„Ég fædd­ist inn í sorg og þráði ekk­ert heit­ara en að til­heyra eðli­legri fjöl­skyldu,“ seg­ir Vest­manna­ey­ing­ur­inn Ívar Örn Jóns­son. Hann fékk fljótt að kynn­ast því að lífið er ekki ein­tóm­ur dans á rós­um enda hef­ur hann gengið í gegn­um meira á lífs­leiðinni en marg­ir aðrir og er hann þó aðeins 28 ára gam­all. 

Ívar Örn er yngst­ur fjög­urra bræðra og sá eini þeirra sem er enn á lífi. Bræður hans, Agn­ar, Al­ex­and­er og Hers­ir, fóru yfir móðuna miklu langt fyr­ir ald­ur fram. Þeir fyrr­nefndu kvöddu jarðlífið korn­ung­ir að aldri, eða þriggja og fimm ára, þó nokkru áður en Ívar Örn fædd­ist. Hers­ir lést hins veg­ar árið 2020, 34 ára að aldri, eft­ir erfiða bar­áttu við fíkni­efna­djöf­ul­inn, en hann kenndi sjálf­um sér um dauða Al­ex­and­ers, allt til dán­ar­dags, eins og fram kem­ur síðar. 

Tveim­ur árum eft­ir að Hers­ir dó varð móðir þeirra, Þór­dís Erl­ings­dótt­ir, svo bráðkvödd. 

Eins og sjá má að fram­an­sögðu hef­ur mikið gengið á í fjöl­skyldu Ívars Arn­ar og fékkst hann góðfús­lega til að deila sögu henn­ar með les­end­um mbl.is. 

„Ég var mjög ótta­slegið barn“

Ívar Örn er bor­inn og barn­fædd­ur Vest­manna­ey­ing­ur. Hann seg­ir upp­vaxt­ar­ár­in á eyj­unni fögru hafa verið nokkuð harðan skóla en sömu­leiðis skemmti­leg­an tíma. 

„Barnæsk­an var góð en ekki alltaf auðveld. For­eldr­ar mín­ir voru bún­ir að ganga í gegn­um mikla sorg þegar ég kom í heim­inn og glímdu við erfiða djöfla í kjöl­farið. Móðir mín leitaði hugg­un­ar í áfengi og faðir minn kaus að eyða öll­um tíma sín­um á sjón­um, það var þeirra leið til að vinna úr sorg­inni,“ seg­ir Ívar Örn. 

„Minn­ing­arn­ar mín­ar frá þess­um tíma eru afar óljós­ar og þoku­kennd­ar en ég man að ég var mjög ótta­slegið barn. Ég var mjög lífs­hrædd­ur. Ég veit ekki hvort það var vegna upp­eld­is­ins, en for­eldr­ar mín­ir, þá sér­stak­lega móðir mín, pökkuðu mér í bóm­ull og reyndu allt hvað þeir gátu til að hlífa mér við öllu því slæma. Þetta var auðvitað gert með góðum vilja og ásetn­ingi en það hjálpaði hvorki þeim né mér, ég hef áttað mig bet­ur á því með aldr­in­um.“

For­eldr­ar Ívars Arn­ar, Jón og Þór­dís. Ljós­mynd/​Aðsend

Fannstu mikið, sem ung­ur dreng­ur, fyr­ir sorg­inni sem ríkti á heim­il­inu?

„Já, það gerði ég!

Mamma, pabbi og Hers­ir voru brot­in á lík­ama og sál, ég fann það mjög sterkt, og svo var alltaf eins og það væri tóma­rúm inni í mér. Heim­il­is­haldið var mjög sér­stakt, fjöl­skyld­an fún­keraði ekki, eða var ekki eins og eðli­leg fjöl­skylda. Ég man að ég þráði að setj­ast niður við eld­hús­borðið og borða kvöld­mat með for­eldr­um mín­um og bróður og bara spjalla um dag­inn og veg­inn, en það kom alltaf eitt­hvað í veg fyr­ir það, það var eins og þetta væri okk­ur ofviða.“

Agn­ar, Al­ex­and­er og Hers­ir

Eins og fram hef­ur komið eru bræður Ívars Arn­ar farn­ir í sum­ar­landið. Agn­ar, fædd­ur 1982, lést af völd­um hjarta­galla aðeins þriggja ára að aldri og Al­ex­and­er, fædd­ur 1990, lést af slys­för­um tíu árum á eft­ir Agn­ari, eða árið 1995, þá fimm ára gam­all. 

