Það sló í brýnu milli dóms­málaráðherra og þing­flokks­for­manns Fram­sókn­ar­flokks­ins í óund­ir­bún­um fyr­ir­spurn­ar­tíma á Alþingi í dag sem endaði með því að ráðherra spurði þing­mann­inn hvort hann kynni ekki að skamm­ast sín. For­seti Alþing­is bað alla um að anda ofan í kviðinn.

Ingi­björg Isak­sen, þing­flokks­formaður Fram­sókn­ar­flokks­ins, spurði Þor­björgu Sig­ríði Gunn­laugs­dótt­ur dóms­málaráðherra um frum­varp er varðaði víxl­verk­un ör­orku­greiðslna í fyr­ir­spurn­ar­tím­an­um nú fyr­ir há­degi. 

Illa und­ir­búið

„Það hef­ur komið fram í um­sögn­um að frum­varpið sé jafn­vel illa und­ir­búið og tefli jafn­vel á mörk­um eign­ar­rétt­ar­á­kvæðis stjórn­ar­skrár­inn­ar. Sam­kvæmt um­sögn­um helstu hags­munaaðila er frum­varpið sagt fela í sér beina fjár­hags­lega til­færslu á milli kyn­slóða og stétta. Hér er verið að taka fjár­muni af ein­um hópi til að af­henda öðrum. Með öðrum orðum: Það sem rík­is­sjóður hætt­ir að greiða í gegn­um jöfn­un­ar­fram­lagið á að koma úr vös­um verka­fólks og eldri borg­ara,“ sagði Ingi­björg.

Hún tók fram að Fram­sókn­ar­flokk­ur­inn styddi vissu­lega bætt kjör ör­yrkja og vildi tryggja rétt­láta þátt­töku þeirra í sam­fé­lag­inu.

Eigna­upp­taka?

„Það er hins veg­ar leiðin að mark­miðinu sem við gagn­rýn­um. Áhrif­in geta numið allt að 35 millj­örðum kr. Þeir líf­eyr­is­sjóðir sem bera þyngstu ör­orku­byrðina, eins og Stapi á Norður­landi, kunna að þurfa að lækka rétt­indi fólks um allt að 7,5%. Þar eru tugþúsund­ir sjóðfé­laga, m.a. í sjáv­ar­út­vegi, mat­væla­fram­leiðslu, sem hafa greitt til sjóðsins í ára­tugi. Al­hæf­ingu í grein­ar­gerð frum­varps­ins sem seg­ir að haft hafi verið sam­ráð við Lands­sam­band líf­eyr­is­sjóða hef­ur nú verið neitað op­in­ber­lega. Lands­sam­band eldri borg­ara seg­ir málið etja mis­mun­andi hóp­um í sam­fé­lag­inu sam­an. Það sem blas­ir við er að frum­varpið flyt­ur kostnað yfir á sjóðfé­laga í gegn­um skerðingu á áunn­um rétt­ind­um, rétt­ind­um sem skv. 72. gr. stjórn­ar­skrár­inn­ar njóta vernd­ar sem eign­ar­rétt­ur.

Því spyr ég hæst­virt­an dóms­málaráðherra hvort hún telji að með frum­varp­inu sé í reynd um að ræða eigna­upp­töku á rétt­ind­um sjóðfé­laga sem brýt­ur gegn eign­ar­rétt­ar­á­kvæði stjórn­ar­skrár­inn­ar,“ spurði Ingi­björg.

Eng­inn ráðherra sem stundi það að brjóta gegn stjórn­ar­skránni

Þor­björg Sig­ríður þakkaði fyr­ir spurn­ing­una en áréttaði að hún væri ekki fjár­málaráðherra.

„Ég hygg að það sé eng­inn ráðherra sem stund­ar það að leggja fram frum­varp í þeim til­gangi að brjóta stjórn­ar­skrá. Það er a.m.k. liðin tíð að slík vinnu­brögð séu tíðkuð hér. Það er stef í þessu frum­varpi að jöfn­un­ar­fram­lagið komi til móts við þær áhyggj­ur sem hátt­virt­ur þingmaður er hér að reifa; maður hef­ur heyrt þetta stef, áhyggj­ur af því að fólk flykk­ist á ör­orku til að hagn­ast á því, en það er kannski ekki ástæða til að ætla að svo sé.

Frum­varpið er ágæt­lega und­ir­byggt. Ég hef auðvitað ekki greint það í þaula, á í fullu fangi með að koma mín­um frum­vörp­um áfram hér í þingsal og bind von­ir við að það tak­ist þrátt fyr­ir tafa­leiki stjórn­ar­and­stöðu. Mín fyrstu viðbrögð við þessu máli eru þau að ég tel að full ástæða sé til að treysta vinnu­brögðum í þessu máli og hef ekki ástæðu til að ætla annað,“ sagði ráðherra.

Þór­unn Svein­bjarn­ar­dótt­ir, for­seti Alþing­is, bað þing­menn um að anda í hviðinn. mbl.is/​Eyþór

Lýsti yfir von­brigðum

Ingi­björg brást við með því að lýsa von­brigðum yfir því að ráðherra skyldi ekki svara ein­faldri spurn­ingu um hvort frum­varpið fæli hrein­lega í sér eigna­upp­töku.

„Við höf­um í hönd­un­um um­sagn­ir um 35 millj­arða kr. til­færslu og skýr­ingu sem bygg­ist á því að skerða þurfi rétt­indi annarra til að standa und­ir út­gjalda­aukn­ingu rík­is­ins. Þá er spurn­ing­in ekki hvort þetta gæti verið eigna­upp­taka held­ur hrein­lega hvort það hafi verið ætl­un­in. Ef það er vilji þess­ar­ar rík­is­stjórn­ar að ryðja út laga­frum­vörp­um í nafni verk­stjórn­ar, frum­vörp­um sem skerða líf­eyr­is­rétt­indi verka­fólks í beinni and­stöðu við grunn­rétt­indi fólks í land­inu, þá er illa fyr­ir okk­ur komið. Ég spyr því að nýju: Tel­ur hæst­virt­ur ráðherra að það sé í sam­ræmi við jafn­ræði og 72. gr. stjórn­ar­skrár­inn­ar að gera kjara­bæt­ur hjá ein­um hópi með því að skerða áunn­in rétt­indi verka­fólks og eldri borg­ara,“ spurði Ingi­björg öðru sinni. 

„Kanntu ekki að skamm­ast þín“

Þor­björg Sig­ríður kvaðst átta sig á því að stjórn­ar­andstaðan væri illa stemmd vegna þess hvernig mál­in væru að spil­ast með veiðigjöld­in.

„Það er auðvitað al­ger­lega óþolandi að menn séu að leika sér að því að koma hingað upp og væna ráðherra rík­is­stjórn­ar­inn­ar um að brjóta stjórn­ar­skrá vit­andi vits. Þetta er bara slík óhæfa að það er með al­ger­um ólík­ind­um. Þú ert væna ráðherra hér um að brjóta stjórn­ar­skrá vit­andi vits. Mig lang­ar til að segja: Kanntu ekki að skamm­ast þín,“ spurði ráðherra.

Muna að anda

Þór­unn Svein­bjarn­ar­dótt­ir, for­seti Alþing­is bað ráðherra um að gæta orða sinna.

„Svo held ég að það væri ágætt að all­ir önduðu í kviðinn hér í þess­um sal,“ bætti Þór­unn við.