Enn nokkur hætta í og í kringum Grindavík

Katla | 4. júlí 2025

Enn nokkur hætta í og í kringum Grindavík

Ekki eru forsendur til að uppfæra hættumatskort af Reykjanesskaga nema eitthvað breytist. Þetta segir Kristín Jónsdóttir, deildarstjóri eldvirkni, jarðskjálfta og jarðhniks á Veðurstofu Íslands.

Enn nokkur hætta í og í kringum Grindavík

Katla | 4. júlí 2025

Kristín segir að enn sé horft til þeirrar tímalínu að …
Kristín segir að enn sé horft til þeirrar tímalínu að mögulegur atburður verði í haust. mbl.is/Óttar

Ekki eru for­send­ur til að upp­færa hættumat­skort af Reykja­nesskaga nema eitt­hvað breyt­ist. Þetta seg­ir Krist­ín Jóns­dótt­ir, deild­ar­stjóri eld­virkni, jarðskjálfta og jarðhniks á Veður­stofu Íslands.

Ekki eru for­send­ur til að upp­færa hættumat­skort af Reykja­nesskaga nema eitt­hvað breyt­ist. Þetta seg­ir Krist­ín Jóns­dótt­ir, deild­ar­stjóri eld­virkni, jarðskjálfta og jarðhniks á Veður­stofu Íslands.

Hættumat­skortið tók gildi 18. júní og gild­ir að óbreyttu til 15. júlí. Það ger­ir ráð fyr­ir nokk­urri hættu á jarðskjálft­um, jarðfalli ofan í sprung­ur og sprungu­hreyf­ing­um í og í kring­um Grinda­vík. Þá ger­ir það ráð fyr­ir nokk­urri hættu á gosopn­un, hraun­flæði og gjósku á sama svæði ásamt gasmeng­un.

At­b­urður mögu­leg­ur í haust

Staða eld­stöðvanna Reykja­ness og Svartseng­is ger­ir ráð fyr­ir auk­inni virkni sem er fyrsta stig af þrem­ur fram að eld­gosi eða yf­ir­vof­andi eld­gosi.

„Á meðan þetta ferli er í gangi með kviku­söfn­un á svipuðum hraða, bak­grunns­skjálfta­virkni og eng­um meiri hátt­ar breyt­ing­um, þá höld­um við þessu svona,“ seg­ir Krist­ín í sam­tali við mbl.is

Seg­ir hún áfram­hald­andi landris í Svartsengi á mjög svipuðum hraða og síðustu vik­ur. Þar sé greini­lega kviku­söfn­un í gangi.

Hún seg­ir að enn sé horft til þeirr­ar tíma­línu að mögu­leg­ur at­b­urður verði í haust. Það þurfi áfram að fylgj­ast vel með fram­vind­unni. Yf­ir­leitt hafi merkið aðeins flast út í aðdrag­anda gosa þannig að hægi á landris­hraðanum ein­hverj­um dög­um eða vik­um fyr­ir at­b­urð.

Upp­færsla við neðri óvissu­mörk

„Við erum ekki far­in að sjá þessa þróun enn þá. Á hverj­um degi erum við með sjálf­virka út­reikn­inga og lík­an­keyrsl­ur til að reikna rúm­mál kvik­unn­ar sem er að safn­ast þarna fyr­ir.

Þegar við sjá­um að þess­ir rúm­máls­reikn­ing­ar eru komn­ir að neðri óvissu­mörk­um þá verður upp­færsla hjá okk­ur og ástæða til að breyta hættumati,“ seg­ir Krist­ín.

Vök­ul augu jarðvís­inda­manna á nokkr­um eld­stöðvum

Fleiri eld­stöðvar hafa verið að láta á sér kræla und­an­farið. Krist­ín seg­ir sér­fræðinga fylgj­ast með Mýr­dals­jökli og Kötlu, en Katla er eld­stöðin sem hul­in er Mýr­dals­jökli.

Seg­ir hún að í fyrra hafi orðið stórt hlaup sem búið sé að vera í umræðunni í kring­um niður­stöður frá Eyj­ólfi Magnús­syni hjá Jarðvís­inda­stofn­un Há­skóla Íslands.

Hugs­an­lega sé ein­hver vatns­söfn­un í gangi og verið sé að fylgj­ast með því sem og ánum sem jök­ull­inn hef­ur áhrif á. Þá sé fylgst með jarðskorpu­hreyf­ing­um á svæðinu.

Að sama skapi seg­ir hún að fylgst sé með Grjótár­vatni og svæðinu í kring­um Ljósu­fjalla­kerfið. Þar skelfi áfram en ekk­ert landris sé hafið þó sér­fræðing­um finn­ist lík­legt að þar sé kviku­söfn­un á mjög miklu dýpi.

Kviku­söfn­un held­ur áfram í Öskju með landrisi, sem hófst árið 2021. Krist­ín seg­ir mjög mikið hafa dregið úr því en síðasta árið hafi verið um tíu sentí­metra hækk­un og alls hafi land risið um ríf­lega 80 sentí­metra frá 2021, sem sé mjög mikið.

Seg­ir Krist­ín al­manna­varn­ir enn með óvissu­stig á Öskju­svæðinu vegna kviku­söfn­un­ar­inn­ar.

„Þarna er þensla og kviku­söfn­un í gangi með bak­grunns­skjálfta­virkni en það er ekk­ert annað sem bend­ir til að það sé eitt­hvað al­veg að fara að bresta á. Þetta get­ur gengið í dá­lít­inn tíma án þess að það dragi til tíðinda.“

mbl.is