Minn­ing­ar­grein um Agn­ar. Skjá­skot/​Morg­un­blaðið

„Þetta gerðist fyr­ir mína tíð. Ég þekki ekki sög­una út í æsar þar sem for­eldr­ar okk­ar vildu lítið ræða þetta, þá sér­stak­lega við mig, sem ég skil, enda ekk­ert grín að rifja upp hræðileg­ustu and­ar­tök lífs þíns. 

Úff, en já, Al­ex­and­er drukknaði. Þessi at­b­urður varð mikið frétta­mál á sín­um tíma,“ seg­ir Ívar Örn og viður­kenn­ir að hafa heyrt nokkr­ar út­gáf­ur af þess­ari sorg­legu sögu í gegn­um árin. 

„Ég verð bara að end­ur­taka það sem ég hef heyrt:

En já, Al­ex­and­er var heima með Hersi á meðan for­eldr­ar okk­ar skruppu í búðina. Hers­ir, sem var níu ára gam­all, var á fullu að spila tölvu­leik, með aug­un límd við skjá­inn og tók því ekki eft­ir að Al­ex­and­er, sem var víst mik­ill grall­ari, væri horf­inn, en hon­um hafði ein­hvern veg­inn tek­ist að lauma sér út. 

Fljót­lega eft­ir að mamma og pabbi komu heim og áttuðu sig á að Al­ex­and­er væri hvergi sjá­an­leg­ur var kallað á hjálp og eft­ir nokkra leit fannst hann lát­inn í sjón­um vest­an við Heima­ey. Talið er að hann hafi fallið fram af Of­an­leit­is­hamri rétt vest­an við Dverg­ham­ars­byggðina í Vest­manna­eyj­um, en föt af hon­um fund­ust við brún Of­an­leit­is­ham­ars. Þetta gerðist á páska­dag,“ seg­ir Ívar Örn.

Greint var frá and­láti Al­ex­and­ers í fjöl­miðlum. Skjá­skot/​Morg­un­blaðið

Finnst þér þú þekkja Agn­ar og Al­ex­and­er þrátt fyr­ir að hafa ekki hitt þá?

„Ég veit því miður mjög lítið um Agn­ar; ég hef auðvitað séð mynd­ir og heyrt sög­ur af þess­um góða dreng, en mér hef­ur reglu­lega verið líkt við Al­ex­and­er, sem mér þykir vænt um. Hann var mjög for­vit­inn og al­gjör prakk­ari og ég er al­veg eins. En þrátt fyr­ir að hafa ekki hitt þessa bræður mína, þá eru þeir alltaf hjá mér. Og auðvitað Hers­ir líka.“

Sam­band Ívars Arn­ar og Hers­is var marg­slungið og flókið en Hers­ir leidd­ist snemma út í neyslu fíkni­efna sem á end­an­um drógu hann til dauða. 

„Ég veit ekki al­veg hvað ég get sagt um Hersi annað en að hann hafði sína djöfla að draga, kenndi sér um and­lát Al­ex­and­ers og komst aldrei yfir það, að ég held. Hers­ir bjó hjá mömmu og pabba allt sitt líf, hann var ekki með getu til að sjá um sig. Hann var mik­ill vand­ræðapési, við vor­um góðir vin­ir en átt­um aldrei mikla sam­leið.“

Hers­ir ásamt syni sín­um, Al­ex­and­er Agn­ari. Ljós­mynd/​Aðsend

Hvernig leið þér þegar þú fékkst tíðind­in að hann væri lát­inn?

„Í fullri hrein­skilni þá kom það mér ekki á óvart. Ég var bú­inn að und­ir­búa mig fyr­ir þessi tíðindi og það löngu áður en hann lést. En þetta var auðvitað sjokk og mikið áfall fyr­ir fjöl­skyld­una.“

Nýtt líf í Njarðvík

Ívar Örn, þá 15 ára gam­all, flutti ásamt for­eldr­um sín­um og Hersi frá Vest­manna­eyj­um til Njarðvík­ur í þeirri von um að hefja nýtt líf í nýju um­hverfi þar sem eng­inn þekkti sorg­lega sögu þeirra. 

Var erfitt að kveðja Vest­manna­eyj­ar?

„Já, það var erfitt. Það er alltaf erfitt að kveðja, þá sér­stak­lega vini og vanda­menn, en þetta var bara eitt­hvað sem við þurft­um að gera. Við þurft­um nýtt upp­haf, nýj­ar áskor­an­ir á nýj­um slóðum.“

Ívar Örn lauk grunn­skóla­göngu sinni í Njarðvík og gerði sjó­mennsk­una að aðal­starfi sínu ung­ur að árum, fetaði þar í fót­spor föður síns, Jóns Val­geirs­son­ar. 

