáheyrt er að í formlegu söluferli sé hvatt jafn sterklega til kaupa, bæði með ummælum ráðherra og tilkynningum ráðuneytis. Reyndar hefur komið í ljós að þetta er allt eftir faglegum leiðbeiningum ráðgjafa að sögn ráðherra og hann eflaust valdalaust verkfæri í þeirra höndum.
Vegna afsláttar bauð útboðið upp á skammtímagróðavon einstaklinga. Tugþúsundir landsmanna skráðu sig til þátttöku, margir skráðu sig fyrir mun stærri hlut en ella enda eftirspurnin svo mikil, samkvæmt ráðuneytinu, að eflaust kæmi til skerðinga. Svo fór ekki því stjórnvöld juku það magn sem almenningur gat skráð sig fyrir á kostnað annarra fjárfesta.
Þar sem almenningur er kaupandinn skiptir afslátturinn engu máli í útboðinu, það eru ekki andlitslausir fagfjárfestar sem eru að fá hlutinn, sem líklega hefðu greitt meira, heldur sauðsvartur almúginn. Allt tal um afslátt á því ekki við að mati ráðherra og hefði því eflaust getað verið mun hærri. Það sem hamast var á í síðasta útboði, afsláttur, skiptir nú engu máli. Það er ekki sama að vera í stjórn eða stjórnarandstöðu, kjósa til vinstri eða hægri.
Leitað var til fjármálaeftirlits Seðlabankans með spurningar um ábyrgð og hlutverk ráðherrans í þessu ferli öllu. Rétt væri nú að fá faglegt mat og sanngjarnt. Svarið var hins vegar skrifað af embættismönnum sem tryggðu að svörin væru þannig að passað væri upp á kerfið. Þar er sérstaklega tekið fram að þar sem ráðherrann teljist hvorki fjárfestingarráðgjafi né verðbréfafyrirtæki falli ummæli hans ekki undir reglugerð um markaðsmisnotkun né nokkrar aðrar reglugerðir eða lög. Líta megi helst á hann sem andlitslausan einstakling úti í bæ, það þótt hann fari með yfirstjórn yfir þeirri eign sem verið er að selja og beri þar skýra ábyrgð gagnvart eigandanum. Ráðherrann mátti segja hvað sem honum sýndist og hvenær sem er. Að mati eftirlitsins er ráðherrann á engan hátt tengdur útboðinu.
Þegar leitað var til Kauphallarinnar fengust sambærileg svör, ekkert hér að sjá enda ríkið ekki skráður útgefandi bréfanna og því ekki bundið af reglugerð um opinbera birtingu innherjaupplýsinga. Ráðherra var því algerlega ótengdur þessu útboði og líklega eigandinn líka. Í svörunum kemur sömuleiðis fram að ríkið hafi einfaldlega valið að haga upplýsingagjöf sinni með þessum hætti og fyrir það eigi væntanlega að þakka.
En þótt kerfið sjálft segi þetta allt hið besta mál og ráðherrann sé með öllu ótengdur þessu útboði blasir við að hann setti fram fullyrðingu um öryggi eignarinnar, ítrekaði fordæmalausa eftirspurn og hvatti þjóðina til þátttöku í fjármálagerningi sem hann sjálfur stjórnaði á sama tíma.
Sama hvað kerfið reynir þá fór ráðherra og ráðuneytið langt út fyrir það sem eðlilegt telst í útboðum. Spákaupmennska almennings í útboðinu kemur því ekki á óvart, hvatningin kom frá ríkinu sjálfu, eiganda eignarinnar.
Eftirlitskerfið réttlætir og ráðherrann svarar allri gagnrýni með undarlegu yfirlæti. Hann kemur þessu einfaldlega ekkert við og má segja það sem honum sýnist, enda er hann sauðsvartur eins og við hin.
Fáðu þér áskrift til að lesa áfram
Þú ert innskráð(ur) sem ... en ert ekki með áskrift.
Aðgangur að þessari frétt í fullri lengd krefst áskriftar að Morgunblaðinu,
rafræns aðgangs á borð við vikupassa eða séráskriftar að viðkomandi efnisflokki
á mbl.is.
Setja bókamerki
/frimg/1/29/70/1297015.jpg)