„Ég fór beint á sjó­inn með pabba og var á sjón­um í mörg ár. Sjó­manns­lífið átti vel við mig en ég fékk á end­an­um nóg og sneri mér að öðru,“ seg­ir Ívar Örn sem starfar nú hjá Vatns­bor­un ásamt því að vera plötu­snúður. 

„Hún var lang­besti vin­ur minn“

Fyr­ir um þrem­ur árum varð Ívar Örn fyr­ir öðru áfalli þegar móðir hans féll frá. Hann seg­ir áfallið hafa mótað sig. 

„Mamma var dá­sam­leg kona og ég sakna henn­ar óend­an­lega mikið en hún átti erfitt, af­skap­lega erfitt líf. Hún leitaði hugg­un­ar í áfengi þegar bræður mín­ir lét­ust og glímdi við Bakkus um ára­bil. Ég á ófá­ar minn­ing­ar af henni með drykk, eða öllu held­ur pela, í hönd. Ég man til að mynda vel eft­ir því þegar mamma þurfti rétt að skjót­ast á Lund­ann, þekkt­an bar í Vest­manna­eyj­um, fyr­ir þá sem ekki þekkja, og skildi mig eft­ir hjá ókunn­ug­um á meðan. Ég, bara korn­ung­ur, fór stund­um inn á Lund­ann til að grát­biðja hana um að koma heim, það var erfitt og eitt­hvað sem ekk­ert barn á að þurfa að gera. En mamma var með stærsta og fal­leg­asta hjarta, það elskuðu hana all­ir.“

Þór­dís Erl­ings­dótt­ir glímdi við Bakkus um ára­bil. Ljós­mynd/​Aðsend

Hún var sem sagt ekk­ert að reyna að fela drykkj­una?

„Nei, hún var bara of djúpt sokk­in. Ég fann brenni­víns­flösk­ur á víð og dreif um heim­ilið, meðal ann­ars í kjötsúpupott­in­um. Mamma var góð kona en hún var rosa­lega reið í glasi, all­ir voru hálf­vit­ar.“

Þór­dís, móðir Ívars Arn­ar, Agn­ars, Al­ex­and­ers og Hers­is, lést aðeins ör­fá­um vik­um eft­ir sex­tugsaf­mæli sitt, eða 18. nóv­em­ber 2022. 

„Mamma fékk hjarta­áfall,“ seg­ir Ívar Örn sem var á sjó, ásamt föður sín­um, þegar hon­um var til­kynnt um and­lát móður sinn­ar. „Ég vissi þetta, ég bara vissi þetta. Mamma var al­gjör Face­book-fík­ill, alltaf „on­line“ og þegar ég sá að hún hafði ekk­ert verið „on­line“ í nærri sól­ar­hring þá bara vissi ég að hún væri dáin.“

Ívar Örn hafði strax sam­band við móðurafa sinn og ömmu sem keyrðu rak­leitt að heim­ili fjöl­skyld­unn­ar, sem var þá bú­sett í Njarðvík. Þar komu þau að dótt­ur sinni lát­inni í rúm­inu. 

Hvernig var sam­band þitt við móður þína?

„Það var frá­bært. Það sem ég hef alltaf elskað hvað mest við mömmu mína er það að hún var aldrei bara mamma mín, hún var lang­besti vin­ur minn. Ég gat sagt henni frá öllu og hún dæmdi mig aldrei, hún reyndi kannski að skóla mig aðeins til en hún dæmdi mig aldrei. Það komu auðvitað tím­ar þar sem við vor­um ósátt og það var oft­ast eitt­hvað drykkju­tengt. Ég var hneykslaður á henni og hún á mér. En dauði móður minn­ar er það allra erfiðasta sem ég hef upp­lifað og ég á enn þann dag í dag erfitt með að samþykkja að hún sé ekki leng­ur á meðal vor.“

Ívar Örn seg­ir móður sína hafa verið lang­besta vin sinn. Ljós­mynd/​Aðsend

„Ég hrundi“

Ívar Örn leitaði sjálf­ur hugg­un­ar í áfengi, líkt og móðir hans og bróðir höfðu gert, rétt eft­ir að Hers­ir dó. 

„Já, ég hrundi. Ég hætti á sjón­um þegar Hers­ir lést og var bara full­ur. Ég notaði eitt­hvað aðeins meira til að deyfa til­finn­ing­arn­ar og kæfa sorg­ina. En ég náði mér á strik og byrjaði aft­ur á sjón­um en svo þegar mamma dó þá féll ég aft­ur og marg­falt verr. 

Ég var í rugli í tæp þrjú ár en kom mér út úr þess­um víta­hring sjálf­ur. Ég er mjög stolt­ur af því.“

„Loks­ins ham­ingju­sam­ur maður“

Ívar Örn er ný­kvænt­ur maður. Hann gekk í hjóna­band með Auðlín Hönnu Hann­es­dótt­ur í Lága­fells­kirkju þann 19. apríl síðastliðinn. Þau kynnt­ust á djamm­inu fyr­ir rúmu ári síðan og féllu sko kylli­flöt fyr­ir hvort öðru. 

„Þetta gerðist hratt, mjög hratt. 

Ég var að þeyta skíf­ur á skemmti­staðnum Paloma í miðbæ Reykja­vík­ur þegar Auðlín kom upp að mér og bað um óska­lag. Hún bað um lagið Crazy með Gn­arls Barkley. Ég man að ég hugsaði með mér: „Vá, djöf­ull er hún sæt.“

Ég var með sólgler­augu á mér og hún reif þau af mér, ég veit ekki al­veg af hverju, ör­ugg­lega til að ná at­hygli minni, og hljóp í burt með þau. Ég fékk barþjón til að hlaupa á eft­ir henni, enda vildi ég ekki tapa góðu pari af sólgler­aug­um, en áður en um langt leið kom hún aft­ur, skilaði gler­aug­un­um og baðst af­sök­un­ar. Við byrjuðum aðeins að spjalla, „ödduðum“ hvort öðru á In­sta­gram og fljót­lega eft­ir það byrjuðum við sam­an. Ég fór á skelj­arn­ar eft­ir þriggja mánaða sam­band og er loks­ins ham­ingju­sam­ur maður.“

Auðlín Hanna og Ívar Örn á brúðkaups­dag­inn. Ljós­mynd/​Aðsend

Var ekki erfitt að ganga í hjóna­band án móður þinn­ar?

„Jú, og bara án þeirra allra. Ég veit að móðir mín hefði elskað að vera þarna, enda hrók­ur alls fagnaðar, en hún var að sjálf­sögðu stór part­ur af deg­in­um. Ég prentaði út mynd af henni, setti í ramma og tók frá sæti fyr­ir hana á fremsta bekk í kirkj­unni. Ég horfði reglu­lega á mynd­ina í gegn­um at­höfn­ina og mér leið eins og hún stæði við hliðina á mér.“

Ívar Örn seg­ir Auðlín hafa hjálpað sér mikið í gegn­um sorg­ar­ferlið.

„Já, hún hef­ur kennt mér mjög mikið og sýnt mér skil­yrðis­lausa ást. Í fyrsta sinn á æv­inni er ég, ég sjálf­ur. Auðlín er mjög lík móður minni og dæm­ir mig ekki fyr­ir ákv­arðanir mín­ar en hún skól­ar mig al­veg til þegar þörf er á. Hún hef­ur líka end­ur­vakið lífs­gleðina í mér, eitt­hvað sem ég hélt að ég ætti ekki aft­ur­kvæmt. Ég er mjög þakk­lát­ur og veit að ég er lukk­unn­ar pamfíll.“

Á brúðkaups­dag­inn. Ljós­mynd/​Aðsend

„Tón­list­in hjálpaði mér“

Ívar Örn er hæfi­leika­rík­ur tón­list­armaður og plötu­snúður. Hann seg­ir tón­list­ina hafa spilað stórt hlut­verk í gegn­um sorg­ar­ferlið. 

„Tón­list­in hjálpaði mér mikið. Ég varði dágóðum tíma í stúd­íó­inu eft­ir að Hers­ir og mamma dóu og vann á sorg­inni með tón­list­ar­sköp­un. Hvort sem það var reiði, dep­urð eða söknuður þá tókst mér að koma því út í gegn­um tónlist. 

Hún reynd­ist mér mjög mik­il­vægt hjálp­ar­tól.“

Hver er tón­list­ar­draum­ur­inn?

„Draum­ur­inn er að gefa út mína eig­in tónlist. Mig lang­ar að tón­list­in mín geti haft áhrif á annað fólk, eins og hún hef­ur haft djúp­stæð áhrif á mig, það væri al­gjör draum­ur,“ seg­ir Ívar Örn sem horf­ir björt­um aug­um til framtíðar­inn­ar.